ازاین منظر فضای متفاوتی نسبت به مسابقات دیگر دارد و مخاطبان از نقطه آغاز برنامه که با نمایش همراه است، حالوهوای جدیدی را تجربه میکنند. چالش مسابقه خانه با اجرای امیرمحمد زند به کارگردانی و تهیهکنندگی ناصر و یاسر عالمی تولید مرکز سیمرغ دوشنبه، چهارشنبه وجمعه هرهفته ساعت ۲۳:۱۵ازشبکه یک سیما روی آنتن میرود و تکرار آن شنبه، دوشنبه، چهارشنبه ساعت ۱۶ پخش میشود. با ناصر عالمی و همچنین امیرمحمد زند گفتوگو کردیم.اینکه پیشرفت ایران موضوع محوری یک مسابقه با ساختاری جدید باشد، خود فصلی تازه در مسابقات تلویزیونی گشوده و باعث شده خانه برنامهای متفاوت در تلویزیون تلقی میشود. از ناصر عالمی درباره شکلگیری ایده اصلی برنامه چالش مسابقه خانه و طراحی قوانین این بازی میپرسیم که پاسخ میدهد: درواقع چالش مسابقه خانه یک بازی بود. اتاق فکر تصمیم گرفت در حوزه پیشرفت ایران برنامهای بسازد و آن را در قالب یک بازی طراحی کند. ایده اولیه این برنامه از جایی شکل گرفت که ما یک نقش مخفی را در نظر گرفتیم و با کمک آن یکسری موضوعات را در حوزه پیشرفت ایران برای مخاطب تبیین کردیم. به همین علت سعی شد که از ساختار سؤالمحور در این بازی استفاده شود. به این صورت که آمدیم و یکسری سؤال در حوزه پیشرفت ایران در بخشهای مختلفی مثل کشاورزی، صنعت، اقتصاد، ورزش و... مطرح کردیم که شرکتکنندهها با توجه به این سوالات و فضای قوانین بازی بتوانند محتوای قابلارائهای دریافت کنند و در کنار سرگرمی از این محتواها بهرهمند شوند. درواقع ما تلاش کردیم که هدف این برنامه صرفا سرگرمی نباشد و در کنار سرگرمی مسائل دیگری به مخاطب آموزش داده شود.
بومی و بامحتوا
با توجه به اینکه در این چند سال اخیر، بازار بازیهای جمعی مثل «مافیا» در بین مردم و در شبکههای خانگی داغ است، میتوان طراحی چنین بازیای را تلاش برای بومیسازی این نوع بازی در رسانهملی دانست که ایرانیزه شده و با چاشنی آموزش به مخاطب ارائه میشود. عالمی دراینباره به جامجم میگوید: متاسفانه بازیهای نقش مخفی که الان وجود دارند، عمدتا بدون محتوا هستند. حتی شاید بهطور ناخواسته در حال ترویج یکسری بیفرهنگیها و یکسری اعمالی که شاید در جامعه ما خیلی پذیرفته نیست باشند. مثل ایجاد شک وتردید،بیاعتمادی، دروغ و...مابه این موضوع توجه داشتیم که معمولا بازیهای نقش مخفی بااینکه صرفا گفتوگومحور هستند اماهیچ محتوایی ندارند. ولی درمقابل ما سعی کردیم که بازیای بسازیم که باتوجه به اینکه گفتوگومحور است، محتوایی هم برای مخاطب داشته باشد.
هم آموزش، هم سرگرمی
با وجود نقش پررنگ عنصر آموزش در این مسابقه، همچنان میتوان این اثر را در دستهبندی برنامههای سرگرمی قرار داد. باتوجه به نگاه متفاوت مسابقهخانه به این حوزه میتوان امید داشت که مسأله آموزش و سرگرمی همپای هم و از دریچهای تازه نگریسته شود. عالمی درخصوص ایدهپردازی برای ساخت چنین برنامههایی بیان میکند: شاید اولینبار باشد یک بازی طراحی شده که کاملا بکر است، کپی نیست و سعی کرده برای مخاطب ارزش قائل شود که هم بتواند به مخاطب آموزش دهد و مخاطب را درگیر مسائل مهم کشور کند و هم در کنار آن بتواند مخاطب را سرگرم کند. این اتفاقی بود که خب شاید دیگر برنامهسازان دوست نداشته باشند که به آن دامن بزنند، یعنی شاید برایشان سخت باشد که دست بگذارند روی یک ایده نو و جدید آن هم به این دلیل که مبادا موردپسند مخاطب قرار نگیرد و مخاطب آن را پس بزند. به همین خاطر معمولا سراغ ساخت برنامههایی میروند که قبلا تجربه شده و همان روند را ادامه میدهند. اما ما سعی کردیم که یک اتفاق جدید را رقم بزنیم هرچند که کار دشواری بود و عوامل این برنامه بسیار زحمت کشیدند و در کنار هم تلاش کردند که بازی را طراحی کنند که تمام اجزای آن باهم موافق باشد؛ از دکور برنامه گرفته که فضای کاملا ایرانی دارد تا سوالات طراحیشده و... مثلا ما دکور ۳۶۰ درجه داشتیم که دوربینها مخفی بودند و جوانان متخصص روی آن کار کردهاند و تمام این موارد در کنار یکدیگر یک اتفاق جدید را رقم زده که از برنامه دیگری کپیبرداری نشده و بهنظر بنده اگر برنامهسازان به این سمت بروند شاید باعث شود، مخاطب هم با آنها همراه شود.
تغییراتی در راه است
این تهیهکننده و کارگردان درباره احتمال تولید فصل جدید برنامه هم اظهار میکند: برای فصل اول ۴۰ قسمت تولید شده است. ما قصد داریم که به امید خدا فصل دوم را هم بسازیم؛ زیرا این برنامه یک اتفاق جدید بود که قبلا انجام نشده و ما دراینخصوص تجربه زیادی نداشتیم اما هر چقدر جلوتر رفتیم تجربیات جدیدی کسب کردیم و سعی میکنیم که حتما این تجربیات را در فصل دوم اعمال کنیم. درواقع سعی داریم تغییراتی را در جهت بهبود قوانین مسابقه ایجاد کنیم و همچنین درخصوص شرکتکنندگان شاید بخواهیم از افراد مطرح استفاده کنیم که این موضوع برای مخاطب جذابتر باشد و همچنین یکسری تغییرات در دکور مسابقه ایجاد خواهیم کرد؛ بهعنوان مثال در فصل اول این برنامه بحث سرگرمی به نسبت محتوایی که ارائه دادیم، کمتر بود، اما در فصل بعدی برنامه که درحالحاضر مشغول ساخت آن هستیم و قصد داریم یک مقدار فضای سرگرمی را بیشتر کنیم تا بتوانیم مخاطب را بیشتر با خود همراه کنیم. زیرا مخاطب در بازیهای نقش مخفی ذهنیتی دارد که ما سعی داریم این ذهنیت را کمکم اصلاح کنیم. اگر بخواهیم به دفعات محتوای برنامه را بالا ببریم، شاید مخاطب دیگر دوست نداشته باشد برنامه را دنبال کند. اما ما سعی داریم در آینده یکسری تغییرات ایجاد کنیم که مخاطب بیشتر بپسندد. این برنامه یک کار نوست و یک کارگروه زحمت کشید تا برای فضای محتوا و فضای طراحی آن کار را جلو برد که البته هنوز جای کار دارد و ما در تلاشیم برای فصلهای آینده فضای مسابقه را جذابتر، سادهتر و قابلفهمتر کنیم. پروژه جزو کارهای سنگین سازمان بود، چون طراحی، نوع فضای بازی، فضای دکور و شیوه تصویربرداری، ضبط و تدوین برنامه هم نو وجدید بود که این کار بسیار پر زحمت حدود یکسال به طول انجامید. اگر فصل دوم برنامه ساخته شود از لحاظ سطح علمی سعی داریم ضمن حفظ محتوا، ارتباط با مخاطب رابهعناوین مختلف بیشتر وتغییراتی را در فرم و محتوا ایجاد کنیم. من هم با تغییراتی همچون جذابترشدن روندمسابقه وسادهشدن فضای بازی و آسانشدن سوالات و قابلفهمتر بودن این مسابقه موافقم.
مجری؛ نقطهمثبت برنامه
عالمی درباره اجرای امیرمحمد زند، بازیگری که اجرای این برنامه را برعهده دارد هم بیان میکند: میزبانی و اجرای آقای زند هم در این برنامه یک اتفاق مثبت بود. ایشان جزو هنرمندان تحصیلکرده است که هم کار سینمایی انجام دادهاند و هم کار تلویزیونی که بهنظرم حضور او یکی از نکات مثبت برنامه بود و امیدواریم بتوانیم قدردان زحماتش باشیم. همچنین جا دارد که از عوامل برنامه هم تشکر کنم که باتوجه به این که پروژه سختی در پیشرو داشتیم، توانستهایم این برنامه را تا اینجا جلو ببریم و امیدواریم که در فصلهای آینده هم بتوانیم نظر مخاطبان را جلب و کاری کنیم که مخاطب این برنامه را دوست داشته باشد.
بازیگری را ترجیح میدهم
گفتوگو با امیرمحمد زند، مجری مسابقه
امیرمحمد زند، بازیگر سینما و تلویزیون که اخیرا در سریال «محرمانه» به کارگردانی محمود معظمی، حضور داشت و در تازهترین اثر این کارگردان باعنوان «عفیف» نیز بازی میکند،اجرای مسابقه خانه رادرشبکهیک برعهده دارد.این بازیگر درباره چالشبرانگیز بودن اجرای برنامه در گفتوگو با جامجم مطرح میکند: اسم این برنامه چالش مسابقه خانه است و همانطور که از نامش پیداست اجرای آن هم مانند با چالش همراه بود. به هر حال این برنامه یک برنامه خاص بود که برای بار اول ساخته میشد. یعنی این برنامه مجموعهای بود از چند اتفاق و تلفیقی از یک بازی معروف به اسم مافیا که خیلیها از قبل با آن آشنایی دارند. این مورد با یک سری سوالات مربوط به مسأله پیشرفت کشور همراه شده بود. با این حساب این تجمیع، برایم مقداری سخت بود. هم برای من به عنوان مجری و هم برای گروه گرداننده. به هر حال این بازی نمیتواند وامدار بازی مافیا نباشد. یعنی شکل بازی و مدل شب و روز شدن و نقشهایی که در بازی شباهتهایی ریشهدار با بازی مافیا دارد.
بازیگری یا اجرا؟
زند که سابقه سالها بازیگری دارد در گفتوگو با ما درباره ترجیح بازیگری بر مجریگری میگوید: به هر صورت بنده بازیگرم و خیلی اهل اجرا نیستم هرچند به فراخور اتفاقات و پیشنهادهایی که شده یک سری از کارها را انجام دادم. اما در کل تمایل زیادی به اجرا ندارم ضمن این که به هر حال اجرا هم یک ژانر از بازیگری است. یعنی میشود گفت اجرا هم گونهای از بازیگری است. این برنامه خاص، اجرای خاص خودش را هم داشت. یعنی شباهتی به اجراهای تلویزیونی با المانهای مخصوص خودش ندارد. اینجا مخاطب با مجری ارتباط مستقیمی ندارد و مخاطب در دل ماجرا قرار میگیرد. اما به هر حال اجرا هم جذابیتهای خاص خودش را دارد، حالا اگر از پس اجرا خوب برآمده باشم.اگراین اجرا خوب بوده که خدا را شکر، اگر هم بد بوده که بابت آن عذرخواهی میکنم.
۴۰ قسمت کافی نیست
برنامههایی که در قالب سرگرمی نگاهی هم به مسائله آموزش فرهنگی دارند میتوانند در جامعه تاثیر گذار باشند. زندی در این خصوص اظهار میکند: رساندن یک مطلب به صورت غیرمستقیم بسیار تاثیرگذارتر است تا به صورت مستقیم، تیتروار یا دستوری. اما این که این برنامه چقدر توانسته با مردم ارتباط برقرار کند و مورد توجه مخاطب قرار گیرد، به عهده خود مردم است. به هر حال برنامه ما هم حتما ضعفهایی در زمینه ارتباط برقرار کردن با مخاطب داشته. زیرا نمیتوان این نکته را نادیده گرفت که تجربه اول این برنامه بوده. ما هم به امید خدا با کمک تهیهکنندگان در تلاشیم سری جدید این برنامه را سهلتر، روانتر و سادهتر بسازیم که بیننده بیشتر با ما ارتباط برقرار کند. زیرا در سری اول برنامه سوالات سختی طراحی شده بود که البته ناگزیر از طراحی آن بودیم چون مسائلی باید مطرح میشد که مربوط به حوزه پیشرفت کشور باشد و این مسائل ایجاب میکرد که به مقتضای آن سوالات سختی طراحی شود. به هر صورت این یک اتفاق بسیار خوبی است که بتوانیم در قالب سرگرمی یک سری از مفاهیم را به مخاطب انتقال دهیم.وی ادامه میدهد: امیدوارم این برنامه بتواند نقطه شروعی برای ساخت این چنین آثاری باشد. به قول معروف ترس از شکست از خود شکست بدتر است. این که برنامهسازان و تهیهکنندگان برای ساخت برنامههای چالشبرانگیز اقدام کنند بسیار عالی است. همینطور که این برنامه هم خودش و هم نحوه ساختش چالشبرانگیز بود. بههرحال یک برنامه در ۴۰ قسمت نمیتواند مکفی باشد. در تمام دنیا این نوع از برنامهها بعد از ساخت و پخش ۱۰۰ یا ۲۰۰ قسمت از آن تازه مخاطب را با خود همراه میکنند و موجب میشوند که مخاطب با آن برنامه ارتباط بگیرد. ضمن اینکه ما پخش مناسبی نداریم. این نوع از برنامهها پخش روتین هر شبی میخواهد تا مخاطب را با خود همراه کند و بیننده بداند که هر شب فلان ساعت، شبکه یک فلان مسابقه را پخش میکند. اما این جور برنامههایی که بدیع و نو است، نیاز دارد تا مخاطب چند قسمت را ببیند تا با آن ارتباط برقرار کند اما زمانی که به این صورت منقطع پخش میشود باعث شده تا بیننده نتواند ارتباط مناسبی با برنامه برقرار کند.
سیمرغ در مسیر جدید
زند درباره بازخوردهای مخاطبان درباره برنامه که به او در فضای مجازی و دیگر محیط نشان میدهند، عنوان میکند: مردم این برنامه را دیدند و به خود من هم منتقل کردند که این برنامه سؤالات جالبی داشت. اما بهنظرم این برنامه آنطور که باید منعقد نشده و برای منعقد شدن نیاز هست که سری دوم و سوم یا برنامههایی مشابه آن ساخته شود تا مردم بیشتر با این سبک از برنامهها آشنا شوند. ما طراحهای بازی بسیار مهم و خوبی در کشور داریم که این توانایی را دارند تا طبق موازین شرع و عرف خودمان برنامههای خوبی را طراحی کنند. از شجاعت و جسارت مدیران تشکر میکنم. همچنین از گروه سیمرغ که بهتازگی فعالیتش را در سازمان آغاز کرده تشکر میکنم که این گروه برنامهای ساخته که آقای علیرام نورایی مسئولیت اجرای آن را برعهده دارد و درخصوص قهرمانان ارتش است. تولیدات دیگری را هم شروع کردند که امیدوارم پرقدرت وارد شوند و این فضای رقابتی را ایجاد کنند، چه در تلویزیون و چه در پلتفرمهای نمایش خانگی و بتوانند این برنامهها را از فضای انحصاری بودن خارج کنند، زیرا اگر برنامهای انحصاری باشد بدون هیچگونه رقابتی، پیشرفتی هم حاصل نخواهد شد. اما اگر رقابت وجود داشته باشد باعث میشود که هنرمندان با یکدیگر رقابت کرده و رشد کنند و این اتفاق مثبتی است که باید رقم بخورد.ازتهیه کنندگان برنامه برادران عالمی و همچنین از طراح بازی آقای دکتر مجتبی قافلهباشی هم تشکر میکنم و امیدوارم در سریهای بعدی برنامه این برنامه با اقبال بیشتری روبهرو شود و مخاطب ارتباط کافی و بیشتری با برنامه بگیرد.