گزارش «جام‌جم» از مسیر پیش روی منتخب ملت برای استقرار دولت چهاردهم
ایران در انتظار تحلیف و تنفیذ رئیس‌جمهور
پس از پایان انتخابات ریاست‌جمهوری و تأیید صحت انتخابات به‌وسیله شورای نگهبان، منتخب ملت برای تصدی امور اجرایی کشور باید دو مرحله دیگر را نیز طی کند به این صورت که در مرحله نخست؛ حکم ریاست جمهوری به امضای رهبر معظم انقلاب رسیده و در مرحله دوم؛ بارعایت شرایط مندرج دراصل۱۲۱قانون اساسی که کیفیت ادای سوگند توسط رئیس‌جمهور را بیان دارد، سوگندش در مجلس شورای اسلامی را به‌جای آورد.
پس از تایید صحت انتخابات توسط شورای نگهبان، اعتبارنامه ریاست‌جمهوری-که به معنای سند صحت برگزاری انتخابات و نام رئیس‌جمهور منتخب و تعداد آرای وی و مجموع آرا در آن ذکر شده است -توسط اعضای شورای نگهبان صادر و اعتبارنامه پس از امضای اعضای شورای نگهبان به رهبر معظم انقلاب ارسال میشود.
کیفیت تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری توسط رهبر
تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری طبق بند ۹ اصل ۱۱۰ قانون اساسی انجام میشود. به این‌ترتیب نقش نظارتی بر دوران ریاست‌جمهوری اعمال شده و در صورت انحراف رئیس‌جمهور از اصل تعیین‌شده، او فاقد اعتبار و مشروعیت میشود . براساس بند ۱۰ این اصل، عزل نهایی رئیس‌جمهور یکی از اختیارات رهبری است که پس از رأی به عدم کفایت سیاسی رئیس قوه مجریه از سوی مجلس یا حکم به تخلف قضایی او از سوی دیوان‌عالی کشور امضا شده و وی رسما از این مقام خلع میشود. تنفیذ جنبه تشریفاتی ندارد و قانونا تا زمانی که ولی‌فقیه حکم رئیس‌جمهور منتخب را تنفیذ نکند، وی ریاستی بر قوه مجریه ندارد اما به لحاظ عرفی مراسمی تشریفاتی است. براساس ماده یک قانون انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهارساله استقرار دولت از تاریخ تنفیذ اعتبارنامه به وسیله مقام رهبری آغاز میشود.
قرائت سوگندنامه در مراسم تحلیف
مرحله بعد تحلیف است که به میزبانی مجلس شورای اسلامی و حضور مهمان خارجی برگزار شده و طی آن رئیس‌جمهور منتخب طبق اصل۱۲۱قانون اساسی سوگند یاد می‌کند که همه استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت‌هایی که برعهده گرفته، به‌کار گیرد و در پایان سوگندنامه را امضا می‌کند. دراین مراسم اعضای شورای نگهبان، روسای قوای مقننه و قضاییه و مقامات لشکری و کشوری حضور دارند. رئیس‌جمهور بعد ازمراسم تحلیف، طبق آیین‌نامه دو هفته زمان دارد تا نسبت به معرفی کابینه و برنامه وزرا به مجلس شورای اسلامی اقدام کند که پس از اعلام وصول در مجلس، به مدت یک هفته وزرا و برنامه‌های‌شان در دست ارزیابی قرار خواهند گرفت.
استقرار دولت چهاردهم از نیمه مردادماه
چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری از نظر استقرار دولت تازه‌نفس شرایط متفاوتی نسبت به دولت‌های دیگر دارد و مهم‌ترین آنها عدم حضور رئیس‌جمهور قبلی است که قرار است تودیع شده و این سمت را تحویل رئیس‌جمهور جدید دهد. بدون شک جای خالی شهید خدمت اندوهبارترین بخش این مراسم است که بنابر پیش‌بینی‌ها قبل از نیمه مرداد برگزار میشود؛ رویه مرسوم آن است که مراسم تنفیذ ۱۲ مرداد برگزار شود که به دلیل تلاقی با روز جمعه، ممکن است یک روز پس و پیش شده، مراسم تحلیف نیز ۱۴ مرداد جاری همزمان با صدور فرمان مشروطیت برگزار شود. به دلیل این‌که مسعود پزشکیان پیش از انتخاب در کسوت نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی فعالیت می‌کرد، باید از نمایندگی نیز استعفا داده و مهیای حضور در پاستور شود. بنابر گزارش‌های منتشرشده، جلسات علنی مجلس برای بررسی صلاحیت وزرا نیز از اوایل شهریور در دستور کار قرار می‌گیرد تا فعالیت‌های چهاردهمین دولت با وزرا رسمیت یابد. بنابر قوانین مرتبط رئیس‌جمهور در فرصتی پنج‌ساعته می‌تواند از برنامه‌های کلی وزرای پیشنهادی دفاع کند.
کیفیت تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری توسط رهبر
تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری طبق بند ۹ اصل ۱۱۰ قانون اساسی انجام میشود. به این‌ترتیب نقش نظارتی بر دوران ریاست‌جمهوری اعمال شده و در صورت انحراف رئیس‌جمهور از اصل تعیین‌شده، او فاقد اعتبار و مشروعیت میشود . براساس بند ۱۰ این اصل، عزل نهایی رئیس‌جمهور یکی از اختیارات رهبری است که پس از رأی به عدم کفایت سیاسی رئیس قوه مجریه از سوی مجلس یا حکم به تخلف قضایی او از سوی دیوان‌عالی کشور امضا شده و وی رسما از این مقام خلع میشود. تنفیذ جنبه تشریفاتی ندارد و قانونا تا زمانی که ولی‌فقیه حکم رئیس‌جمهور منتخب را تنفیذ نکند، وی ریاستی بر قوه مجریه ندارد اما به لحاظ عرفی مراسمی تشریفاتی است. براساس ماده یک قانون انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهارساله استقرار دولت از تاریخ تنفیذ اعتبارنامه به وسیله مقام رهبری آغاز میشود.
قرائت سوگندنامه در مراسم تحلیف
مرحله بعد تحلیف است که به میزبانی مجلس شورای اسلامی و حضور مهمان خارجی برگزار شده و طی آن رئیس‌جمهور منتخب طبق اصل۱۲۱قانون اساسی سوگند یاد می‌کند که همه استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت‌هایی که برعهده گرفته، به‌کار گیرد و در پایان سوگندنامه را امضا می‌کند. دراین مراسم اعضای شورای نگهبان، روسای قوای مقننه و قضاییه و مقامات لشکری و کشوری حضور دارند. رئیس‌جمهور بعد ازمراسم تحلیف، طبق آیین‌نامه دو هفته زمان دارد تا نسبت به معرفی کابینه و برنامه وزرا به مجلس شورای اسلامی اقدام کند که پس از اعلام وصول در مجلس، به مدت یک هفته وزرا و برنامه‌های‌شان در دست ارزیابی قرار خواهند گرفت.
استقرار دولت چهاردهم از نیمه مردادماه
چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری از نظر استقرار دولت تازه‌نفس شرایط متفاوتی نسبت به دولت‌های دیگر دارد و مهم‌ترین آنها عدم حضور رئیس‌جمهور قبلی است که قرار است تودیع شده و این سمت را تحویل رئیس‌جمهور جدید دهد. بدون شک جای خالی شهید خدمت اندوهبارترین بخش این مراسم است که بنابر پیش‌بینی‌ها قبل از نیمه مرداد برگزار میشود؛ رویه مرسوم آن است که مراسم تنفیذ ۱۲ مرداد برگزار شود که به دلیل تلاقی با روز جمعه، ممکن است یک روز پس و پیش شده، مراسم تحلیف نیز ۱۴ مرداد جاری همزمان با صدور فرمان مشروطیت برگزار شود. به دلیل این‌که مسعود پزشکیان پیش از انتخاب در کسوت نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی فعالیت می‌کرد، باید از نمایندگی نیز استعفا داده و مهیای حضور در پاستور شود. بنابر گزارش‌های منتشرشده، جلسات علنی مجلس برای بررسی صلاحیت وزرا نیز از اوایل شهریور در دستور کار قرار می‌گیرد تا فعالیت‌های چهاردهمین دولت با وزرا رسمیت یابد. بنابر قوانین مرتبط رئیس‌جمهور در فرصتی پنج‌ساعته می‌تواند از برنامه‌های کلی وزرای پیشنهادی دفاع کند.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
تداوم سیاست موفقیت‌آمیز دولت سیزدهم در منطقه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
اهمیت نگاه جامع‌الاطراف رئیس‌جمهور منتخب
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در مسیر شهید جمهور
عضو هیات رییسه مجلس در گفتوگو با جام جم آنلاین:
رقیب هراسی و دوقطبی سازی ممنوع | قدردانی از رسانه ملی برای برنامه‌های انتخاباتی
گفت و گو
سخنگوی هیات رئیسه مجلس در گفتوگو با جام جم آنلاین:
رئیس‌جمهور فرا‌‌جناحی عمل کند
علی برکه از رهبران حماس در مصاحبه با«جام‌جم»به تحلیل گفتوگوها برای آتشبس پرداخت
دست بسته صهیونیست‌ها در مذاکرات آتش بس
