حمله به هویت با شباهت‌های تقلیدی

پاسخ روشن است، سلبریتی‌ها و شخصیت‌های هالیوودی منجر به نوعی خودبیگانگی و افراط در تغییر ظاهر در بین برخی جوانان شده‌اند؛ جوانانی که وقتی خود را در آینه می‌بینند، انگار با چهره و ظاهرشان بیگانه و از خود بیزار هستند و آن زیبایی مدنظرشان، بسیار دورتر از تصورات‌شان است. آنان همه تلاش خود را به کار می‌گیرند تا به تصاویر و فیلم‌هایی که از چهره‌ها و شخصیت‌های هالیوودی و حتی سلبریتی‌ها دیده‌اند، بیشتر نزدیک شوند. گویی مسابقه‌ای است که زمان در آن بسیار مهم است و این جوانان هم می‌خواهند ره صدساله را یک‌شبه طی کنند. 

گرایش جوانان و نوجوانان به چهره‌ها و شخصیت‌های هالیوودی موضوعی است که گاهی این جوان‌ها را تا مرز بحران هویتی پیش می‌برد و به حدی معیار و ملاک‌های آنان برای زیبایی تغییر می‌کند که فروکش کردن آن کار آسانی نیست. البته تاییدگرفتن از گروه همسالان و کشف هویتی تازه از خود نیز ازجمله علل گرایش جوانان و نوجوانان به این چهره‌هاست. این الگوگرفتن‌ها تا جایی پیش می‌رود که جوانان برای تغییر فیزیک خود از داروهای هورمونی استفاده می‌کنند که در بسیاری مواقع به مرگ‌شان نیز منجر می‌شود. در این گزارش سعی کردیم تا چرایی علل گرایش و علاقه‌مندی جوانان و نوجوانان به الگوهای هالیوودی را بررسی کنیم.
   
علل گرایش جوانان به سلبریتی‌ها
چند سالی است که در جامعه و بیشتر در فضای مجازی با جوانان و نوجوانانی مواجه می‌شویم که در حد افراطی، طرفدار برخی چهره‌ها و شخصیت‌های هالیوودی می‌شوند. این قضیه تا جایی پیش می‌رود که غافل از هر نوع فرهنگ و ارزشی، جوانان و نوجوانان را مجذوب آن چهره‌های هالیوودی می‌کند. افرادی که به‌شدت نیازمند توجه دیگرانند و از اعتمادبه‌نفس پایینی برخوردار هستند. اصغر کیهان‌نیا، مشاور خانواده با اشاره به علت‌های گرایش جوانان و نوجوانان به چهره‌های هالیوودی به جام‌جم می‌گوید: «هر نوجوان و جوانی به توجه و محبوبیت در بین مردم نیاز دارد. بنابراین، این نوجوان سعی می‌کند از لباس، آرایش، رفتار و گفتار چهره‌های هالیوودی تقلید کند. فرقی نمی‌کند که این سلبریتی هنرمند، ورزشکار یا بازیگر باشد. به‌هرحال جوان دنبال الگوست و سعی بر این دارد تا خود را به گونه‌ای کند که شبیه آنان شود.» البته این مشاور بر این باور است که جوانان و نوجوانان جویای نام هستند و میل به مطرح‌شدن دارند و پس از مدتی که خود را پیدا کنند و اعتمادبه‌نفس شان افزایش پیدا کند، این مسأله در آنان از بین می‌رود. 
   
الگوبرداری جوانان از فضای مجازی
درحال‌حاضر هم با گسترش تکنولوژی و فضای مجازی، این چهره‌ها خود را در قالب‌های مختلفی نشان می‌دهند و جوانان زیادی صفحات شخصی این افراد را در فضای برخط دنبال می‌کنند. اگر نگاهی به صفحات این افراد بیندازیم، متوجه خواهیم شد که هرکدام از این چهره‌ها دنیای خود را در فضای مجازی دارند که گاهی هنجارشکن نیز هستند. نوجوانان و جوانان با الگوبرداری از این افراد نه‌تنها در رفتار، بلکه در نوع پوشش و طرز فکر و مخصوصا ظاهرشان نیز از آنها تقلید می‌کنند. کیهان‌نیا نیز معتقد است که اکثر جوانان به‌دلیل نداشتن سرگرمی لازم، بیشتر وقت خود را در فضای مجازی سپری می‌کنند حال آن‌که در این فضا هم بی‌رحمانه، محتواهای مختلفی منتشر می‌شود و جوانان هم آماده دریافت این مطالب و الگوگرفتن از این فضا هستند.
   
الگوهای هالیوودی و پیامدهای آن
در گذشته نقش الگو و هویت‌سازی را خانواده ایفا می‌کرد، اما درحال‌حاضر الگوهای خارج از خانواده مانند چهره‌های هالیوودی و سلبریتی‌هایی که در فضای مجازی حضور دارند، به یک مرجع برای شکل‌گیری باور، رفتار و هویت نوجوانان و جوانان تبدیل ‌شده‌اند. این افراد پیامدهای منفی و مخربی را برای جوانان ما به همراه دارند. جلب توجه بیش از حد اطرافیان در نتیجه باعث ایجاد وسواس فکری، افسردگی و اضطراب نسبت به چهره یا اندام بدن می‌شود که می‌تواند جوانان را درگیر اختلالاتی کند. ریشه این‌گونه رفتارها به دوران کودکی بازمی‌گردد؛ زمانی که والدین به‌نوعی با برخی از رفتارهای خود منجر به طرد کودک می‌شوند و این طردکردن باعث می‌شود که کودک همیشه رفتاری را انجام دهد که موردپذیرش دیگران باشد. کیهان‌نیا هم ضمن بیان عدم تاثیر و پذیرش نسل جدید تصریح می‌کند: «متاسفانه این نسل تاثیرات مستقیم رانمی‌پذیرد وبایدبه‌صورت غیرمستقیم روی اعتمادبه‌نفس آنان کار کرد و هویت وارزش‌های درونی آنان را ارتقاداد تا به سلبریتی‌ها وابسته ومتمایل نشوند.»

عوارض داروهای هورمونی
کم نیستند جوانانی که در این الگوبرداری‌ها سر از داروخانه‌ها و مصرف داروهای هورمونی و پروتئین‌های رایج درمی‌آورند، اما آنان نمی‌دانند که مصرف انواع داروهای‌هورمونی می‌تواند برای‌شان پشیمانی به باربیاورد.همچنان‌که زهرا جهانگرد، مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت‌محور سازمان غذا و دارو در گفت‌وگویش با خبرگزاری مهر می‌گوید: «مصرف انواع داروهای هورمونی با هدف بدن‌سازی در جوانان می‌تواند سبب بروز عوارض وخیمی همچون عقیمی، نارسایی قلبی و کبدی، کوتاهی قد و بزرگ‌شدن سینه در مردان و پرمویی و خشونت صدا در خانم‌ها شود.» عوارضی که شاید بسیاری از جوانان از آن بی‌خبرند و چیزی جز رسیدن به مقصود برای‌شان مهم نیست. همچنین طبق اظهارات جهانگرد، استفاده خودسرانه از فرآورده‌های قاچاق و بدون مجوز برای بدن‌سازی و پرورش اندام در جوانان، خطر ابتلا به انواع اختلالات جسمی و روانی را برای مصرف‌کننده در بر دارد. البته کیهان‌نیا نیز درباره مصرف و عوارض این داروها می‌گوید: «تارنماهای مختلفی نسبت به تبلیغات این داروها به‌صورت افسارگسیخته اقدام می‌کنند. دولت و مسئولان نباید به مراکز تولیدکننده چنین داروهایی اجازه فعالیت دهند.» 
می‌دانیم که نقش افراد سرشناس و سلبریتی‌ها در دنیای جوانان و نوجوانان انکارناپذیر است. به‌هرحال راه دیگری جز آگاهی والدین از شیوه‌های صحیح فرزندپروری و تربیت فرزندانی با اعتمادبه‌نفس بالا، مستقل و دارای قدرت تحلیل و نقد وجود ندارد.