آرامش بازار با خودکفایی لاستیک

مدتی است که صنعت تایر افت‌وخیزهایی را تجربه کرده‌است. ریشه این هیجانات در بازار لاستیک در کجاست؟
همه به‌خوبی می‌دانند از اواسط تابستان، بازار تایر دچار التهاب شد و علت اصلی این بود که از بهمن‌ماه به بعد، ارزی که به صنعت تایر برای واردات مواد اولیه تخصیص پیدا کرد بسیار کم و به‌صورت قطره‌چکانی بود. در حقیقت به‌دلیل بی‌نظمی در تخصیص ارز، تأمین مواد اولیه تولیدکنندگان تایر در کشور به مشکل خورد. البته روی کاغذ تخصیص ارز به‌خوبی انجام شد اما در عمل این تخصیص صورت نگرفت و به‌دلیل نبود مواد اولیه، تولید تایر با حداکثر ظرفیت انجام نگرفت. 
 
پایین آوردن تعرفه واردات تا یک‌سوم برای تأمین نیاز بازار از طریق واردات تا چه اندازه این التهابات را کاهش می‌دهد؟
تصمیم دولت برای پایین آوردن تعرفه واردات صحیح است اما اگر دولت و بانک مرکزی به‌موقع و به مقدار کافی ارز موردنیاز تولیدکنندگان تایر را در اختیار آنها قرار می‌دادند امروز مجبور به واردات لاستیک نبود؛ هرچند در حال حاضر بعد از بهبود روند تخصیص ارز، تولید داخلی لاستیک هم افزایش پیدا کرد ودرنهایت مانند گذشته تأمین نیاز تایر در کشور به‌عهده تولیدکنندگان این صنعت خواهد بود. در سال گذشته طرح‌های توسعه کارخانه‌های تولید تایر به مرحله خوبی رسید و قرار بود امسال ظرفیت تولید افزایش پیدا کرده و نیاز کشور به‌طور کامل با لاستیک‌های تولیدی برطرف شود اما به‌دلیل نبود ارز، نه‌فقط طرح‌های توسعه اجرایی نشد، بلکه کارخانه‌ها با ظرفیتی کمتر از ظرفیت قبلی خود به تولید پرداختند که نتیجه آن کاهش تایر موجود در بازار و افزایش قیمت آن بود. در شش‌ماهه اول امسال ۸درصد کاهش تولید تایر داشتیم درحالی‌که اگر طرح‌های توسعه اجرایی می‌شد باید به افزایش ۱۰ تا ۱۴درصدی تولید در صنعت تایر دست پیدا می‌کردیم. باید به این نکته هم توجه داشت، وقتی میزان تولید خودرو روزبه‌روز بیشتر می‌شود، به فراخور آن نیاز مردم به لاستیک هم بیشتر می‌شود و از آنجا که امسال نیاز داخلی به تایر بیشتر از سال قبل بود، عدم تخصیص ارز و کاهش تولید، بیشتر از هر زمانی دردسر ایجاد کرد. 
 
اگر همه مشکلات مربوط به عدم تخصیص ارز است، چرا برخی از تایرهای پر مصرف مردم یکباره در بازار نایاب شد و قیمت آن بالا رفت؟
وقتی مواد اولیه کم می‌شود، تولیدکننده ترجیح می‌دهد تایرهایی تولید کند هم مواد اولیه خارجی کمتری لازم داشته باشد و هم سود آنها در بازار بیشتر شود. در نتیجه تولید برخی از سایزها مانند رینگ ۱۳بیشتر از ۸درصد کاهش داشت و این در حالی است که نیاز بازار به این محصول بیشتر از سایر محصولات است. وقتی عرضه این محصول کمتر شود، قیمت آن هم بالاتر می‌رود. از سوی دیگر مردم ما طبق یک عادت دیرینه وقتی مشاهده می‌کنند محصولی کمیاب شده‌است، تقاضای آن بیشتر می‌شود و گاهی اوقات بیشتر از نیاز خود خرید می‌کنند، چراکه بر این باورند دیگر قرار نیست بازار این محصول به آرامش برسد. بر همین اساس در ماه‌های گذشته با کمبود لاستیک، تقاضا برای خرید تایر هم به‌شدت بالا رفت و همین باعث افزایش بیشتر قیمت و افزایش التهاب بازار لاستیک شد.
 
پیش‌بینی شما از آینده بازار لاستیک چیست؟ واردات می‌تواند به کاهش قیمت‌ها کمک کند؟
ما روی واردات اصلا حساب نکرده و تمام سعی خود را برای افزایش تولید و ظرفیت کارخانه‌های لاستیک‌سازی به کار می‌بندیم. مثلا تا پایان آبان‌ماه ۷۰۰هزار حلقه تایر تولید داخل وارد بازار می‌شود که نیمی از آن رینگ ۱۳، ۱۴ و۱۵ خواهد بود که بیشترین نیاز کشور هستند. برای مسئولان کشور ثابت شده‌است اگر تولیدکنندگان دغدغه تأمین مواد اولیه خود را نداشته باشند با تمام قوا کار می‌کنند. از سوی دیگر همه تولیدکنندگان برای توسعه کار خود از بانک‌ها وام گرفته‌اند که برای تسویه وام‌های خود ناگزیر به تولید با حداکثر توان هستند تا اقساط خود را به‌موقع پرداخت کنند. البته باید به این نکته اشاره کرد که وضعیت تخصیص ارز در مهرماه بهتر شده‌است، چرا که به جرات می‌توان ادعا کرد در ماه‌های قبل تقریبا ارزی به تولیدکنندگان تخصیص پیدا نکرد. به‌عنوان‌مثال درحالی‌که نیاز ارزی تولیدکنندگان تایر ماهانه ۲۵هزار دلار بود، از بهمن‌ماه گذشته تا پایان خرداد امسال تنها ۳۵‌هزار دلار برای واردات مواد اولیه تخصیص داده شد و در این ماه‌ها تولید تایر به‌شدت کاهش پیدا کرد.