حق پخش خواست رسانه‌ملی

در مقابل مسئولان صدا و سیما بارها از آنها خواسته بودند تا جوانب مختلف این موضوع مورد بحث و بررسی قرار گیرد تا شفاف‌سازی مناسبی در این زمینه انجام شود. بالاخره دوشنبه شب و در برنامه «‌جام‌جم»‌ شبکه یک این فرصت به وجود آمد تا در مورد این مساله مناظره‌ای برگزار شود. در این برنامه محمدرضا ساکت، مدیرعامل باشگاه سپاهان، عضو هیات رئیسه فدراسیون فوتبال و نماینده باشگاه‌ها در فدراسیون فوتبال در برابر مصطفی محمدی، ریاست مرکز طرح، برنامه و بودجه سازمان صدا و سیما قرار گرفت. 

محمدرضا ساکت در بخش ابتدایی صحبت‌هایش به تعریف حق پخش تلویزیونی پرداخت و ایجاد رویداد ورزشی را محصول تلاش فدراسیون و باشگاه‌ها دانست که صدا و سیما باید برای پخش آن، هزینه‌اش را به متولیان پرداخت کند. در مقابل مصطفی محمدی با بیان این‌که سازمان صدا و سیما همواره جلوتر از قانون بوده و هر جا قانون سازمان را مکلف کرده، جلوتر از قانون به وظیفه خود عمل کرده، به بازخوانی تلاش‌های بیست و چند ساله برای موضوع حق پخش پرداخت و توضیح داد: ادبیات استفاده از حق پخش به سال ۸۰ برمی‌گردد. در مجلس ششم، طرحی در خصوص تامین بخشی از هزینه‌های باشگاه‌ها از طریق صدا و سیما مطرح شد، اما جمع‌بندی نهایی این شد که سازمان به صورت مستقیم نمی‌تواند چیزی بدهد. منتها به دولت تکلیف شد تا ردیفی برای حق پخش ایجاد کند و سازمان صدا و سیما هم از محل آن ردیف به صدا و سیما کمک کند. اتفاقی که هیچ وقت نیفتاد. او سپس به آغاز تلاشی دوباره با توجه به هشدار فیفا اشاره کرد: سال۹۰ دوباره بحثی درباره تعلیق فوتبال به دلیل رعایت نکردن برخی از قوانین فیفا مطرح شد که یکی از موضوعات آن حق پخش بود. در این دوره، قرار شد دولت ردیف بودجه‌ای اختصاص دهد و این بودجه به فوتبال داده شود. از محل بودجه‌های دولتی در آن سال این مبلغ داده شد، اما در سال‌های بعد و با تغییر دولت این اتفاق باز هم متوقف شد. این موضوع تا سال۹۹ با وجود جلسات زیادی که میان صدا و سیما و سازمان لیگ، فدراسیون، باشگاه‌های استقلال، پرسپولیس، تراکتور، سپاهان و... برگزار شد، مسکوت ماند. پس از مسکوت ماندن تلاش دوم، در دو، سه سال اخیر تلاش دیگری صورت گرفت که مصطفی محمدی درباره آن گفت: «در سال‌های ۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بندی اضافه شد که تمام درآمد‌های صدا و سیما ناشی از حق پخش به حساب خاصی در خزانه واریز شود و با نسبت ۷۰ درصد سازمان صدا و سیما و ۳۰ درصد وزارت ورزش عودت شود. اما عددی را که ما پرداخت کرده بودیم، حتی سهم خودمان را به ما برگشت نداد. حال برای وزارت ورزش را نمی‌دانیم.» 

پس از صحبت‌های محمدرضا ساکت، نماینده باشگاه‌ها در هیات رئیسه سازمان لیگ‌، مصطفی محمدی، رئیس مرکز طرح، برنامه و بودجه سازمان صدا و سیما، با طرح پیشنهادهای این سازمان برای حل مشکل حق پخش گفت: تفاوت ما با شبکه‌های خارجی در این است که آنها مبتنی بر درآمد کار می‌کنند. مثلا آنها تمام مسابقات جام جهانی را نمی‌خرند و فقط مسابقاتی را می‌خرند که در کشورشان هوادار دارد. هزینه می‌کنند تا درآمد کسب کنند و برای این کار از مردم حق اشتراک می‌گیرند. در ایران به‌جز یک سال در زمان آقای هاشمی چنین چیزی وجود نداشته است. حتی به ما گفته‌اند که درآمدسازی کنید که ما مخالفیم. معتقدیم سازمان صدا و سیما سازمانی فرهنگ‌ساز است و نباید کار تجاری کند. نکته و پرسش اول در حوزه حق پخش این است که عدد حق پخش در مسابقات ورزشی که یکی از آن هم فوتبال است، چقدر است؟ در عمل فدراسیون‌ها و وزارت ورزش باید عددش را دربیاورند. برای ما تفاوتی نمی‌کند. در واقع، وزارت ورزش و فدراسیون‌ها باید مشخص کنند که خدمات‌شان چقدر می‌ارزد، ۱۰میلیارد، هزار میلیارد یا بیشتر. بودجه ما هم دولتی است. پیشنهاد می‌کنیم ردیف بودجه جداگانه‌ای برای پرداخت حق پخش توسط صدا و سیما از طریق دولت برای این سازمان ایجاد شود. ما هم تاکید داریم که این هزینه باید جدا از بودجه سازمان تعریف شود و به تعداد مسابقات ورزشی از همین محل پرداخت شود. در این بخش، مجری برنامه در بین صحبت‌های رئیس بودجه صدا و سیما وارد شد و گفت چرا چنین تاکیدی دارید که از محل جدا پرداخت شود که محمدی در پاسخ به آن گفت: دلیل جدا بودنش این است که همه از جمله باشگاه‌ها ببینند چقدر برای این امر پول داده می‌شود و ما عین آن را تکلیف داشته باشیم پرداخت کنیم. این اتفاقی است که به صورت کلان در دولت و مجلس مطرح شده و امیدواریم یک یاعلی بگویند و با تصویب در صحن مجلس خیال فوتبال راحت شود. این‌که دوستان دنبال درآمد پایدار هستند، حرف دقیقی است و باید حاکمیت، این کار را به صورت کامل انجام دهد. از آن سو، سازمان صدا و سیما هم با خیال آسوده برنامه بسازد.

محمدی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به صورت خلاصه، پیشنهاد سازمان صدا و سیما برای پرداخت حق پخش را چنین توضیح داد: پیشنهاد ما به دوستان(دولت و مجلس) این است که ردیف بودجه مستقلی برای حق پخش به صورت سالانه و با عدد و مبلغ مشخص و تفاهم شده در فدراسیون‌ها و وزارت ورزش تصویب شود و در اختیار سازمان صدا و سیما قرار گیرد تا با الگوی خود وزارت ورزش و فدراسیون در اختیار باشگاه‌های ورزشی قرار داده شود. 

محمدی در بخش دیگری با تاکید بر این نکته که باید به تفاوت صدا و سیما با رسانه‌های خارجی و همین‌طور باشگاه‌های ایرانی با باشگاه‌های خارجی برای پیدا کردن یک راه حل درست توجه شود، حرف‌هایش را از سر گرفت و گفت: الان در لایحه پیشنهادی دولت، پیشنهادی برای حق پخش آمده و گفته شده که ظرف مدت ۶ماه از ابلاغ قانون، سازمان صدا و سیما و وزارت ورزش آیین‌نامه‌ای بنویسند و میزان حق پخش و چگونگی تامین و تقسیم آن را بین ذی‌نفعان مشخص کنند. 

محمدی ادامه داد: «البته از نظر شکلی متن خوبی است، منتها برای این‌که بعدا به مشکل نخورد، ما با دوستان مختلف در دولت و مجلس صحبت کردیم که گفتند حتما برای حل این مشکل کمک می‌کنیم. هم در مجلس و هم در دولت، عزم حل شدن مشکل وجود دارد و امیدواریم متن جایگزین هم که با اصلاحاتی در کمیسیون فرهنگی تصویب شد، در صحن مجلس هم تصویب شود.»