مشکل‌ اصلی صنعت چاپ، تحریم است

از طرف دیگر به دلیل تحریم‌هایی که در بخش تأمین تجهیزات چاپ و نشر کشور با آن مواجه بوده، صنعت چاپ داخل کشور رو به پیشرفت است و کیفیت کاغذ ایرانی نیز با حمایت دولت نسبت به گذشته بهتر شده است. از این رو، به جهت تلاش‌هایی که فعالان صنعت چاپ در این حوزه انجام دادند و همچنین به مناسبت فرارسیدن روز صنعت چاپ، مراسم تقدیر از فعالان و کارکنان صنعت چاپ مجتمع چاپخانه‌های مؤسسه جام‌جم روز شنبه در سالن جلسات روزنامه جام‌جم با حضور مراد عنادی مدیرعامل، مهدی گیوه‌کی مدیرمسئول، مهدی یزدی‌نژاد، مدیر بازرگانی و چاپخانه‌‌های جام‌جم و سامان الماسی معاون مالی و اقتصادی جام‌جم برگزار شد. همچنین گفت‌وگویی با مهدی یزدی‌نژاد، مدیر بازرگانی و چاپخانه‌‌های جام‌جم ترتیب دادیم که در ادامه از نظر می‌گذرانید: 

صنعت چاپ ارتباط مستقیم با بازار مصرف جهانی دارد. در شرایط فعلی کشور با تحریم‌ها، چه می‌کنید؟
در ابتدا ۱۱ شهریور، روز ملی صنعت چاپ را به همکاران عزیزم در مجتمع چاپخانه جام‌جم و دیگر همکاران خود که در این صنف فعال هستند، تبریک می‌گویم و برای آنها آرزوی سلامتی و بهروزی دارم. ما در صنعت چاپ دو مشکل اصلی داریم که درواقع بخشی از آن به تحریم‌ها برمی‌گردد. در این سال‌ها نتوانستیم مواد اولیه با کیفیت را با تنوع موجود در بازار جهانی، به دلیل تحریم به‌خوبی وارد کنیم،  به عنوان مثال، زینک، کاغذ و مرکب جزو اجناسی است که کیفیت خوب آن در همه جهان وجود دارد و ما در مواقعی از آن محروم هستیم. مسأله دیگر این‌که به دلیل تحریم، نتوانستیم تجهیزات چاپخانه‌های خود را به‌روز کنیم؛ به یاد می‌آورم تا همین چند سال پیش، هر چاپخانه و مؤسسه‌ای خیلی راحت می‌توانست دستگاه وارد کند و ما برای این قضیه تا حدی با مشکل روبه‌رو هستیم و به دلیل تحریم و البته تورم و قیمت بالا، مجبوریم دستگاه‌های دست دوم بخریم. شاید بتوانیم دستگاه‌ نو بخریم اما به قدری قیمت‌های تجهیزات صنعت چاپ بالاست که چاپخانه‌های ایرانی سمت دستگاه‌های نو نمی‌روند. در عین حال مشکل گمرکی و ثبت سفارش هم داریم که نمی‌توانیم برای کشورهای تولیدکننده دستگاه‌ها مانند آلمان ثبت سفارش انجام دهیم. بنابراین، مجبوریم از کشورهای واسطه دستگاه‌ها را تهیه کنیم و باز هم با مشکل واسطه‌ها و افزایش قیمت رو‌به‌رو هستیم. در حال حاضر دستگاه‌ چاپ کم وارد می‌شود و قیمت‌های خیلی بالایی دارد و هر کسی نمی‌تواند در این حوزه سرمایه‌گذاری کند.

نکته جالب این‌که این فضا باعث شده این صنعت خیلی جذاب و پردرآمد باشد؛ یعنی اگر کسانی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، بدانند چه دستگاهی وارد کنند و آینده‌ این صنعت را بررسی کنند، خیلی بازار کار خوبی دارد. به عنوان مثال، در خیلی از شهرهای صنعتی دستگاه چاپ مورد نیاز با صنعت تولیدی آن شهر را نداریم و می‌توانیم وارد این حوزه‌ها و دیگر حوزه‌ها از قبیل بسته‌بندی شویم که البته در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری خیلی خوبی در بعضی استان‌ها صورت گرفته، چون بسیاری از اینها وارداتی و از کشور ترکیه بوده است  اما الان این کارها در کشور در حال انجام است، البته به صورت محدود و کم. به هر حال، مشکلات در این حوزه زیاد است و شامل تأمین سرمایه اولیه، تأمین تجهیزات و دستگاه‌ها و مواد اولیه و تأمین نیروی متخصص می‌شود. 

نیروهای فعال در صنعت چاپ همگی با علاقه‌مندی در این شغل می‌مانند؛ زیرا کار به گونه‌ای است که باید در آن زحمت بسیار کشید و اصولا کار سختی است و طبق قانون جزو مشاغل سخت و زیان‌آور نیز محسوب می‌شود. به عنوان مثال؛ همیشه باید بایستند و مواظب دستگاه‌های چاپ باشند و آلایندگی محیط کار اعم از شیمیایی و صوتی بسیار بالاست.

با توجه به ظرفیت‌ها یا تحریم‌ها در کشور چطور می‌توانیم در صنعت چاپ تحول ایجاد کنیم؟
تحول در صنعت چاپ فقط با سرمایه‌گذاری و تسهیل واردات ایجاد می‌شود. ما در زمینه تجهیزات در حوزه دستگاه‌های خود باید سرمایه‌گذاری کنیم و مهمتر از آن نیروهای جوان دهه ۷۰ و ۸۰ را با آموزش در بخش فنی و حرفه‌ای برای کار در فضای چاپ ترغیب کنیم تا تجربه ما به نسل جوان منتقل شود. اگر این اتفاق بیفتد؛ صنعت بسیار خوبی برای جذب سرمایه، ایجاد اشتغال و توسعه صادرات است. کشورهای عراق، افغانستان، تاجیکستان و دیگر کشورهای عربی به گونه‌ای هستند که می‌توانیم بخشی از صنعت چاپ آنجا را به دست بگیریم‌. این کشورها حتی صنعت ابتدایی این حوزه را نداشتند و ندارند. در سال‌های اخیر کشورهایی مثل ترکیه با سرمایه‌گذاری در این صنعت بسیار پیشرو هستند و بازار خوبی نیز به‌دست آورده‌اند.

ازویژگی‌های چاپخانه جام‌جم در عرصه چاپ کتاب و روزنامه برایمان بگویید؟
ما در دوره تحول چاپ جام‌جم بوده و هستیم و اتفاقات خیلی خوبی در چاپخانه جام‌جم در جریان است و به صورت تخصصی مرکز چاپ رول هستیم. من از سال ۹۹ وارد مجموعه شدم و حدود شش چاپخانه در کشور در شهرهای تهران، همدان، تبریز، ساری، اهواز و اصفهان داشتیم. در گذشته مؤسسه جام‌جم به دلیل داشتن تیراژ بالا در روزنامه‌ها، امکان ارسال روزنامه به سراسر کشور را نداشت و نقشه را به شش منطقه جغرافیایی تقسیم ‌کردند و چاپخانه زدند. در سال‌های گذشته تیراژ روزنامه‌ها دستخوش تغییراتی شد و با توجه به غلبه فضای مجازی، حوزه مکتوب کمرنگ شد. سال ۹۹ تصمیم گرفتیم طرح جدیدی را اجرا کنیم؛ بنابراین، چاپخانه‌های استان‌ها را جمع کردیم و در تهران یک چاپخانه رول بزرگ تأسیس کردیم؛ یعنی به جای این‌که در تهران یک دستگاه داشته باشیم، سایت‌های شهرستان را جمع کردیم و مجتمع چاپ رول بزرگ تأسیس‌کردیم.‌

در حال حاضر ادعای ما این است که بزرگترین چاپخانه رول کشور هستیم و چهار دستگاه رول داریم که نصب هستند و هر چهار دستگاه همزمان کار می‌کنند و یک دستگاه پشتیبان نیز داریم؛ یعنی سایت‌های شهرستان را منتقل کردیم و از آنها به‌صورت متمرکز استفاده می‌کنیم. در حال حاضر اکثر روزنامه‌های بزرگ کشور را از قبیل جام‌جم با تمامی ضمائم، دنیای اقتصاد، هفت صبح، شهروند، فایننشال تریبون، وطن امروز، خراسان، قدس، تهران‌تایمز، آوای اقتصاد و تعداد زیادی ویژه‌نامه و هفته‌نامه و کتاب‌های کمک‌درسی را ما چاپ می‌کنیم. 

مهم‌ترین موضوع در چاپخانه جام‌جم، متعهد و متخصص بودن پرسنل ماست؛ اپراتورها تا نیروهای پای ماشین و تعمیر و نگهداری همه متخصص هستند و نیاز به حضور مجموعه‌های خارجی در حوزه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نداریم. موضوع دوم؛ استفاده از مرکب ایرانی است که در سه سال پیش با دو شرکت تولیدکننده ایرانی که تولیدکننده مرکب رول هستند، وارد مذاکره و کار شدیم و برای دستگاه‌های ما مرکب تولید کردند و با افتخار چندین سال است که از مرکب ایرانی استفاده می‌کنیم. 

استفاده از کاغذ ایرانی در مؤسسه «جام‌جم »

در گذشته مشکلی در زمینه کاغذ ایرانی وجود داشت که چاپخانه‌ها چندان راغب به استفاده از آن نبودند و مناسب دستگاه‌های ما نبود. به‌عنوان مثال برای کاغذ روزنامه نمی‌توانیم با استفاده از کاغذ ایرانی ضخامت ثابتی داشته باشیم. اما الان کارهای بسیار خوبی در این چند سال برای کاغذ ایرانی انجام شده است. از کاغذ ایرانی در دو بخش شیت و رول استفاده می‌شود؛ در بخش شیت از بسته‌بندی و چاپ کتاب استفاده می‌کنیم و کاغذ خوبی است. در بخش رول هم از این کاغذ برای تدوین کتاب‌های درسی استفاده می‌شود.

اما کاغذ ایرانی دو مشکل اساسی و اصلی دارد؛ اول این‌که کارخانه کاغذ مازندران نمی‌تواند ضخامت کاغذ رول را ثابت نگه دارد؛ یعنی وقتی ما کاغذ روس را تهیه می‌کنیم، از اول تا آخر ۴۵ گرم است اما این ضخامت برای کاغذ ایرانی از ۴۵ تا ۴۸ گرم و بیشتر متغیر است. مشکل دوم، اساسی‌تر است و کاغذ ایرانی هنگام چاپ پرز ایجاد می‌کند و آن پرزی که از روی کاغذ ایرانی بلند می‌شود، برای دستگاه‌های چاپ خوب نیست؛ به همین دلیل است که کاغذ ایرانی کمتر استفاده می‌شود. با وجود این می‌دانم در سال‌های قبل تلاش‌های خیلی خوبی صورت گرفته و از کاغذ مازندران حمایت شده و کیفیت آن در یک‌سال گذشته با حمایت دولت بیشتر شده است و بخشی از آن برای کتب درسی خریداری و استفاده می‌شود. البته ما در چاپخانه جام‌جم بنا به نیاز از کاغذ ایرانی نیز استفاده کرده و می‌کنیم.

مدیر‌عامل مؤسسه مطبوعاتی «جام‌جم»:

صنعت چاپ در رسانه‌های مکتوب جایگاه کلیدی دارد

به مناسبت فرا رسیدن روز صنعت چاپ، مراسم تقدیر از فعالان و کارکنان صنعت چاپ مجتمع چاپخانه‌های مؤسسه جام‌جم روز شنبه در سالن جلسات جام‌جم با حضور مراد عنادی مدیرعامل، مهدی گیوه‌کی مدیر‌مسئول، مهدی یزدی‌نژاد، مدیر بازرگانی و چاپخانه‌‌های جام‌جم و سامان الماسی معاون مالی و اقتصادی برگزار شد. در ابتدای این مراسم، مراد عنادی، مدیر‌عامل مؤسسه مطبوعاتی جام‌جم با تشکر ویژه و خدا قوت به تمام پرسنل زحمتکش حوزه چاپ و نشر جام‌جم، گفت: همه ما در زنجیره اتصال به هم هستیم و این زنجیره مانند سازوکارهای ساعت با هم می‌چرخد و چاپ هم بدون شک نه‌فقط عضو این خانواده، بلکه جزو عناصر مهم این حلقه است و بدون بخش چاپ هیچ خروجی نداریم؛ بنابراین، کار شما برای ما ارزشمند است. تمام تلاش ما در مؤسسه این است که به تمام بخش‌ها و چاپخانه هم توجه داشته باشیم. در ادامه این جلسه مهدی گیوه‌کی، مدیر‌مسئول روزنامه جام‌جم نیز از کارکنان بخش چاپخانه روزنامه تشکر و قدردانی کرد و تلاش آنها را در ادامه فعالیت‌های تحریریه روزنامه قابل ستایش‌دانست.

همه چیز وامدار صنعت چاپ است

در ادامه این مراسم مهدی یزدی‌نژاد، مدیر بازرگانی و چاپخانه‌‌های جام‌جم با تقدیر از کارکنان صنعت چاپ گفت: در حال حاضر شرایط به‌گونه‌ای است که همه چیز وام‌دار صنعت چاپ است. غالبا تصور به این صورت است که صنعت چاپ بیشتر به چاپ و نشریات مربوط می‌شود، اما براساس آمار، ۱۵ تا ۲۰ درصد چاپ مربوط به روزنامه و ۸۰ تا ۸۵ درصد آن مربوط به چاپ لباس‌ها، پرچم‌ها و بسته‌بندی می‌شود و زمانی که ما از چاپ صحبت می‌کنیم، منظورمان همین است. او با تأکید بر این‌که امکان تقدیر از زحمات شبانه‌روزی کارکنان صنعت چاپ وجود ندارد، خطاب به حاضران افزود: حضور ما در اینجا به معنای تقدیری خاص و درخور کارکنان و فعالان صنعت چاپ نیست اما به نوبه خودمان خواستیم به شما این پیام را برسانیم که جزو خانواده جام‌جم هستید و این دیدگاه در سال‌های اخیر پررنگ‌تر شده است. در انتهای این مراسم با حضور مدیران مؤسسه مطبوعاتی جام‌جم از کارکنان و مجتمع چاپخانه‌های جام‌جم تقدیر‌شد.