دبیرکل سازمان ملل، آلمان و اتریش مخالفت خود با این تصمیم آمریکا را اعلام کردهاند و ۱۲۰کشور نیز پیش از این پیمانی برای عدم استفاده از این سلاح غیرانسانی به امضا رساندهاند.
با این همه جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در گفتوگو با سیانان گفته است: «تصمیم بسیار سختی از جانب من بود. با وجود این با متحدانمان رایزنی کردم. با دوستانمان در کنگره هم رایزنی کردم. مهمات اوکراینیها دارد تمام میشود.»
«پیمان ممنوعیت بمبهای خوشهای»، یک معاهده بینالمللی است که هر گونه استفاده، انتقال، تولید و انبار این بمبها را ممنوع اعلام میکند. این پیمان روز ۳۰ می ۲۰۰۸ در دوبلین به تصویب رسید و از آگوست۲۰۱۰ اجرایی شد. بیش از ۱۰۰کشور استفاده از این سلاحها را ممنوع اعلام کردهاند اما آمریکا، روسیه و اوکراین جزو کشورهایی هستند که این معاهده را امضا نکردهاند. در چنین شرایطی کالین کال، معاون سیاسی وزیر دفاع آمریکا در کنفرانسی خبری از تصمیم کاخ سفید در تصویب بسته کمک نظامی جدید به اوکراین به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار که شامل مهمات خوشهای میشود، دفاع کرد. وی ضمن اذعان به اینکه تحویل مهمات خوشهای به اوکراین میتواند باعث تلفات غیرنظامیان شود، گفت ترس از موفقیت روسیه در میدان جنگ بر این نگرانیها غلبه دارد.
بمبهای خوشهای چگونه عمل میکنند؟
آنچه استفاده از بمبهای خوشهای را جنجالی میکند، خطراتی است که برای غیرنظامیان دارد. این مهمات در هوا منفجر شده و تعداد زیادی بمبهای کوچکتر را در منطقه وسیعی پخش میکند که خطر کشتار کور غیرنظامیان را به همراه دارد.علاوه بر این، برخی از بمبهای کوچکتر ممکن است هنگام برخورد با زمین خیس یا سطوح نرم، منفجر نشود و تا مدتها بعدتر جان غیرنظامیان و بهویژه کودکان را به خطر بیندازد.
خشم روسیه
آمریکا درحالی این بمبها را در اختیار نظامیان اوکراینی قرار میدهد که بیم آن میرود تا روسها در تلافی این اقدام، از ذخایر سلاحهای هستهای خود استفاده کنند. این امر میتواند جهان را در آستانه یک فاجعه قرار دهد.آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در آمریکا تصریح کرد که تصمیم آمریکا برای گنجاندن مهمات خوشهای در جدیدترین بسته کمک نظامی خود به کییف، اعتراف به شکست و تلاشی ناامیدانه برای جلوگیری از شکست غرب در مقابل روسیه است.
وی در جمع خبرنگاران گفت: مهمات خوشهای یک ژست ناامیدی است. چنین اقدامی حکایت از آگاهی آمریکا و ماهوارههایش از ناتوانی آنها دارد.
سفیر روسیه تصریح کرد: «با اینحال، آنها نمیخواهند به شکستهای خود و ناکامی تلاشهای ارتش اوکراین برای پیشبرد ضدحمله علیه مناطق روس اعتراف کنند، بنابراین مرتکب چنین جنونهای جدیدی میشوند.»آنتونوف با اشاره به این موارد تأکید کرد که آمریکا با سرسختی خطر درگیریها را افزایش میدهد. این مقام روس سطح فعلی از اقدامات تحریکآمیز آمریکا را خارج از حد توصیف کرد و گفت که این اقدام «بشریت را به یک جنگ جهانی جدید نزدیکتر» میکند.
تلاش اوکراین برای کاهش حساسیت روسیه
اوکراینیها تلاش دارند با موضعگیریهای خود از تشدید تنشها و شدت واکنش روسیه بکاهند. در همین راستا وزیر دفاع اوکراین اعلام کرده که دایره استفاده از بمبهای خوشهای محدود خواهد بود.
به گزارش رویترز، آلکسی رزنیکوف، وزیر دفاع اوکراین از تصمیم آمریکا برای ارسال بمبهای خوشهای به کییف استقبال کرد و گفت این اقدام به بازپسگیری خاک اوکراین کمک میکند.
رزنیکوف در توییتی نوشت: «اوکراین از این مهمات فقط برای بازپسگیری سرزمینهای خود استفاده خواهد کرد. این مهمات در قلمرو به رسمیت شناخته شده روسیه استفاده نخواهد شد.»
اقدامات متناقض آمریکا
واشنگتن به بهانه احتمال کاربرد نظامی برنامه صلحآمیز هستهای، سالهاست ایران را هدف تحریمهای ضدحقوق بشری قرار داده اما در اقدامی متناقض، خود با واگذاری بمبهای خوشهای، به اشاعه این دست سلاحها کمک میکند.ارسال بمبهای خوشهای از سوی آمریکا در حالی صورت گرفته که گروهی از کارشناسان استفاده از این مهمات را مصداق ارتکاب جرایم جنگی میدانند. تحلیلگران مسائل جنگ اوکراین میگویند یکی از دلایلی که آمریکا تصمیم گرفته با ارسال این بمبها به اوکراین موافقت کند این است که شرایط در میدان جنگ به هیچ عنوان به نفع اوکراین نیست. ضدحملات اخیر اوکراین علیه مواضع روسیه هیچگونه دستاورد چشمگیری به همراه نداشته و ارتش اوکراین تعداد زیادی از تانکها و خودروهای زرهی که غرب در اختیار این کشور قرار داده بود را در نبرد با روسیه از دست داده و آنطور که وزارت دفاع روسیه گزارش داده بیش از ۱۰هزار نیروی انسانی خود را هم از دست داده است.اما انتظار جهانی این است که همپیمانان آمریکا که مدعی مقابله با توسعه سلاحهای کشتار جمعی هستند، جلوی کاخ سفید را گرفته و نگذارند که جنگ اوکراین به محلی برای آزمایشات تسلیحاتی واشنگتن تبدیل شود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد