مهرداد رضایی بازی‌سازی که به سلطه بر دنیای حرفه‌ای می‌اندیشد:

همیشه دنبال ساختار شکنی هستم

نگاهی به مستند خلیج‌فارس ارد عطارپور

بازشناسی اسطوره‌ای ایرانی

در آغاز ظهور دولت صفویه، دریاسالار ماجراجوی پرتغالی آلفوتسود آلبوکرک با ایمان به این موضوع که هر کشوری که سه نقطه‌ مالاگا، عدن و تنگه هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود، با تدابیر سیاسی و حملات نظامی جزیره هرمز را که مراکز مهم تجاری جهان محسوب می‌شد، تصرف کرد و بدین ترتیب پرتغال ۱۱۷ سال بر این نقطه مهم سوق‌الجیشی و گلوگاه ارتباطی و نظامی تسلط سیاسی، تجاری و نظامی یافت.
کد خبر: ۱۴۰۶۱۲۱
نویسنده علی رحیمی - گروه فرهنگ و هنر

۴۰۱سال پیش در چنین روزی، به دستور شاه‌عباس صفوی، امام‌قلی‌خان بیگلربیگی، امیرالامرای اصالتا گرجی فارس ماموریت یافت تا این منطقه مهم را از پرتغالی‌ها بگیرد. امام‌قلی‌خان در نبردهای سختی که دو ماه و چهار روز به طول انجامید و خود شخصا در آن حضور داشت، توانست جزیره‌ هرمز را از چنگال پرتغالی‌ها آزاد کند و بدین ترتیب این قطعه استراتژیک به سرزمین مادری بازگشت.

تحریف شیوه انگلیسی
در قرن اخیر به دنبال دگرگونی‌ها و تغییرات گسترده، به‌واسطه تحمیل خواسته‌های قدرت‌های جهانی تغییراتی در سیمای جغرافیای سیاسی خاورمیانه رخ داد، یکی از این ماجراها تحریف نام خلیج‌فارس بود. ماجرا به سال‌های حکومت مصدق و ملی شدن صنعت نفت برمی‌گردد. آن زمان انگلستان نفت جنوب ایران را از دست داد و فشارهای سیاسی و نظامی‌اش را بر دولت ایران بیشتر کرد. انگلستان با تحریک اعراب، ادعای عربی بودن خلیج‌فارس را مطرح کرد. کمی بعد سر چارلز بلگریو، نماینده سیاسی انگلستان در خلیج‌فارس برای اولین بار در کتاب خود خلیج‌فارس را خلیج ع رب ی خواند. ادعایی که گرچه در هیچ‌یک از اسناد و مدارک تاریخی بدان اشاره نشده اما هرازگاهی کشورهای بزرگ را وسوسه می‌کند برای فشار به ایران از آن بهره بگیرند.

یک مستند چندوجهی
در سال ۱۳۹۰ به کوشش شبکه یک سیمای جمهری اسلامی ایران، ارد عطارپور مستندی را با تکیه بر اسناد، تصاویر و فیلم‌های مستند با عنوان «خلیج‌ فارس» ساخت.

این مستند یک اثر تحقیقی پژوهشی درباره نام خلیج‌فارس است که اطلاعات و اسناد کتبی و تصویری را به مخاطب ارائه می‌کند که خلیج‌فارس، از دیرباز خلیج‌فارس نامیده می‌شده و این مسأله که برخی از کشور‌های عربی چند سالی است که نام این خلیج را تحریف و زیر سؤال می‌برد.

مستند با مهم‌ترین سخنرانی جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهور سابق مصر در ۲۶ جولای سال ۱۹۵۶ میلادی، روز ملی شدن کانال سوئز شروع می‌شود.

عبدالناصر در این سخنرانی که در اجتماعی میلیونی و در حضور سفرای کشورهای عربی و غربی برگزار شد، جمله «اقیانوس اطلس تا خلیج‌ فارس وطن عربی است» را با صدای بلند تکرار کرد که مورد تشویق ممتد حضار قرار می‌گیرد. جمله‌ای که آغازگر راهی شد که در حدود یک قرن است در مسیر گمراه کردن نگاه‌ها از موقعیت مرزی این خلیج پهناور مطرح می‌شود.

جنگ رسانه ای برای تحریف تاریخ
در دهه‌های اخیر، تلویزیون‌های خبری و رسانه‌های گروهی کشورهای عربی شروع به تحریف نام خلیج‌فارس به صورت گسترده کردند و به کاربردن عبارت «خلیج‌فارس» در بسیاری از رسانه‌های عربی و غیرعربی و حتی رسانه‌های انگلیسی ممنوع شد.

چند سال بعد این کشورها پای‌شان را فراتر نیز گذاشتند و به جای عبارت خلیج‌فارس، عبارات دیگر را در رسانه‌های خود به کار بردند.

اتفاقی که جهان را به مرور با یک سؤال بزرگ روبه‌رو کرد: واقعا حق با چه کسی است؟ مستند ارد عطارپور در حقیقت پاسخی قاطع و جامع بر این سؤال است. او با روایتی کاملا مستند و مبتنی بر اسناد تحقیقی و پژوهشی سراغ این سوژه رفت. او برای رسیدن به پاسخ، اسناد تاریخی دیده‌نشد‌ه‌ای را از اقصی نقاط دنیا به تصویر کشید، چند ۱۰ سند تاریخی و جغرافیایی مهم را به نمایش گذاشت و از نقشه‌هایی از جغرافیدانان قاهره مصر، کتاب‌های تاریخی جغرافیایی از خوارزمی، ابوریحان بیرونی، ابن‌وردی، زکریای قزوینی و ... سند آورد تا نشان دهد همگی نام خلیج‌فارس را در گذر قرون فریاد می‌زنند: از ابوظبی و مسقط تا بریتانیا و یونان باستان! اسنادی که در این مستند به نمایش درآمده نه‌تنها نشان می‌دهد که خلیج ع‌رب‌ی دروغ بزرگی بیش نیست، بلکه در نقشه‌ها و اسناد به‌جا مانده از اجداد همان‌هایی که امروز این عبارت جعلی را فریاد می‌زنند، عبارت دقیق و صریح «خلیج‌فارس» ذکر شده است.

کوته‌بینی مسلمانان غربگرا
عطارپور در مستند خود تاریخ را روایت می‌کند. او سراغ جمال عبدالناصر که بارها در سخنرانی‌هایش عبارت خلیج‌فارس را به کار برده است و انگار امضای یک قرارداد از سوی محمدرضاشاه باعث خشم او شده، می‌رود. عطارپور نشان می‌دهد چطور عصبانیت از یک شکست سیاسی باعث شد عبدالناصر در اقدامی شگفت‌آور و در زمانی که نام «شارع الخلیج‌الفارسی» در خیابان قاهره چشم‌نواز بود، عبارت خلیج‌فارس را تبدیل به خلیج ع‌رب‌ی کرد! ماجرا زمانی جالب‌تر می‌شود که سلطنت‌طلبان عراقی در دهه ۵۰ میلادی (۳۰شمسی) و بعد از آن کودتاگران به رهبری حسن البکر و همزمان تجزیه‌طلبان عرب در داخل ایران نیز با عبدالناصر همنوا می‌شود، درست در زمانی که یک انتشارات عراقی کتابی را از نقشه‌های این کشور در قرون گذشته به چاپ ‌رساند که در لابه‌لای آن به‌وفور نام خلیج‌فارس به چشم می‌خورد و خبری از هیچ نام دیگری نیست.

اسناد فراتر از منطقه
عطارپور پا را از خاورمیانه هم فراتر می‌گذارد و در این مستند بسیار ویژه، نقبی نیز به اسناد قدیمی پرتغالی‌ها، بریتانیایی‌ها و هلندی‌ها، حرف دیگری می‌زند. او نشان می‌دهد حتی در نامه‌ها و قراردادهایی که بین آنان رد و بدل می‌شود و نیز در متن قراردادهای نفتی که میان ابوظبی، مسقط، دوبی، قطر، شارجه، کویت و بحرین با شرکت دارسی منعقد شده، نام خلیج‌فارس دیده می‌شود. همچنین در نقشه‌های بطلمیوس که منبع نقشه‌های جغرافیایی به حساب می‌آید، نام خلیج‌فارس به زبان یونانی آمده است. از این دست اسناد بسیار در تاریخ آمده است که مهر خاموشی را بر هر اظهارنظر خلاف واقع در مورد خلیج‌فارس می‌زند. نام خلیج‌فارس تنها بر یک کشور برازنده است و آن کشوری جز ایران نیست. مستند خلیج‌فارس به‌صورت دقیق و واضح اثبات می‌کند که نام خلیج‌فارس از قرون گذشته تا به امروز چه بوده و چه کسانی دروغ می‌گویند. اگر می‌خواهید تاریخ خلیج‌فارس را با سند ببینید، حتما این فیلم مستند ۵۴ دقیقه‌ای را از دست ندهید. بی‌شک مستند خلیج‌فارس پاسخ محکمی است برای کسانی که مدعی نام دیگر برای خلیج‌فارس هستند. مستندی که نشان داد خلیج‌فارس همیشه فارس بوده و خواهد بود.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰
صعود به عشق مردم وطنم

گفت‌وگوی «جام‌جم» با امیرمحمد دانایی،جوان‌ترین ایرانی صعودکننده به اورست در آستانه سفر به کوه وحشی

صعود به عشق مردم وطنم

نیازمندی ها