جشنواره‌ مقاومت؛ راهبرد تولید یا نمایش؟!

هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت سینمای ایران هم به پایان رسید. ‌قبل از هر نظری باید نکته‌ای دست‌کم گرفته شده را به برگزار‌کنندگان این جشنواره متذکر شد و آن این‌که هر مراسم سینمایی (به‌ویژه افتتاحیه و اختتامیه‌ها) دقیقا و تحقیقا، مانند خود فیلم و سینما، یک فعالیت دراماتیک است.

اگر در دراماتیک بودن مراسم‌های سینمایی شک کنیم، بازی را باخته‌ایم. دقت کنید که مراسم‌های هر جشنواره‌ای برای تاثیرگذاری و خاطره‌سازی، فیلمنامه‌ای چفت و بست‌دار پر‌فراز ‌و ‌فرود و دارای عطف و اوج‌ می‌طلبد، ضمن این‌که چنین رویدادهایی نیازمند کارگردانی و اجرایی خلاقانه با تمپو و ضرباهنگ تند است؛ چنان‌که همه‌ مؤلفه‌های یک فیلم خوب در اجرای یک جشنواره لحاظ شود، تازه می‌شود از آن انتظار کاربردی داشت، در غیر این صورت وقتی جشنواره‌ای نسبت به اجرای صحیح و جذاب لنگ بزند، چطوری می‌تواند انتظار تاثیرگذاری بر خروجی فیلم‌ها داشته باشد. البته ناگفته نماند که اصلی‌ترین جذابیت کیفی جشنواره‌ها به آثار حاضر در آن بر‌می‌گردد، ولی بخش بیرونی‌اش به چگونگی برگزاری و خصوصا نحوه اجرای شروع و پایان آن مربوط است.

نکته قابل تاکید این‌که هر جشنواره سینمایی از سرآغاز فراخوان و ثبت تقویم آن، ‌وارد پروسه دربرگیری اجزای نمایشی می‌شود و مانند هر پروژه سینمایی هنری باید (اعم از دبیرخانه تا رسیدن به فینال) مؤلفه‌های جذاب و پرکششی را برای بروز و ظهور ماهیتی فرهنگی و کیفیتی قابل پذیرش تدارک ببیند.‌ در واقع نباید در رویه‌ها و روش‌های سنتی و دم‌دستی که صرفا با رنگ و نور و موسیقی خلاصه می‌شود متوقف ماند و چنین پنداشت که می‌توان از این طریق در اذهان تماشاگران نفوذ کیفی کرد. خیر، اینها ضرورت دارد ولی بسنده کردن به آن، یعنی همان راه فیلم‌های سطحی و آویزان گیشه را پیشه کردن است که در یک کلام بی‌تاثیر و زودگذر خواهیم بود. خلاصه این‌که هر آنچه لازمه ساخت و پرداخت یک فیلم است، بی‌تردید جزو ملزومات برپایی یک جشنواره ماندگار است. حتی در گرایش تبلیغاتی و پروپاگاندای جذاب نیز‌ هر آنچه به‌درد معروفیت یک فیلم می‌خورد، اینجا به‌کار می‌آید؛ مثلا هر جشنواره‌ای باید بتواند نظر اصحاب رسانه را معطوف به خود کند تا آنان بتوانند نظر جامعه خصوصا اهالی حمایتگر و مدیران نهادها و‌... را به جشنواره جلب کنند. در چنین سازوکاری است که حتی سروصدای جشنواره از مرزها نیز عبور کرده و توجه بیرونی‌ها را به خود جلب می‌کند.

حالا که جشنواره فیلم مقاومت پایان یافته است، مدیران و دست‌اندرکاران دائمی آن مانند روایت فتح و انجمن سینمای دفاع مقدس، باید در فرصتی مغتنم به آسیب‌شناسی آن بنشینند و نقاط قوت و ضعف آن را بررسی کنند؛ به‌ویژه روی جزئیات برگزاری آن تمرکز کنند چرا که مطابق استانداردها، فردای اختتامیه هر جشنواره تقویمی، دوره بعدی آن کلید می‌خورد.

نکته قابل تامل این دوره جشنواره مقاومت، امضای تفاهم‌نامه با پنج استان کشور برای تولید پنج فیلم سینمایی بود که نسبت به دوره‌های پیشین که خرده‌فیلم‌هایی برای ساخت سفارش داده می‌شد، این مورد جای تامل دارد. اما آنچه را که در این ارتباط نباید از نظر دور داشت این‌که صرف سفارش و تاکید بر کلمه «فاخر» کفایت ماجرا نیست. اگر از بدو شروع، به فکر مقطع اکران آن نباشیم نه تنها گام رو به جلویی نیست بلکه حجم صف نمایش را افزایش خواهیم داد. پس نظارت بر ابعاد کیفی و دقت در فاکتورهای قدرت جذب تماشاگر، حداقل‌های این تلاش به کرسی نشسته است، یعنی از هم اکنون در کنار هر قدمی در تولید، اکران عمومی این فیلم‌ها را هم مد‌نظر داشته باشید.