«ترویج» مغفول‌ترین رکن نشر است

جای خالی تجربیات بومی و ایرانی در ترویج کتاب
مجد‌‌الدین معلمی، مدیرعامل «بنیاد کتاب» سازمان تبلیغات اسلامی هم در این نشست با اشاره به این‌که در بین ارکان مختلف نشر، رکن ترویج مغفول‌ترین رکن نشر است، عنوان کرد: هم در تولید کتاب، انباشت تولید داریم و هم در توزیع کارهایی صورت گرفته است اما در حوزه تبلیغ و ترویج تعداد افراد فعال بسیار کم است که امید است این کتاب‌ها به فعال‌تر شدن این حوزه کمک کند.
وی با اشاره به تجربیات ایران در حوزه ترویج کتاب، گفت: در کتاب‌ها بیشتر از تجربیات خارجی‌ها مثال آورده شده و خیلی بیشتر می‌شد از تجربیات بومی و ایرانی که انجام شده و بعضا توفیقاتی هم حاصل شده است، استفاده کرد.

 تولید درس‌نامه‌ و راهنمای ترویج و تبلیغ کتاب
مریم چهرقانی، از نویسندگان این دو کتاب هم در سخنانی ضمن اشاره به قصه نگارش این دو کتاب، عنوان کرد: این روزها همه‌جا صحبت از ترویج کتاب و مطالعه است و از فعالان مجازی و بلاگرهای کتاب گرفته تا سازمان‌ها و نهادهایی که بحث ترویج کتاب و کتابخوانی در وظایف و ماموریت‌هایشان تعریف شده و... به نحوی بحث ترویج کتاب و کتابخوانی را انجام می‌دهد.
وی ادامه داد: در واقع یک‌سری فعالیت‌ در حوزه ترویج کتاب و کتابخوانی در حال انجام بود اما یک خلأ وجود داشت، آن هم این‌که هیچ متن، سند و منبع مکتوب و مدون به‌عنوان راهنما در دسترس و اختیار نداشتند، بنابراین ما تصمیم گرفتیم متونی در حوزه ترویج کتاب و کتابخوانی تولید کنیم تا مورد استفاده هر کسی که می‌خواهد وارد این حوزه شود، قرار گیرد.
چهرقانی ضمن بیان این‌که مخاطبان کتاب «ترویج کتاب: راهنمای عملی» را ناشرها، کتابفروش‌ها، نویسندگان، بلاگرها، کتابخانه‌ها، کتابدارها و همه نهادها و سازمان‌های فعال در حوزه ترویج و تبلیغ کتاب و کتابخوانی تعریف کردیم، اضافه کرد: این کتاب سعی می‌کند دیدگاهی که کار ترویج کتاب یک کار کاملا فرهنگی است را یک مقدار کنار بزند و دیدگاه جدیدتر و تازه‌تری در این حوزه به وجود بیاورد.
نویسنده کتاب ترویج کتاب: راهنمای عملی اضافه کرد: این کتاب می‌گوید اگر قرار است ما در هر جایی با هر عنوانی کار ترویج کتاب انجام دهیم، باید به اصول آن اشراف داشته باشیم و بدانیم ترویج کتاب موفق چه شاخص‌ها و روش‌هایی دارد.
چهرقانی تاکید کرد: در این کتاب می‌خواهیم بگوییم کتاب باید به سمت مخاطب برود و به دست او برسد و این وسط باید تسهیلگری انجام شود که همان روش‌های ترویج کتاب است.
وی درباره کتاب «پیش‌پرده کتاب: راهنمای تبدیل بینندگان به خوانندگان» هم عنوان کرد: یکی از ابزارهای فراگیر برای معرفی، تبلیغ و ترویج کتاب، ویدئوهای معرفی کتاب یا «بوک‌تریلر» یا «پیش‌پرده کتاب» است که به‌شدت مورد توجه قرار گرفته است.
چهرقانی با اشاره به این‌که اولین نمونه بوک‌تریلرها سال ۲۰۰۸ در آمریکا استفاده و ارائه شده؛ اضافه کرد: جالب است تجربه‌ای که در جهان هم خیلی سابقه ندارد، در کشور ما بسیار مورد استقبال قرار گرفته اما عمده تلاش‌ها ناآگاهانه و به اصطلاح دلی انجام می‌شد، لذا فکر کردیم بد نیست یک درسنامه و راهنما در اختیار علاقه‌مندان و فعالان این حوزه قرار دهیم تا بدانند کاری که انجام می‌دهند، چه هست، چه قالب‌هایی دارد و چه استانداردهایی برای آن تعریف شده است. وی درباره فایده این روش تبلیغ و ترویج کتاب هم عنوان کرد: پژوهش‌هایی انجام گرفته که ثابت می‌کند کتاب‌هایی که برای آنها تریلر یا پیش‌پرده تولید شده، ۶۰ درصد بیشتر از دیگر کتاب‌ها شانس رسیدن به دست مخاطب را دارند، لذا حداقل فایده پیش‌پرده کتاب این است که ۵۰ درصد بازدید سایت را افزایش می‌دهد.
 
مخاطب عام و خاص
مصطفی آهنگر، دیگر نویسنده کتاب‌های «ترویج کتاب» و «پیش‌پرده کتاب» هم ضمن اشاره به اشتراکات گروه نویسندگان این کتاب‌ها عنوان کرد: با توجه به رشته دانشگاهی و فعالیت در بخش‌های کتابداری و نهاد کتابخانه‌های عمومی با فضای کتاب و کتابداری بیگانه نبودیم تقریبا از آنچه در حوزه علمی و عملی ترویج و تبلیغ کتاب اتفاق می‌افتاد، آگاه بودیم.
 
کتاب‌هایی برای کمک به وضعیت کتابخوانی
حامد علی‌اکبرزاده، رئیس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی در این نشست گفت: این کتاب‌ها در راستای ماموریت‌هایی که مجموعه ما در حوزه ترویج کتاب در دانشگاه‌ها دارد، منتشر شده است. امیدواریم به وضعیت مطالعه و کتابخوانی در بین جامعه و به‌‌ویژه دانشجویان که مخاطبان اصلی مجموعه ما هستند، کمک کند.
 
تجربه علمی در خدمت ترویج کتاب و کتابخوانی
اسماعیل جانعلی‌پور، مدیرکل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌‌های فرهنگی وزارت ارشاد هم در سخنانی ضمن اشاره به تالیف این دو کتاب توسط گروه نویسندگان، عنوان کرد: این کتاب‌ها نتیجه کار جمعی است و نویسندگان آنها اشتراکات زیادی دارند که از جمله آن مواجهه مستقیم با حوزه ترویج کتاب در نهاد کتابخانه‌های عمومی است.

منبع: ضمیمه قفسه کتاب روزنامه جام‌جم