بن‌سلمان و بن‌زاید به چه می‌اندیشند؟

از رفتار این دو کشور این‌گونه برداشت می‌شود که در بحران اوکراین این فرصت را یافته‌اند تا عرض‌اندامی کنند و حداقل برای امتحان هم که شده مدتی در تصمیم‌گیری‌های خود منتظر چراغ سبز از سوی آمریکا یا دیگر پایتخت‌های غربی نباشند. اقدامات این دو کشور همچنین نشان‌دهنده نوعی ناامیدی از آمریکاست و به‌نظر می‌رسد با تصحیح مسیر قبلی تلاش دارند روابط خود را با برخی کشور‌های دیگر از جمله چین و روسیه که عملا در رقابت با آمریکا هستند، تعمیق بخشند.

خیلی دیگر از کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس نیز که برای دهه‌ها آمریکا را ضامن امنیت خود می‌دانستند درخصوص بحران اوکراین سکوت کرده و از موضعگیری شفاف در حمایت یا محکومیت طرفین درگیری خودداری کرده‌اند. این موضع بی‌طرفی، نشان‌دهنده این است که این کشور‌ها به حفظ همکاری با مسکو در زمینه مسائل ژئوپلتیکی و انرژی می‌اندیشند و نقطه‌عطف این ماجرا، سرپیچی عربستان از دستورات آمریکا در زمینه کاهش تولید نفت بود. سیاست خارجی عربستان را نمی‌توان از شخصیت حاکم واقعی آن، محمد بن‌سلمان، جدا کرد. عملکرد او در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که ظاهرا به روابط بین‌المللی همچون یک بازی کامپیوتری می‌نگرد و دکمه‌ای را فشار می‌دهد تا ببیند چه‌می‌شود.

 
میدل‌ایست‌آی به نقل از یک دیپلمات ارشد سعودی، ریشه این مسأله را در کودکی بن‌سلمان می‌داند که علاقه زیادی به بازی‌های کامپیوتری داشته است. قتل خاشقجی، شروع جنگ یمن با این تصور که «دوهفته» بیشتر به طول نخواهد انجامید، محاصره قطر و ماجرای گروگانگیری سعد حریری، نخست‌وزیر پیشین لبنان، همه نشانه‌هایی از این رویکرد بن‌سلمان است که بدون فکر، تنها یک دکمه را فشار می‌دهد و امیدوار است که نتیجه خوبی بگیرد.

اما اقدامات اخیر عربستان نشان می‌دهد که بر‌اساس تجربه این چند سال به این نتیجه رسیده که باید سنجیده‌تر عمل کرد و برهمین اساس سعودی‌ها تصمیم گرفتند که از روابط استراتژیک با آمریکا فراتر بروند. بر همین اساس سعودی‌ها در تلاش برای ایجاد روابط با چین و روسیه در منطقه هستند.

بن‌سلمان از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین به‌عنوان بلیت خود برای حضور در صدر خاندان سلطنتی عربستان استفاده کرد، اما اکنون که خانواده ترامپ از قدرت خارج شده، دلیلی نمی‌بیند که همچنان همان رویکرد سابق را نسبت به آمریکا داشته باشد و به‌دنبال رابطه نزدیک با برخی دیگر از کشور‌ها از جمله روسیه نباشد. اما برخلاف ولیعهد سعودی، محمد بن‌زاید، رئیس امارات که خیلی از تحلیلگران از او به‌عنوان استاد محمد بن‌سلمان یاد می‌کنند همچنان سعی می‌کند در روابط با آمریکا با ملاحظه عمل کند. بن‌زاید، اتحاد تجاری رو به رشد کشورش با رژیم‌صهیونیستی را به عنوان بلیت خود برای نفوذ بر سیاستگذاران آمریکا می‌داند. بر همین اساس بود که گرچه محمد بن‌زاید برای نزدیکی بیشتر با پوتین به روسیه رفت، اما مقامات امارات از کاهش نفت اوپک‌پلاس فاصله گرفتند. به نظر می‌رسد بن‌زاید سعی می‌کند حرکاتی که انجام می‌دهد برگشت‌پذیر و قابل معامله باشد. گرچه بن‌زاید و بن‌سلمان افرادی نزدیک به هم شناخته می‌شوند، اما در واقعیت، محمد‌بن‌سلمان رفتاری افراطی‌تر از بن‌زاید دارد.

دیدار نمایندگان گروه‌های فلسطینی با بشار اسد

نمایندگان گروه‌های فلسطینی از‌جمله حماس در دمشق با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه دیدار و گفتگو کردند.
روزنامه الاخبار لبنان با اشاره به این دیدار نوشت که نخستین گام برای حل اختلاف بین حماس و دمشق برداشته شد.
الاخبار افزود: دو طرف همچنین چالش‌های فراروی سوریه و آرمان فلسطین و امکان برپایی دفتر حماس در دمشق را مورد بررسی قرار می‌دهند. جنبش حماس ۲۴ شهریور سال‌جاری با اعلام قدردانی از حمایت‌های سوریه از مردم فلسطین و آرمان آنها، اعلام کرد که روابط این جنبش با سوریه از سر گرفته شده است. حماس در بیانیه‌ای بر رویکرد ثابت خود در لزوم پیشبرد و تقویت روابط با جهان عرب و کشور‌های اسلامی و همه حمایت‌کنندگان از آرمان فلسطین و حرکت خود در مسیر ایجاد و بهبود روابط مستحکم با سوریه تاکید و اعلام کرد که با هدف خدمت به آرمان فلسطین به‌ویژه با توجه به تحولات سریع منطقه‌ای و بین‌المللی پیرامونی، روابط خود را با کشور سوریه از‌سر می‌گیرد.

روزنامه جام جم