برنامه‌ای نو برای احیای روابط فامیلی و خانوادگی

به‌همین‌دلیل شبکه افق سیما مسابقه خانوادگی «فامیل‌بازی» را تولید کرده و در فضایی شاد و مفرح خانوادگی برابر دیدگان مخاطبان رسانه‌ملی قرار داده است. فامیل‌بازی با اجرای ابراهیم شفیعی و مرتضی رستمی مسابقه‌ای با محوریت خانواده است که با یادآوری نقش و جایگاه پدربزرگ و مادربزرگ در خانواده ایرانی، راهکار‌هایی را برای پیوند نسل سوم خانواده با نسل اول به مخاطبان خود معرفی می‌کند. این برنامه دارای آیتم‌های متنوعی است که همگی در بسته یک مسابقه خانوادگی به مخاطبان ارائه می‌شود تا بتواند نقش مهم و اساسی خود را در حوزه احیای خانواده و توجه به روابط فامیلی نزدیک و درنهایت تقویت بنیان این نهاد بسیار مهم ایفا کند. با تهیه‌کننده و مجریان درباره این مسابقه گفتگو کرده‌ایم.

تقویت پیوند‌های خانوادگی

سیدهاشم موسوی، تهیه‌کننده مسابقه فامیل بازی با تأکید بر نقش اساسی تلویزیون در فرهنگ‌سازی به جام‌جم عنوان کرد: بازی‌های دسته‌جمعی در یک خانواده به‌ویژه با حضور پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به ایجاد و تقویت پیوند‌های خانوادگی کمک زیادی می‌کند و خاطرات خوبی را می‌سازد که متأسفانه در شرایط کنونی جامعه شاهد کم‌رنگ‌شدن آن در جمع‌های خانوادگی هستیم و صداوسیما به‌عنوان رسانه‌ملی باید در این امر خطیر فعال‌تر و تأثیرگذارتر از قبل ورود داشته باشد.

وی با اشاره به رویکرد این برنامه توضیح داد: مبنای اصلی ما در ساخت این مسابقه بحث خانواده کامل بود یعنی شرکت‌کننده‌ها یک نسبت خونی با هم داشته باشند. این روز‌ها عناوین عمو، خاله و دایی کمتر شنیده می‌شود، چون نسل‌های جدید کمتر خواهر و برادر دارند یا خیلی از خانواده‌ها پدربزرگ و مادربزرگ ندارند مثلا پدر و مادر دیر برای فرزندآوری اقدام کرده‌اند و نوه، دیگر پدربزرگ یا مادربزرگش را نمی‌بیند.

وی همچنین با اشاره به ضرورت توجه به فاصله‌های بین‌نسلی گفت: ازجمله فوایدی که این بازی‌های خانوادگی دارند این است که از یک‌سو این کار مستقیما به تقویت اعتمادبه‌نفس کودکان و رشد مهارت‌های اجتماعی می‌انجامد و از سوی دیگر به ایجاد یک پیوند قوی بین اعضای خانواده از پدربزرگ و مادربزرگ و خواهر‌ها و برادر‌ها تا عروس‌ها و داماد‌ها و نهایتا نوه‌ها منجر شده و ثبات عاطفی را در فاصله‌های بین‌نسلی تضمین می‌کند؛ حقیقتی که در لابه‌لای زندگی‌های جوامع مدرن در حال رنگ‌باختن است.

تهیه‌کننده مسابقه درباره طراحی بازی‌ها نیز تاکید کرد: برای طراحی بازی‌ها یک هویت ایرانی تعریف شد و سعی کردیم از فضای خارجی فاصله بگیریم. برخی از بازی‌ها هم البته از بازی‌های خارجی اقتباس شده است، بازی‌هایی که چندان نمی‌توان گفت از چه خطه و مکانی است.

وی اضافه کرد: بازی‌ها در این مسابقه، تلفیقی هستند و علاوه‌بر فضای شناختی، فضای فیزیکی هم دارند. موسوی ادامه داد: تک‌فرزندی امروزه یکی از اساسی‌ترین مشکلات جامعه است و ما در این برنامه با فرصتی که ایجاد شده، قصد داریم تا فامیل را کنار هم جمع و فضای صمیمی و قدیمی را دوباره برای خانواده‌های ایرانی ایجاد کنیم.

موسوی درباره پرداختن به مؤلفه‌های خانواده ایرانی در این برنامه تلویزیونی گفت: معمولا بی‌تکلفی و ساده‌بودن خانواده‌ها در اجرای مسابقه و رفتارشان، ناخودآگاه بیرون زده و این آموزه‌ها را در ذهن بیننده پررنگ می‌کند. علاوه‌براین، در حین انجام مسابقات، موضوعات مختلف اجتماعی، تربیتی، خانوادگی و... نیز توسط دو مجری به‌صورت کاملا غیرمحسوس بیان می‌شود. در حقیقت، توجه به مفاهیم ارزشمندی همچون همدلی در خانواده، عادت‌های خوب، احترام به یکدیگر و ... یکی از محور‌های اصلی این برنامه است که آموزه‌های مربوط به آن توسط دو مجری مسابقه بیان می‌شود.

ابراهیم شفیعی، یکی از مجریان فامیل‌بازی درباره حضور سه نسل، از پدربزرگ تا نوه در این برنامه تلویزیونی گفت: در این مسابقه سه نسل مختلف شرکت دارند؛ پدربزرگ و مادربزرگ، فرزندان و نوه‌ها. تقسیم‌بندی ما به گونه‌ای است که در هر دو گروه از هر سه نسل داشته باشیم و همین موضوع به جذابیت مسابقه کمک می‌کند.

در حقیقت یکی از چالش‌های اصلی این مسابقه و جذابیت آن مجادله بین اعضای خانواده و رقابت بین آنهاست. شفیعی در ادامه افزود: در این مسابقه ما شاهد یک مسابقه لذتبخش گروهی خانوادگی در کنار خواهر و برادر، عمه و عمو هستیم که به‌صورت ناخودآگاه لذت فرزند زیاد و خانواده پرجمعیت‌تر داشتن را به‌تصویرمی‌کشد و به‌طور قطع این مسأله می‌تواند بر مخاطبان تاثیرگذار باشد. این مجری و بازیگر که تجربه همکاری با داریوش فرضیایی در «کلبه عموپورنگ» را داشته و تجربیات متعددی از کار در عرصه کودک دارد، درباره تنها شدن بچه‌ها در خانواده هشدار داد و بیان کرد: اتفاق تاسف‌بار این است که به‌شدت به سمت فردگرایی رفته‌ایم و عمده کودکان و نوجوانان ما بیشتر از آن‌که در جمع خانواده باشند بیشتر در تلفن‌های همراه خود هستند.

او که تجربه مشترکی با مرتضی رستمی در مجموعه طنز «خنده‌بازار» دارد، درباره همکاری مشترک خود با این بازیگر توضیح داد: قبل از خنده‌بازار هم خیلی با هم رفیق بودیم و کار کردیم. برهمین‌اساس ارتباط فکری نزدیکی با هم داریم و همین موضوع در اجرای مسابقه بسیار کمک‌مان می‌کند. اکثر دیالوگ‌هایی که در مسابقه می‌گوییم بداهه و براساس شناختی است که از یکدیگر داریم. مرتضی سن زیادی ندارد، اما وضعیت ظاهری او به‌گونه‌ای است که از نظر ظاهری بیشتر به پدربزرگ‌ومادربزرگ‌ها نزدیک است. من هم تجربیاتی در کار کودک دارم و به‌همین‌دلیل بیشتر با بچه‌ها ارتباط می‌گیرم.

مرتضی رستمی، دیگر مجری فامیل‌بازی است؛ او درباره این مسابقه تلویزیونی توضیح داد: در این مسابقه تلویزیونی، چند نسل که رابطه نسبی و خانوادگی دارند در کنار هم قرار گرفته و به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. نکته مهمی که باید اشاره کنم این است آیتم‌های مسابقه‌ای که طراحی کرده‌ایم خیلی پیچیده نیست و ساده است.

او معتقد است که انتخاب فرم و ساختار پیچیده برای مسابقه تلویزیونی، الزاما شرط موفقیت و اثرگذاری آن نیست. وی در این زمینه گفت: به نظرم ارتباط خانوادگی که در فامیل‌بازی وجود دارد، نسبت به فرم مسابقه مهم‌تر است. در جریان مسابقه می‌بینید که مادربزرگ و نوه‌اش بدون هیچ واسطه‌ای روبه‌روی هم می‌نشینند و درباره شناخت‌شان از یکدیگر سخن می‌گویند؛ شاید این دو نفر هیچ‌وقت در زندگی‌شان این فرصت را پیدا نکرده باشند که درباره این موضوعات صحبت کنند، اما این مسابقه فرصتی فراهم می‌کند تا حرف بزنند. در این شرایط، مخاطبی که مسابقه را تماشا می‌کند، همذات‌پنداری کرده و با خود می‌گوید اگر من هم روبه‌روی مادربزرگم بنشینم، چقدر همدیگر را می‌شناسیم.

نرفتن سراغ مجریان تکراری

این تهیه‌کننده درباره انتخاب مجریان این برنامه نیز اظهار کرد: انتخاب مجری هر برنامه‌ای جزو ریسک‌های یک تهیه‌کننده است. برای این انتخاب لازم است رصد خوبی روی مجری‌ها و بازیگران انجام شود و از بین آنان چینش صورت گیرد. برایم بسیار مهم بود که سراغ مجری تکراری نروم، چراکه معتقدم آن‌ها در برنامه‌های دیگری بوده‌اند و نمی‌توانند آورده جدیدی برای برنامه داشته باشند. نگاهم این بود که باید دو مجری داشته باشیم، چراکه مسابقه گسترده بود و احساس می‌کردم یک نفر نمی‌تواند به‌تن‌هایی از پس آن بربیاید. از سوی دیگر به دنبال بازیگری بودم که بتواند مجری‌گری هم بکند. به‌دلیل فضای مسابقه، لازم بود مجری اکت بازیگری هم داشته باشد. همچنین برایمان بسیار مهم بود که مجریان خودشان از خانواده‌های پرجمعیتی باشند، چراکه اگر این‌چنین نباشد باورپذیری مخاطب به‌شدت کم می‌شود.

روزنامه جام جم