تأثیر فناوری در تسهیل فرآیند رسیدگی قضایی

استفاده از فناوری‌های نوین یکی از رویکرد‌های جدید حوزه‌های قضایی در دنیای امروز است و رئیس قوه قضاییه هم در دوره مسؤولیت خود نشان داده به این فناوری توجه ویژه دارد.

یکی از تحولاتی که در حوزه استفاده از فناوری نوین رخ داده، موضوع ابلاغ الکترونیکی است. یکی از موضوعات اصلی دستگاه قضایی تا پیش از این، مسأله ابلاغ‌های قضایی بود که یکی از عوامل اطلاله دادرسی محسوب می‌شد، اما در تحول جدید، افراد می‌توانند در سامانه‌ای به نام ثنا ثبت‌نام کنند و از این پس به‌صورت الکترونیک در جریان دعوا‌هایی که علیه آن‌ها مطرح شده یا اقامه دعوا از سوی آن‌ها نسبت به دیگران قرار می‌گیرند.

 

با این فناوری، دیگر ضرورتی برای ابلاغ‌های کاغذی و کلاسیک وجود ندارد. در واقع این تحول را باید یکی از شاخص‌ترین اقدامات در دستگاه قضایی دانست. حتی کسانی که به هر نحو به قوه قضاییه نگاه انتقاد آمیز دارند، نسبت به مثبت بودن این رویکرد اتفاق نظر دارند. یکی دیگر از اقدامات انجام شده در حوزه فناوری نوین، ایجاد حساب خودکاربری است. به این معنا که هر اندازه دانش فناورانه مردم ارتقا پیدا کند به همان میزان آن‌ها می‌توانند بدون مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی، مراحل اداری را به صورت الکترونیک طی کنند. این روند البته درباره وکلا شروع شده و آن‌ها می‌توانند از طریق این حساب خودکاربری دادخواست، لایحه دفاعیه و... را ارائه و به سیستم قضایی اعلام کنند.

اقدام دیگر که به‌زودی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، سامانه آرای قضایی است. آرای نمونه از سوی پژوهشگاه قوه قضاییه در این سامانه بارگذاری می‌شود و از این پس قضات، وکلا و دانشگاهیان که نسبت به دسترسی نداشتن خود به آرا انتقاد داشتند با مراجعه به این سامانه می‌توانند در جریان بخشی از آن قرار گیرند. رویکرد دیگر قوه قضاییه در مسیر استفاده از فناوری نوین، ایجاد فرصت برای برخی زندانیان با در نظرگرفتن پابند الکترونیکی برای آنهاست. طبعا استفاده از این روش می‌تواند شرایط را برای مراقبت از زندانی در فضای خارج زندان با توجه به موضوع آثار سوءنگهداری از زندانیان در حبس بهبود بخشند. اقدام دیگر برای بهره‌برداری از فناوری نوین، یکپارچه‌سازی حساب‌های افراد در بانک‌های مختلف است. به این معنا که از این پس در مرحله اجرای احکام با مراجعه به سامانه‌هایی به حساب افرادی که محکوم به پرداخت جریمه نقدی یا رد مال هستند، می‌توان دسترسی پیدا کرد. تردیدی نیست استفاده از فناوری‌های نوین، زمینه را برای تسهیل فرآیند رسیدگی قضایی فراهم می‌کند.