افزایش امیدواری محققان به درمان آسیب های نخاعی

به گزارش جام‌جم آنلاین به نقل از نیوساینتیست، نوعی ژل خودسازمانده که در محل آسیب نخاعی به موش‌های فلج تزریق شده است، آن‌ها را قادر ساخته که پس از چهار هفته دوباره راه بروند.

این ژل شباهت زیادی به ماتریکسی دارد که به طور معمول در اطراف سلول‌ها یافت می‌شود و داربستی را فراهم می‌کند که به رشد سلول‌ها کمک می‌کند. همچنین سیگنال‌هایی را ارائه می‌دهد که بازسازی عصبی را تحریک می‌کند.

ساموئل استاپ از دانشگاه نورث وسترن در شیکاگو و همکارانش موفق به تولید ماده‌ای شده‌اند که از واحد‌های پروتئینی به نام مونومر‌ها تشکیل شده است که به صورت خود به خود در آب زنجیره‌های بلندی به نام فیبریل‌های فوق مولکولی را تشکیل می‌دهند.

هنگامی که این ماده به نخاع موش‌هایی که در پا‌های عقب فلج شده بودند تزریق شد، این فیبریل‌ها ژلی را در محل آسیب تشکیل دادند.

محققان به گروهی شامل ۷۶ موش فلج، فیبریل یا درمان ساختگی ساخته شده از محلول نمک را یک روز پس از آسیب اولیه تزریق کردند. آن‌ها دریافتند که این ژل به موش‌های فلج کمک می‌کند تا چهار هفته پس از تزریق راه بروند، در حالی که موش‌هایی که دارونما دریافت کردند، توانایی راه رفتن را دوباره به دست نیاوردند.

تیم تحقیقاتی دریافت که این ژل به بازسازی انتهای بریده شده نورون‌ها کمک می‌کند و میزان اسکار (جای آسیب) بافتی را در محل آسیب کاهش می‌دهد، که معمولاً مانعی برای بازسازی دوباره است. این ژل همچنین رشد رگ‌های خونی را افزایش می‌دهد که موجب می‌شود مواد مغذی بیشتری برای سلول‌های نخاع فراهم شود.


استاپ می‌گوید: «میزان بازیابی عملکردی و شواهد بیولوژیکی محکم ترمیم که با استفاده از مدلی که تا حد زیادی آسیب شدید انسانی را شبیه‌سازی کرده بود، مشاهده کردیم، این روش درمانی را بر سایر روش‌ها برتری می‌دهد.»

به گفته استاپ سایر درمان‌های آزمایشی در حال توسعه برای فلج از سلول‌های بنیادی، ژن‌ها یا پروتئین‌ها استفاده می‌کنند و ایمنی و اثربخشی آن‌ها هنوز با ابهاماتی همراه است.

 

توانایی راه رفتن موش‌ها به دو روش ارزیابی شد. ابتدا به موش‌ها یک امتیاز کلی بر مبنای حرکت مچ پا، ثبات بدن، محل قرارگیری پنجه و گام‌هایشان دریافت کردند؛ موش‌های تحت درمان با ژل امتیازشان سه برابر بیشتر از موش‌های تحت درمان با دارونما شد.

محققان همچنین توانایی راه رفتن را با فرو بردن پا‌های عقب موش‌ها در رنگ و بررسی نحوه راه رفتنشان در یک مسیر باریک که با کاغذ سفید خط‌کشی شده بود، ارزیابی کردند. این آزمایش نشان داد که ژل هم عرض و هم طول گام را افزایش می‌دهد.

استاپ می‌گوید: «طول و عرض بیشتر گام باید با رشد مجدد آکسون‌ها [الیاف عصبی]که عضلات پا را عصب‌بندی می‌کنند، مرتبط باشد.»

اثر بازسازی ژل به دلیل توالی‌های کوتاه آمینواسید‌های متصل به انتهای پروتئین‌های مونومر است. این توالی‌ها سیگنال‌های احیاکننده‌ای را ارائه می‌کنند که توسط گیرنده‌های روی سطح سلول‌های نخاعی دریافت می‌شوند.

محققان همچنین مشاهده کردند که با تغییر بخش غیر سیگنالی این مونومر‌ها به صورتی که توانایی مولکول‌ها برای ورود و خروج از ساختار فیبریل بزرگ‌تر تقویت شود، میزان بهبود موش‌ها افزایش می‌یابد؛ علت این موضوع احتمالاً این است که افزایش حرکت سیگنال‌ها را قادر می‌سازد تا با گیرنده‌های بیشتری روی سطح سلول‌ها درگیر شوند.

آن راژنیچک از دانشگاه آبردین بریتانیا می‌گوید: «اگر این یافته بتواند به انسان‌ها نیز تعمیم پیدا کند بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود، اگرچه مسائل مربوط به مقیاس‌بندی درمان‌های آزمایش شده روی موش‌ها برای بررسی روی انسان‌ها موضوع کم‌چالشی نیست.»

نتایج حاصل از این پژوهش در نشریه علمی معتبر ساینس منتشر شده است.