به گزارش
جامجم آنلاین، به نقل از آیاِفاِل ساینس، لاماها و آلپاکاها و شترها دارای سیستم ایمنی منحصر به فردی هستند. ایده استفاده از آنتیبادیهای تک زنجیرهای آنها برای کنترل کووید-۱۹ از زمان شروع همهگیری مطرح شده بود و اعتبار آن رو به افزایش است. تحقیقات جدید نشان میدهد که همسترهایی که آنتیبادیهای لاما را دریافت کردند در صورت آلوده شدن به سارس-کوو-۲ عوارض کمتری نسبت به همتایان بدون درمان خود نشان میدهند. همچنین دریافت پیشدوز میتواند آنها را از ابتلا به بیماری محافظت کند.
آنتیبادیهای انسان، مانند دیگر پستانداران، از زنجیرههای دوگانه پروتئین تشکیل شده است. لاماها و شترها نیز چنین آنتیبادیها دو زنجیرهای دارند، اما علاوه بر آن آنتیبادیهایی را تولید میکنند که به عنوان «نانو بادی» یا آنتیبادیهای کوچکبا یک زنجیره پروتئینی شناخته میشوند. از آنجایی که نانو بادیها نسبت به آنتیبادیهای دو زنجیرهای، توانای بهتری در تشخیص برخی ویروسها را دارند از آنها به صورت گسترده در روشهای تشخیصی و تولید کیتها استفاده میشود.
حتی قبل از همهگیری، گروهی از دانشمندان نشان داده بودند که نانو بادیهای به دست آمده از لاماهایی که به آنها پروتئینهای سنبله کروناویروس تزریق شده بود، توانایی خنثیکردن ویروس را دارند. در ژوئیه ۲۰۲۰/ تیر ۱۳۹۹، محققان موسسه روزالیند فرانکلین نشان دادند که نانو بادیهای لاما میتواند از گسترش سارس-کوو-۲ در کشت سلولی جلوگیری کند. اکنون، همان تیم تحقیقاتی در مجله Nature Communications گزارش کردهاند که موفقیت خود را در حیوانات زنده تکرار کردهاند.
جیمز نایسمیت، پروفسور این موسسه در بیانیهای گفت: «در حالی که مشخص شده است اثرگذار واکسنها فوقالعاده است، همه افراد پاسخ یکسانی در برابر واکسیناسیون ندارند و مصونیت در افراد در زمانهای مختلف کاهش مییابد. به همین خاطر همچنان دستیابی به داروهایی که میتوانند ویروس را درمان کنند بسیار مهم است، به ویژه اینکه همه جهان با سرعت یکسان واکسینه نمیشوند و این خطر وجود دارد که انواع جدید از ویروسها بتوانند ایمنی واکسن را دور بزنند.»
محققان بخشی از پروتئین سنبله سارس-کوو-۲ را به لامایی به نام فیفی تزریق کردند و چهار نوع آنتیبادی را که در بدنش تولید کرده بود خالصسازی کردند. سپس این ۴ نانو بادی را به صورت آنتیبادی چهار زنجیرهای ترکیب کردند و در باکتری اشریشیا کولای که یکی از گونههای رایج در تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکثیر پروتئینها است، به میزان انبوه تولید کردندتا نیاز نباشد از لاماهای زیادی برای این کار استفاده کنند.
این کار قبل از اینکه نوع دلتا به گونه غالب کووید-۱۹ تبدیل شود انجام شده است، اما تیم تحقیقاتی نشان داد که سه نانو بادی فیفی، سویه اصلی بیماری را به علاوه واریانت آلفا خنثی میکند. یکی از این نانو بادیها در محیط کشت علیه واریانت بتا نیز مؤثر بوده است. بررسی با میکروسکوپ الکترونی نشان داد که دو نانو بادی به قسمتهای متفاوتی از ویروس نسبت به دو نانو بادی دیگر متصل میشوند. این موضوع تکامل مقاومت ویروس را سختتر میکند.
بسیاری از مواردی که ویروسها (یا سرطانها) را در محیط کشت آزمایشگاهی متوقف میکنند، در بدن موجودات زنده با شکست روبهرو میشوند. با این حال، هنگامی که تیم به همسترهای آلوده به کووید-۱۹ زنجیرههای نانوبادی را تزریق کردند، همسترها وزن کمتری از دست دادند و بار ویروسی کمتری در ریههای خود داشتند. تجویز یکی از نانو بادیها قبل از قرار گرفتن در معرض ویروس نیز از عفونت همسترها جلوگیری کرد.
نانو بادیهای لاما و نسخههای ساخته شده آنها در مقایسه با آنتیبادیهای مونوکلونال بیماران بهبودیافته مزایای متعددی دارند. آنها به سردخانه احتیاج ندارند پس حملونقل را آسانتر میکنند و البته شاید مهمتر از همه، میتوان آنها را به صورت اسپری بینی استفاده کرد. این امر نه تنها نیاز به مشارکت یک متخصص آموزش دیده را کاهش میدهد، بلکه میتواند برای افرادی که با انجام تزریق مشکل دارند نیز قابل قبولتر باشد.
تجویز مستقیم به دستگاه تنفسی نیز ممکن است نانو بادیها را در مسدود کردن مسیر انتقال مؤثرتر از واکسنها کند.
تیم مسئول این تحقسقات به دنبال بودجه برای شروع کارآزمایی بالینی است. آنها همچنین امیدوارند که این فناوری را به گونهای تطبیق دهند که بتواند سریعتر برای مقابله با شیوع بیماریهای جدید تنفسی در آینده استفاده شود، نه این که مانند این نمونه سالها زمان نیاز داشته باشد.