جعفر قنادباشی تحلیلگر مسائل حوزه آفریقا در گفتوگو با خبرنگار سیاسی جام جم به تبیین و تشریح فعالیتهای نهضت شیعی در نیجریه و تاثیر شیخ زکزاکی بر رشد و نمو حرکت مقاومت در این بخش از حوزه جغرافیای قاره آفریقا پرداخت.
وی با اشاره به رای دادگاه نیجریه و صدور حکم برائت درباره پروندهاتهام این شخصیت برجسته مذهبی تصریح کرد: شیخ زکزاکی درحالی بعد از 6 سال حکم آزادی دریافت کرد و دولت نیچریه با همدستی دستگاه قضایی این کشور 6 سال ایشان را در بازداشت و حبس به دلیل اتهامات واهی نگه داشته بود و در نهایت دادگاه در هر هشت مورداتهامی رای به برائتایشان صادر کرد. این در حالی است که در طول این سالها به هیچ وجه دستگاهها و نهادهای مدعی حقوق بشر واکنشی در قبال این ستم نشان ندادند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی خارجی با بیان اینکه در طول این مدت، شیخ زکزاکی و همسر محترمش سختیها و مرارتهای زیادی را متحمل شدند و از سویی دیگر شش فرزندایشان هم به شهادت رسیدند یادآور شد: دولت نیجریه باید در قبال این ستمهای وارده پاسخگو باشد و جبران خسارت کند. البته این نکته را نباید از نظر دور داشت که موضوع آزادیایشان از زندان چندان ارتباطی با بررسی عادلانه پرونده در دستگاه قضایی نیجریه ندارد و محتمل به نظر میرسد که زمامداران این کشور از بیم آنکه، ادامه بیماری شیخ زکزاکی در زندان به فوتایشان منجر شود و همین مسالهاتهام دست داشتن در قتل شیخایشان را متوجه زمامداران نیجریه کند، اقدام به آزادی او کردند.
وی به واکنشهای بعد از آزادی این روحانی برجسته اشاره کرد و گفت: بعد اعلام برائت دادگاه و آزادی شیخ از زندان، مردم محل اقامتایشان شادی کردند و این شور و نشاط حتی تا پایتخت هم کشیده شد. این مساله نشان میدهد که برغم محبوس بودن این عالم دینی، اما همچنان نهضت شیعی و انقلابی در نیجریه ادامه دارد.
بگفته قنادباشی، در طول دوران بازداشت شیخ زکزاکی از ستمهای دستگاه حاکمه نیجریه علیه مردم شیعی این کشور کاسته نشد بلکه همچنان دستگیریها، ضرب و شتم و به شهادت رساندن مردم شیعی ادامه پید کرد و به همین خاطر جای طرح این سوال از مجامع حقوق بشری باقی است که چرا این نهادها و مراکز مدعی تاکنون در این زمینه واکنشی نشان ندادند.
وی ادامه داد: آنها دیدند که مردم شیعی نیجریه در روزهای قدس، اربعین و عاشورا با برگزاری مراسم سنتی ومذهبی از سوی ماموران دولتی مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و حتی مردم بیگناه به خاک و خون کشیده شدند و به شهادت رسیدند، اما دریغ از یک واکنش از سوی این مجامع. البته همه این آزار و اذیتها و تعدیها نشان میدهد که یک عالم و شخصیت دینی تا چه اندازه میتواند برای استعمار خطرناک باشد.
این کارشناس حوزه بینالملل با بیان اینکه این همه فشارها البته در قالب اختلاف میان دستگاه مرکزی با بخشی از معترضین نمیتواند محدود باشد خاطرنشان کرد: واقعیت آن است که استعمار انگلیس و آمریکا به همدستی سران عربستان به خیال اینکه این منطقه میتواند پهنهای برای اعمال نیات استعماری باشد دست به اقدام زدند.
وی با بیان اینکه در این کشور بوکوحرام هم فعال است و نگاه رسانهای غرب هم روی فعالیت این گروه متمرکز است افزود: آنچه که امروز به عنوان بوکوحرام خوانده میشود چیزی جز تحرکات داعشی با پشتیبانی تام و تمام عربستان نیست.
این تحلیلگر ادامه داد: بنابراین در یک ارزیابی صحیح باید توجه داشت که فعالیت نهضت شیعی به رهبری شیخ زکزاکی در نیجریه حتما با اهداف استعماری غرب و نیات ارتجاعی عربستان سعودی با تکیه بر دیدگاه وهابیت سازگار نیست و از این رو گسترش حرکت شیعی میتواند به اهداف دشمنان حرکت مقاومت ضربات اساسی بزند و طبیعی است که آنان این حرکت انقلابی را برنتابند و به هر شیوه ممکن مثل قتل، ضرب و جرح، بازداشت، حبس و حتی طرحاتهامات واهی در تلاش باشند این حرکت این نهضت را متوقف کنند.
قنادباشی با طرح این موضوع که از ابتدای رشد حرکت شیعی و همچنین در طول سالهای حصر شیخ زکزاکی همه تلاشهای هیات حاکمه نیجریه با فضاسازی جریان رسانهای غرب و وهابیت در این مسیر قرار گرفت کهایشان را دست نشانده جمهوری اسلامی ایران معرفی کنند خاطرنشان کرد: بدون تردید شکلگیری نهضت انقلابی و اسلامی در ایران تاثیرات زیادی بر نهضتهای آزادیخواهانه با تفکرات مذهبی در منطقه خاورمیانه و حتی آفریقا گذاشت، اما با این وصف، شکلگیری حرکت شیعی در نیجریه بواسطه پایمردی شیخ زکزاکی بود.
وی گفت: ایشان تحصیل کرده رشته اقتصاد در بزرگترین دانشگاه نیجریه است و از سوی دیگر طرفدارانایشان هم تحصیلات عالیه دارند و به طور کلی در این جنبش اسلامی، تحصیل کردگان حضور چشمگیری دارند. مساله اصلی اینجا است که استعمار و ارتجاع در کنار هیات حاکمه نیجریه در تلاش بود تا شرایط را برای گسترش اسلام آمریکایی یا اسلام تسلیم شده در برابر استعمار فراهم کند، اما تلاش شیخ زکزاکی و هوادران او در کنار شکلگیری و رشد و نمود نهضت شیعی در نیجریه تا حدود زیادی این حرکت را خنثی کرد.
قنادباشی تاکید کرد: نکته قابل تامل اینکه تلاشهای هم در طول دوران اساراتایشان از سوی هیات حاکمه نیجریه صورت گرفته به بهانه مداواایشان را از کشور دور کنند و در اولین اقدام شیخ زکزاکی را به هند فرستادند تا از محیط شیعی این کشور دور بماند، اما این حرکت با هوشیاری ناکام ماند. اکنون شیخ زکزاکی بعد از آزادی همچنان به روند فعالیت آزادیخواهانه خود ادامه خواهد داد و حضورایشان آسیب بزرگی برای جریان ضد محور مقاومت در نیجریه و آفریقا است و البته تصمیمگیری درباره نحوه مبارزه کاملا بهایشان بستگی دارد.
انتهای پیام
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد