به گزارش
جام‌جم آنلاین به نقل از لایو ساینس، در گزارشی که از نتایج حاصل از سه مطالعه تحقیقاتی پنجشنبه ۳۱ تیر در مجله علمی معتبر ساینس منتشر شده است، برای اولین بار نقشه‌ای از لایه‌های درونی مریخ مانند تصویری از هلویی که یک برش از آن جدا شده است منتشر شد.
این تصویرسازی اولیه از لایه‌های درونی مریخ، حاصل دو سال تحقیق (و البته دهه‌ها برنامه‌ریزی پیش از آن) به کمک ربات سطح‌نشین «این‌سایت» (InSight) ناسا است که در سال ۱۳۹۷/۲۰۱۸ با یک مأموریت به سطح مریخ فرستاده شده بود؛ مطالعه بخش‌های درونی دور از دیدرس سیاره سرخ! یک ماه پس از فرود موفقیت‌آمیز «این‌سایت» در بخش مسطح و هموار «هامونه الیسیوم» (Elysium Planitia) از سیاره مریخ، این ربات با کمک بازوی رباتیکش لرزهسنج بسیار کوچکی را نزدیک به سطح مریخ نصب کرد و هرگونه لرزه در لایه‌های درونی مریخ یا به اصطلاح «مریخ‌لرزه‌ها» را ثبت کرد.
تصویر ثبت شده از لرزهسنج نصب شده بر سطح مریخ توسط مریخ‌نشین «این‌سایت»
بر اساس یافته‌های محققان ناسا، سطح مریخ بر خلاف زمین از لایه‌های تکتونیک تشکیل نشده است، بلکه به نظر می‌رسد پوسته‌ای عظیم آن را در بر گرفته است. اما ترک‌ها و شکاف‌هایی بر اثر استرس و فشار ناشی از منقبض شدن به دلیل خنک شدن تدریجی این سیاره، بر پوسته مریخ شکل می‌گیرد.
این ترک‌ها می‌توانند منجر به ایجاد لرزه‌هایی شوند و در طول دو سالی که سطح‌نشین این‌سایت این سیاره را زیر نظر داشته است، ۷۳۳ لرزه شناسایی شده است. محققان ناسا با استفاده از ۳۵ لرزه از بزرگ‌ترین لرزه‌های مریخ در این مدت، موفق به اندازه‌گیری سرعت و مسافتی که امواج لرزه در درون سیاره حرکت می‌کنند شده‌اند؛ اطلاعاتی که با استفاده از آن توانسته‌اند نقشه ساختار درونی مریخ را برای اولین‌بار ترسیم کنند.
نقشه اولیه از لایه‌های درونی مریخ بر اساس تحلیل داده‌های مریخ‌نشین «این‌سایت»
این گروه تحقیقاتی متوجه شده‌اند که مریخ همانند زمین از سه لایه پوسته، گوشته و هسته تشکیل شده است؛ اما ابعاد و ترکیب این سه لایه در میان این دو سیاره کاملا متفاوت است. برای مثال، پوسته مریخ با ضخامت ۲۰ تا ۳۷ کیلومتر، به مراتب از حد تصور محققان نازک‌تر است و شامل دو تا سه زیرلایه می‌شود. در حالی که ضخامت پوسته زمین حدود ۱۰۰ کیلومتر برآورد شده است.
در زیر لایه پوسته، لایه بسیار ضخیم گوشته با ضخامتی حدود ۱۵۶۰ کیلومتر قرار دارد. پس از این لایه، هسته عظیم‌الجثه مریخ قرار دارد که تقریبا از عمق میانه سطح مریخ تا مرکز آن آغاز می‌شود. هسته مذاب مریخ به مراتب بزرگ‌تر و روان‌تر از آن چیزی است که محققان تصور می‌کردند.
دانشمندان هنوز نمی‌دانند که آیا هسته مریخ نیز مانند هسته زمین دارای بخش مرکزی جامد نیز هست یا نه، اما به عقیده آن‌ها اطلاعات به دست آمده تا این مرحله نیز اطلعات بسیار با ارزشی از بخش‌های درونی مریخ است. سیمون استالر (Simon Stähler) نویسنده اصلی یکی از مقالات تازه منتشر شده و پروفسور زمین‌شناسی دانشگاه تحقیقاتی ای‌تی‌اچ زوریخ در سوئیس، در این رابطه می‌گوید: «دانشمندان صد‌ها سال زمان صرف اندازه‌گیری هسته زمین کردند. حتی پس از فرود آپولو بر سطح ماه نیز ۴۰ سال طول کشید تا ابعاد هسته ماه اندازه‌گیری شود. اما با کمک این‌سایت فقط دو سال زمان برای اندازه‌گیری هسته مریخ صرف شد.»
