گفت‌وگوهای فرهنگی می‌تواند زمینه‌ساز احیای جاده ابریشم باشد

افشین تحفه‌گر در دومین روز همایش بین‌المللی گفت‌وگوهای بینافرهنگی خراسان، ۲۷ تیرماه، با موضوع هنر و معماری در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به این‌که خراسان بزرگ سرزمین تاریخی و باستانی است که به فارسی دری سخن گفته‌ می‌شود و قلمرو فرهنگ سرزمینی آن‌ها نیز بخش‌های بزرگی از سرزمین‌های شرق و شمال شرقی ایران کنونی را در بر می‌گرفته، ضرورت دارد همواره به حوزه فرهنگی و قدمت پهنه خراسان بزرگ پرداخته شود.

وی ادامه داد: این قلمرو فرهنگی و زبانی که از هویت و ملیت واحد حکایت دارد، در حقیقت مهم‌ترین حوزه زبان فارسی و زیر شاخه‌های ایرانی را در کشورهای ایران، افغانستان، پاکستان، تاجیکستان، هند، ازبکستان و بنگلادش به وجود آورده است. همواره از میانه قرن بیستم رقابت شدیدی در میان کشورهای جهان در جهت استفاده از ابزارهای بین‌المللی برای حفظ و ثبت میراث‌های فرهنگی و معنوی خود به وجود آمده است که دلیل این امر نیز برتری یافتن منافع ملی کشورها و رونق گرفتن پدیده فرهنگی و اقتصادی گردشگری بوده است.

معاون فرهنگی و رسانه‌ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: امروزه نام تاریخ و تمدن خراسان بزرگ همچنان جزو قلمرو فرهنگی ایران است. وجود سه استان پهناور خراسان با مرکزیت دینی و معنویت دینی امام رضا(ع) و وجود مشاهیر و بزرگان متعددی در فرهنگ و ادب فارسی که در سراسر این استان‌ها پراکنده هستند در کنار توجه و علاقه‌ شدید فرهیختگان، اندیشمندان فرهنگی و مردمان برخوردار از اصالت و هویت هستند و در خارج از مرزهای جغرافیایی فعلی ایران به سر می‌برند، فرصت‌های ارزشمندی را برای کشورها فراهم خواهد آورد.

تحفه‌گر خاطرنشان کرد: امروزه یکی از اساسی‌ترین روش‌ها در جهت بالا بردن روابط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، یافتن مشترکات بین کشورها به ویژه فرهنگ، زبان، هنر، معماری، ادبیات و اشتراکات دینی است و این در حالی است که ایران با بسیاری از کشورهای فارسی زبان دارای اشتراکات فراوانی در حوزه تاریخ، زبان، فرهنگ و دین است. از این‌رو علایق و پای‌بندی به آداب و رسوم موجب افزایش همبستگی میان ساکنان این کشورها شده است.

وی افزود: ایجاد ظرفیت‌های لازم فرهنگی و هنری با تشکیل انجمن‌های ادبی و برگزاری برنامه‌های فرهنگی به همراه آموزش زبان فارسی، زمینه و فرصت جدیدی را در منطقه آسیای مرکزی برای کشورهای مشترک فراهم خواهد آورد که شاید بتواند موجب حیات مجدد جاده ابریشم باشد، چرا که وضعیت جغرافیایی این کشورها از حیث دوری از آب‌های آزاد می‌تواند فرصتی برای این کشورها در منطقه امنی چون ایران اسلامی باشد.

دبیر همایش بین‌المللی گفت‌وگوهای بینافرهنگی خراسان گفت: همچنین ابعاد و اشتراکاتی در ضمن این کشورها وجود دارد که می‌توان به اشتراکات تاریخی، زبان، دین، اشتراکات طبیعی و همچنین اشتراکات فرهنگی و ایرانی با مشخصه‌های هنری، یاد کرد. لذا با این وجود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای پاسداشت فرهنگ غنی مشترک بین این کشورها بر آن شد تا چنین همایشی را با همکاری آستان قدس رضوی، دانشگاه فردوسی مشهد، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار کند. 

تاریخ و تمدن ایران بستر مناسبی برای شکل‌گیری گفت‌وگوهای بینافرهنگی است

علی بختیاری، رئیس نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خراسان رضوی، در ادامه این همایش، با بیان این‌ که برگزاری این همایش یک اتفاق ارزشمند است که می‌تواند نقش موثری در ایجاد همگرایی و همدلی میان ملت‌های منطقه داشته باشد، افزود: همواره مقوله فرهنگ، مقوله‌ای جهانی است و این نکته را باید دانست که فرهنگ مرز نمی‌شناسد. امروزه که در عصر فرهنگ و عصر شکوفایی فرهنگ به سر می‌بریم تقریبا توجه دنیا به این سمت بیشتر شده، چرا که موضوعی مهم‌تر از فرهنگ برای ایجاد صلح پایدار، دوستی و همدلی در بین ملت‌ها وجود ندارد.

وی عنوان کرد: حوزه تمدنی ایران که دارای تاریخ و تمدن است و اشتراکات فراوانی که برای همگرایی بین‌ ملت‌ها در منطقه و در دنیا دارد، یک بستر بسیار مناسب برای شکل‌گیری این نوع گفت‌وگوهاست. در حقیقت فرهنگ، هویت ملت‌ها و چیستی ما را تشکیل می‌دهد. لذا بهترین نوع گفت‌وگو برای رسیدن به این همدلی و همگرایی حوزه فرهنگ است.

رئیس نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات خراسان رضوی بیان کرد: در حقیقت هنر، بیان اعتلای سخن گفتن از معنویت است، آن جایی که زبان قاصر از بیان زیبایی‌هاست، هنر به خدمت می‌آید و از سخن گفتن آغاز می‌کند. لذا مقوله هنر، زبان مشترک همه ملت‌هاست، زبانی که نیاز به مترجم ندارد و بهترین حلقه وصل بین ملت‌هاست و همیشه مورد توجه ملت‌ها و اندیشمندان برای توسعه روابط و برای گسترش دوستی‌ها بوده است.

بختیاری خاطرنشان کرد: از این‌رو امیدواریم که این رویداد ارزشمند بتواند بسترهایی را برای افزایش توجه و همچنین تحقیق و پژوهش در این حوزه فراهم آورد و دل‌های مردم منطقه را به یکدیگر نزدیک کند.

وی در خصوص معماری عنوان کرد: معماری هم بر سبک زندگی اجتماعی موثر است و هم از طرفی نیز از آن تأثیرپذیر است، همان گونه هنر نیز این شاخصه و ویژگی را دارد. معماری بازتاب خصوصیات محیطی، فرهنگی و همچنین تحت تأثیر عواملی چون زیبایی شناسی و پدیده‌های فرهنگی است.

رئیس نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات خراسان رضوی اضافه کرد: مقوله معماری که در قالب مصادیق و به نوعی مقوله‌های هنر تعریف می‌شود و یکی از شاخه‌های هنر است، بیانگر روحیات، خلقیات، عقاید و سبک زندگی ملت‌هاست و مطالعه در این زمینه می‌تواند ما را به بسیاری از ریشه‌های مشترک تاریخی ملت‌ها، هدایت کند.