در سالروز درگذشت زنده‌یاد رحیم موذن‌زاده با حسام‌الدین سراج و ۲ کارشناس دیگر هم‌صحبت شدیم درباره ماندگاری اذان موذن‌زاده

معجزه‌ای در بیات ترک

فرید شب‌خیز؛ آهنگساز تهیه‌کننده تلویزیون و کارگردان:

سکوت، بخشی از موسیقی است

بسیاری مناسبت‌های تقویمی و مذهبی، اعیاد و ایام آسمانی را با نغمه‌های روحش به طنین درآورده و برداشتی موسیقایی و آهنگین از روزهایی خاص به همه‌مان ارزانی داشته که با باورها و نیک‌منشی و امیدهای ما پیوند خورده.

کد خبر: ۱۳۱۶۵۰۲

کاش مانند فرید شب‌خیز پر شمارتر بودند و می‌توانستیم بیش از اینها صدای معناها را از نغمه‌هایش بشنویم از آهنگ‌هایش نام نمی‌برم، زیرا بسیاری از پرسش‌ها اشاره دارند به نام آنها و عنوان و نشانی که با آن خاطره‌ساز مخاطبان و شنوندگان شده‌اند پس با هم با صدای سبز شب‌خیز آفتابی شویم بسم‌ا...

الانه که بهار آمده شمشادها جوان شده‌اند کدوم نگره و حس شما جوان شده؟
وا... حس‌های ما هنوز جوونه ولی خیلی چیزها تغییر کرده دیگه.

جام عمر شما از چی سرشاره؟
از خوشحالی از این‌که تونستیم مردم رو در خیلی از مقاطع چه با آثار صوتی چه تصویری خوشحال بکنیم اینها برای ما باعث خوشحالیه همیشه.

مزدی که گرفتین؟
فکر می‌کنم دعای خیلی‌ها پشت سر ما باشه.

حالا که گل می‌روید به باغ در احساس و روحیه شما هم آیا گل می‌روید هر چند کرونا داره درو می‌کنه؟
بله ولی ما مبارزه می‌کنیم با کرونا رعایت می‌کنیم این چیزیه که برای کل جهانه و باید باورکرد و باهاش مبارزه کرد... بله هنوزم گل می‌روید.

گلستان عشق رو چه چیزی بهاری می‌کنه و با طراوت نگه می‌داره؟
خوبی، محبت، دل شاد، لب خندون...

زندگی بدون عشق به نظر شما چه‌جور میشه؟
بدون عشق، بعیده بشه به هر حال آدم باید به چیزی وابسته باشه.

کجا این وابستگی عاشقانه ضروریه؟
مخصوصا آدم وقتی می‌خواد چیزی رو خلق کنه واقعا باید عاشق باشه تا بتونه اون کار رو بکنه چه موسیقی چه تابلوی نقاشی چه هنرهای دیگه.

روح روشن بهار و آب‌ ها و بارون بهاری به شما چی میگه؟
خبر از روزهای خوب میده.

وقتی بارون بهاری میاد؟
طبیعت و خیلی چیزها تغییر می‌کنه همین‌طور هم انسان تغییر می‌کنه و آدم لذت می‌بره زیر این بارون.

پیشنهاد می‌کنین چیکار کنیم که شمیم عاطفه هرچه بیشتر در فضا و میون مردم گسترده بشه؟
به همدیگه خوبی کنیم با غیظ به هم نگاه نکنیم آرامش داشته باشیم.

این که خیلی سخت به نظر میاد.
سخته، خیلی سخته برای همه‌مون یه جوره میدونم.

چه انسان‌ هایی در چنین کار نیکویی موفق هستن یا موفق میشن؟
انسان‌هایی موفقن که بتونن اون آرامش رو داشته باشن. اون خوب بودن رو از ته دل داشته باشن و اون احساس خوب رو به همه انتقال بدهند.

شما توی کاراتون چه‌ جور شمیم عاطفه رو جاری می‌کنین؟
وا... سوالاتون سخته...

آره هست محورشون که نام آهنگ‌ها و آثارتونه.
بله، سعی‌مون رو می‌کنیم که این شمیم عاطفه رو تزریق کنیم به جامعه. در این مقطع زمانی من و دوستام خیلی سعی کردیم این کار رو بکنیم. امیدوارم موفق بوده باشیم.

خورشید شما؛ اون کیه که بهش میگین تو خورشید منی؟
خورشید ما خداوند بزرگه به هر حال.

خواهش‌تون از خدا؟
دعا می‌کنیم مواظب ما باشه.

شده از دوست‌ تون گلایه داشته باشین؟
شده ولی گله نمی‌کنم. من سکوت می‌کنم و بعد خودشون به اون مرحله می‌رسن که می‌بینن اشتباه کردن.

ترجمه شما از آیات بهاری؟
همون زنده شدن طبیعت و دوباره زنده شدنه. این پروسه خیلی جالبه هرسال داره اتفاق می‌افته ولی وقتی می‌رسی به بهار یه نشاط دیگه‌ای پیدا می‌کنی.

وقتی که رنگ میاد توی طبیعت... جشن رنگ‌ها؟
توی زندگیت هم تاثیر می‌ذاره و زندگیت تغییر می‌کنه.

توی زندگی کاری‌تون آیا فرصت شکفتن و خودشکوفایی رو چه چیزی برای شما فراهم کرد؟
هم توفیق بود هم کوشش. به هرحال اون زمون که من کار می‌کردم تعداد انگشت شماری بودن که حاضر بودن بیان توی این سبک کار بکنن.

از چی روی گریز دارین و فراری هستین؟
از دروغ گفتن و دورویی که همه همین‌طورن از اینها فراری هستن.

اگه پرسشی بپرسم و بخوام چند تا پاسخ بهش بدهید مثل اون چیزی که شما را بهاری و با طراوت و همیشه شکوفا نگه میداره چه پاسخ‌هایی براش دارین؟
میگم دوباره زنده شدن طبیعته که این رو خیلی دوست دارم و چند بار فکرکنم تکرارش کردم...

دیروز شما با امروزتون فرق زیادی داره؟
نه دوسه سالیه دیروزم با امروزم زیاد تفاوتی نداره.

یعنی توی پروسه خوب یا...؟
توی پروسه کسالت‌آور...

به‌خاطر کرونا یا...؟
اون هم تاثیر داشته ولی مولفه‌های موثر دیگه‌ای هم بوده.

پس درباره فرداتون چی می‌فرماین؟
روحیه‌ مون البته بالاست ما نمی‌بازیم خودمون رو... می‌سازیم در روی یه پاشنه نمی‌چرخه و یه جور نمی‌مونه همیشه تغییر می‌کنم. منتظر می‌مونیم. این انتظارکشیدن من ثمره‌های خوب داره.

انتظار یعنی بردباری؟
دقیقا.

مایه تسلای خاطرتون در این انتظار؟
خاطرات خوب و نوشتن برنامه جدید برای خودم.

نقش سکوت توی زندگی‌تون؟
خیلی مهمه. یه جاهایی می‌تونی با سکوت جلوی خیلی از مسائل‌رو بگیری که حرف نزدن بهت و موثرتر باشه چون سکوت از صدتا کلمه که بی‌مورد باشه به نظرم بهتره.

رابطه سکوت با موسیقی؟
رابطه‌اش بسیار مهمه. سکوت از اجزای مهم موسیقیه. سکوت در جاهایی کار رو پررنگ تر و خوشرنگ‌تر می‌کنه.

(منزل روانشاد استاد حسین دهلوی بودم. ایشون هم چنین سخنی داشتن) یه آیینه اگه روبه‌روی زندگی‌تون بذاریم چی می‌بینین؟
یه آدم معمولی ولی باهوش.

توی جهان موسیقی و رنگارنگی فرهنگ‌ها کدومشون براتون دلنشین‌تره؟
موسیقی اصیل و سنتی ایرونی رو خیلی دوست دارم تلفیق پاپ و سنتی رو. موسیقی آمریکای لاتین. موسیقی‌هایی که گوشنواز باشه گوش میدم به‌خاطر کارمون همه جور موسیقی گوش میدم.

آثاری می‌شنویم که از ملودی‌های ترکیه‌ای بهره بردن با این‌که مثل ما رگ و ریشه‌ای توی موسیقی ندارن.
ملودی‌هاشون خیلی نزدیکه به ما. زمون‌های قدیم، اونا از ما برداشت می‌کردن الان متاسفانه ما از اونا بر می‌داریم.

برای اصلاح این فضا؟
به نظرم هرنوع موسیقی باید باشه شنونده حق انتخاب داره. این‌که شما فقط یه چیزی رو به خورد شنونده بدی همچین چیزی شدنی نیست شنونده پس می‌زنه.

استاد مجید کیانی بر پایه پژوهش‌های ته راوان که استاد دانشگاه سوربن ریشه سیتار رو ایرونی می‌دونستن.
سازهای ما در سال‌های دور ریشه دارن و باید متولی و پشتیبان داشته باشه.

موسیقی زادگاهش ایرونه شواهد باستانی هست:
کشوری با این عقبه تاریخی! اصلا بعید نیست.

موسیقی ما چه‌ جور غنی می‌شه؟
موسیقی ما غنی است. باید متولی داشته باشه هواش رو داشته باشن ازش طرفداری بشه بهش بها بدهن ولی مسائل گوناگون باعث شده نشه! هرچند همین هم بدک نیست.

پیچیدگی موسیقی ما با این همه دستگاه و آواز؛ پسند شما؟
دشتی رو خیلی دوست دارم خیلی. قبلا دوسه تا کار هم ساخته بودم.

رویاپرور هستین یا...
واقعگرا هستم.

از عادت‌های موسیقایی؟
موسیقی‌های مختلف گوش می‌دم هر کار تازه‌ای که می‌یاد بلافاصله اون رو می‌شنوم.

کارهای اخیر بچه‌های این طرف؟
کلا کارهای بچه‌های این‌طرف، یه بار مصرفه. یه بار که گوش میدی دیگه... شاید هم چون سن من بالا رفته. هرچند کار خوب هم داریم... ولی بالاخره یه جایی‌شون لنگ می‌زنه. این‌جوری می‌شه به هرحال.

موسیقی چقدر توی زندگیتون موثر بوده؟
نه نمی‌شد، خیلی روی روحیه‌ام تاثیر می‌ذاشت و هنوز هم با این‌که کم‌کار شدم تاثیر خودش رو می‌ذاره.

لذت آهنگسازی؟
کسی که آهنگسازی‌رو خلق می‌کنه واقعا لذت می‌بره و این کار هرکسی نیست که خلق کنه. به همین خاطر لذت می‌بره واقعا.

چه وقت‌هایی اوج می‌گیرین؟
فعلا توی اوج نیستیم ولی موقعی که کار می‌کنم اوج می‌گیرم.

حال و حس لحظه خلق؟
حواسم اصلا به هیچی نیست. فقط به اون ساز و خلق کاره. اون موقع اوج تمرکز منه.

موقع تمرکز و خلاقیت شما شروع می‌کنین موسیقی رو یا موسیقی شما رو آغاز می‌کنه؟
هردو تاش! وقتی شروع می‌کنیم و با هم می‌ریم اون قدر با هم رفیقیم که جفتمون همدیگه رو راه می‌بریم.

شرطی هم که نداره؟
نه اصلا. موقعی که با هم دوست باشیم و مغز رو پرورش دادیم که همچین حالتی باشه خیلی راحت جلو می‌ریم.

توی این مسیر شده برسین به پیچ خطرناک و جاده در حال ریزشه و...؟
قطعا همینه توی همه کارها همینه میشه که هرچی تلاش می‌کنی به اون کاری که باید باشه نمی‌رسی ولی گاهی انگار برخی کارها با یه بشکن‌زدن همه‌چیش میره جلو.

راز این هماهنگی و فوران خلاقیت؟
اون دیگه حس و حال آدمه باید حالت خوب باشه وقتی می‌خوای یه کار خوب بکنی.

انگار این حال خوب از یه جای فراتر هدیه می‌شه؟
منم همین فکر رو دارم یعنی میگه امروز حالت خوبه برو جلو ببین چه‌کارها می‌کنی و امیدوارم اکثر روزها حال همه بچه‌ها خوب باشه.

از خودتون که راضی هستین؟
از خودراضی که نیستم ولی خیلی بهتر می‌تونستم باشم ولی مهم نیست. فعلا همین‌ جوریه دیگه برخی قسمت‌ها همین‌ طوریه.

عیب و نقص دیگرون روی کار شما تاثیر می‌ذاره؟
کسی که صدا یا شعر خوب نداره تاثیر می‌ذاره طبیعتا کار لطمه می‌بینه.

کسی عیب‌تون رو روبه‌روتون بگه؟
بگه! عالیه! من همیشه با لبخند می‌پذیرم. اعتماد به‌ نفسم خوبه.

اعتماد به‌ نفس‌ تون که می‌گین خوبه چی تقویتش می‌کنه؟
سر سفره پدرمادر بزرگ‌ شدن و این که همیشه به شما اعتماد به‌ نفس دادن که تو آدم قوی و خوبی می‌شی؛ ببین! با نون حلال خوردن این اعتماد به‌ نفس به دست می‌یاد. نون حلال که می‌خوری؟ دیگه ترسی از هیچی نداری.

کسی که اصلا انتظار ندارین باهاتون دعوا کنه سرتون داد بکشه؟
من هم احتمالا سرش داد می‌کشم ولی با خنده (و این‌ بار بسیار می‌خندد.)

پس شما عصبانی هم می‌شین؟
قطعا میشم ولی اونقدر نه چون اکثرا لبخند رو لبمه.

دست به یقه شدن با کسی؟
با کسی کاری ندارم و توی مسیری نمیرم که درگیر بشم ولی توی جامعه امروز ما متاسفانه این درگیری‌ها اجتناب ناپذیره.

چه چیزی رو میدین تا در قبالش بهشت رو دریافت کنین؟
سوال سختیه باید زندگی رو بدیم تا بهشت رو دریافت کنیم دیگه.

سفری در کانال‌های زمان... به کجا؟
آمریکا، اروپا، کانادا.

اینها رو که توی همین زمونه هم می‌شه رفت؟
توی تونل زمان دوست دارم برم اهرام رو ببینم کی‌ها اینها رو ساختن هنوز برام سواله.

(خارج از گفت‌ و گو در این باره نکاتی خدمت تون عرض میکنم) شما پیچیده ترین یا موسیقی؟
قطعا موسیقی. من پیچیده نیستم همه چی من خیلی روئه.

پس اگه کسی بخواد دست‌تون‌ رو رو کنه مچتون رو بازکنه تلاشش به‌ جایی نمی‌رسه؟
نه فکر نمی‌کنم برسه هر چند طبیعتا هر کسی یه چیزهای خصوصی داره ولی نه به‌ جایی نمی‌رسه.

تداعی شخصیت واقعی‌تون؟
من همینی‌ام که هستم یعنی بازی نمی‌کنم. من خودمم.

خدابیامرز محمد علی کشاورز همین رو گفت:
خدا بیامرزدش.

همین که گفتم رو تحکمی توی خونواده با بچه‌ها می‌گین؟
بله گاهی میگم هر چند خیلی نمی‌گم.

در این بزنگاه؟
همه مردم رو من دوست دارم ان‌شاءا... که ردیف و میزون باشن حالشون خوب باشه... این ده دقیقه‌ هم تموم شدها!

جالبه در تموم این سال‌ها اولین باره توی این گفت‌ و گو چنین سخنی رو می‌شنوم.
با چقدر خنده... من اصلا اهل این چیزها نیستم وگرنه دوستان لطف دارن و می‌خوان ولی میگم قربون شکلت من حالش رو ندارم شما خیلی پیگیر بودین که گفتم باشه ما مخلص شماییم. کم و کاستی اگه هست ببخشین!

منبع: علی مظاهری - روزنامه نگار / روزنامه جام جم