ستاره شناسان یک منظومه ۶ سیاره‌ای با هارمونی مداری بی‌سابقه را کشف کردند+عکس

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از دیجیاتو، ستاره شناسان یک منظومه ۶ سیاره‌ای در فاصله ۸۸ سال نوری زمین کشف کرده‌‌‌اند که سیاره‌های آن در رزونانس مداری منظمی در اطراف ستاره‌ «HD 158259» در حال گردش هستند.
تاکنون ستاره شناسان صدها ستاره کشف کرده‌اند که چندین سیاره در اطراف آنها قرار دارند و در سراسر کهکشان راه شیری ستاره‌هایی بسیاری با سیاره‌های متعدد وجود دارند. هر کدام از این ستاره‌ها ویژگی‌های منحصر به فردی دارند؛ اما سیاره‌های اطراف ستاره  HD 158259 با بقیه ستاره‌های سیاره دار کهکشان شیری تفاوتی اساسی دارد.
در مدار ستاره HD 158259 با جرمی تقریبا برابر با جرم خورشید و کمی بزرگتر از آن، شش سیاره شامل یک ابر زمین و ۵ مینی سیاره کوچکتر مشابه نپتون در گردش هستند.
ستاره شناسان پس از هفت سال رصد این ستاره و شش سیاره اطرافش متوجه شدند که همه سیاره‌های اطراف ستاره با رزونانس مداری تقریبا منظم و کاملی به دور ستاره می‌چرخند. این کشف ستاره‌شناسان به آنها کمک می‌کند تا مکانیزم شکل‌گیری سیستم سیاره‌ای را بهتر درک کنند.

 

رزونانس مداری زمانی اتفاق می‌افتد که مدار دو سیاره که حول سیاره اصلی در گردش هستند، ارتباط نزدیکی با یکدیگر داشته باشند. در نظر داشته باشید که دو سیاره‌ تاثیر گرانشی بر یکدیگر دارند. در منظومه شمسی، چنین اجرام سیاره‌ای به ندرت دیده می‌شود. احتمالا یکی از بهترین نمونه‌های چنین وضعیتی، پلوتون و نپتون است.
پلوتون و نپتون دارای رزونانس مداری 2:3 هستند. یعنی وقتی پلوتون دو بار دور خورشید می‌چرخد، نپتون سه بار این مسیر را طی می‌کند.  این حرکت سیاره‌ها مانند نواختن نت‌های موسیقی است که در میزان‌های متفاوت با ضرب‌آهنگ‌های مختلف نواخته می‌شوند.
رزونانس مداری در سیاره‌های خورشیدی نیز دیده می‌شود. ستاره شناسان متوجه شدند سیاره‌هایی که به دور ستاره HD 158259 می‌چرخند ​​تقریبا دارای رزونانس مداری 3:2 هستند.
ستاره شناسان با استفاده از بررسی‌های انجام شده از طریق طیف سنج SOPHIE و تلسکوپ فضایی TESS موفق شدند تا مدارهای هر سیاره را به صورت دقیق بررسی کرده و محاسبات دقیقی در مورد آن انجام دهند.
اطلاعات به دست آمده از تلسکوپ فضایی TESS نشان می‌دهد که سیاره ابر زمین این سیستم با جرم تقریبا دو برابر جرم زمین، به صورت کامل در مدارهای 2.17، 3.4، 5.2، 7.9، 12 و 17.4 روز دور ستاره می‌چرخند.
بین هر جفت سیاره در این سیستم نیز دوره‌های تناوب  1.57، 1.51، 1.53، 1.51 و 1.44 به وجود می‌آید. در نتیجه می‌توان گفت که ستاره  HD 158259 دارای سیستمی متفاوت با بقیه ستاره‌ها است.

 

«استفان اودری»، ستاره شناس دانشگاه ژنو می‌گوید:
«چندین سیستم جمع و جور با سیاره‌های دارای رزونانس متفاوت همانند  TRAPPIST-1 یا Kepler-80 شناسایی شده‌اند. به نظر می‌رسد این سیستم‌ها قبل از نزدیک‌ شدن به این ستاره شکل گرفته‌اند و سپس به سمت ستاره کشیده ‌شده‌اند. رزونانس نقش مهمی در این قضیه داشته است.»
همان‌طور که گفته شد با کمک این داده‌ها ستاره شناسان می‌توانند اطلاعات خوبی در مورد نحوه شکل گیری سیاره‌ها به دست آورند.