به گزارش جام جم آنلاین به نقل از سایت اسلام کوئست نت، زندگی در سایر کرات از موضوعاتی است که در عصر حاضر پدید آمد و از دو جهت مورد سؤال است:آیا زندگی در کرات دیگر امکان دارد؟ جواب این سؤال بر عهدۀ دانشمندان ستارهشناس و دانشمندان علوم طبیعی است.

حیات در سایر کرات غیر از زمین
آیا در جهان بالا موجود زنده اى وجود دارد یا این که حیات مخصوص کره زمین است؟
به فرض مساعد بودن محیط کرات بالا براى زیست، آیا موجودات زنده عاقلى در آن جا هست که بسان ما داراى تمدّن باشند و یا این که تمدّن فقط در کره زمین است و در هر حال نظر اسلام و دانشمندان اسلامى در این زمینه چیست؟
جواب: وسعت و عظمت جهان آفرینش بقدرى است که همه دانشمندان در برابر آن انگشت حیرت به دندان دارند و با این که از بزرگى و وسعت و تعداد کهکشانها و ستارگان و کرات اطّلاعات دقیقى در دست نیست، ولى تنها در کهکشان ما(1)150000 میلیون ستاره ثابت شمرده شده که در میان آنها تعداد قابل توجّهى شبیه خورشید ماست؛ بنابراین، با در نظر گرفتن عظمت عالم آفرینش، بسیار بعید به نظر مى رسد که حیات و زیست، مخصوص کره ما باشد و کرات دیگر از موجود زنده و یا زنده عاقل ـ بسان انسان ـ بى بهره باشند.
هر چند به عقیده دانشمندان نجومى، احتمال وجود حیات در دیگر سیّارات محدود منظومه شمسى بسیار ضعیف است، زیرا عطارد و زهره بسیار سوزان و خفه کننده و مریخ سرد و مشترى و زحل در «امونیک» و «متان» غوطه ورند.
ولى این نوع داوریها درباره کرات منظومه شمسى نیز چندان منطقى نیست؛ زیرا اگر ما خود را در یکى از این سیّارات قرار دهیم، درباره زمین چه مى گوییم؟ لابد یک منجّم مریخى مى گوید: زمین ما از گاز کشنده اکسیژن احاطه شده است و او که نمى تواند بفهمد چگونه ساختمان بدن ما با این اکسیژن سازگارى دارد، امکان حیات را در زمین غیر قابل تصوّر فکر مى کند!
اگر ماهواره هایى هم از مریخ به سوى زمین فرستاده شود ـ مانند ماهواره هاى زمین که در فاصله سیصد کیلومترى زمین عکس بردارى کنند، باز هیچ گونه آثار حیات در عکسها نمایان نخواهد بود!
از این نظر هیچ بعید نیست که داوریهاى بعضى از دانشمندان درباره مساعد نبودن شرایط سیّارات منظومه ما براى حیات، بسان داورى منجّم مریخى باشد که از دور، زمین را براى حیات مساعد نمى بیند؛ زیرا ما از خصوصیّات شرایط حیات و خصوصیّات ساختمان موجودات زنده آن جا - البتّه به فرض وجود ـ اطلاع نداریم که آیا مى توانند با آن شرایط در آن جا زندگى کنند یا نه.
در هر حال، بسیارى از دانشمندان مانند «ساگان» دانشمند آمریکایى و «شکلووسکى» عضو برجسته فرهنگستان شوروى و همچنین «والتر موسیوان» در کتاب «ما در جهان تنها نیستیم» مسلّم مى دانند که در خارج کره زمین هم تمدّنى وجود دارد، حتى تمدّنهاى عالى تر از تمدّن زمین؛ این دانشمندان اظهار مى دارند که هیچ دلیل ندارد ما معتقد باشیم که تنها کوکب مسکون ما، وضع خاص و انحصارى داشته باشد؛ بلکه به احتمال قوى، هزاران منظومه شمسى همانند منظومه شمسى ما در این کهکشان موجود است.
دو دانشمند نخست مى گویند که کهکشان ما ممکن است که دست کم هزار میلیون سیّاره قابل زیست داشته باشد و نزدیکترین و مستعدترین ستاره «اپسیلون» است و از میان هزاران هزار سیّاره، در چند تا ممکن است زندگى وجود داشته باشد و چند تا از آنها ممکن است داراى تمدّن «صنعتى پیشرفته» باشند؛ حتّى طبق گزارش رصدخانه نجوم فیزیکى «یوراکان» شوروى «از فضا علامت رادیویى پخش مى شود که گویى مردم متمدّن از جهان دیگر، بر آن باشند که توجّه مردم کرات دیگر را به خود جلب کنند».
علم و دانش تا این نقطه پیش رفته و در سراسر جهان دانشمندان به کاوشهاى علمى خود ادامه مى دهند تا پرده از چهره حقیقت بردارند.[۱]

امکان حیات و زندگی در کرات و سیارات (غیر از زمین) از منظر قرآن
با توجّه به آيات قرآن، امكان حيات و زندگي در كرات و سيّارات ديگر (غير از زمين) وجود دارد؟
از برخي آيات قرآن كريم، ميتوان فهميد كه در كرات ديگر، آثار حيات وجود دارند و در آنجا موجودات زندگي ميكنند؛ از جمله، خداوند متعال ميفرمايد: « وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِنْ دَابَّةٍ وَهُوَ عَلَى جَمْعِهِمْ إِذَا يَشَاءُ قَدِيرٌ »[شوري/ 29] و از نشانههاي «قدرت» اوست، آفرينش آسمانها و زمين و آن چه از «انواع» جنبنده ها در آن دو پراكنده هستند...» از آية مذكور ميتوان استفاده كرد كه در كرات و فضا و آسمانهاي ديگر، ممكن است موجودات متحرك و زندهاي وجود داشته باشند.
در آية ديگري ميفرمايد: « اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الأرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الأمْرُ بَيْنَهُنَّ... »[طلاق/ 12] «خداوند، كسي است كه هفت آسمان را آفريد و از زمين مانند آنها را، فرمانش، در ميان آنها، پيوسته نازل ميشود.» مفسران احتمال دادهاند كه مراد از «هفت»، تكثير باشد، يعني؛ زمينهاي متعدد و نه هفت زمين. به همين خاطر دانشمندان ميگويند: کرات ديگري وجود دارند كه مانند كره زميناند و بر گرد خورشيد گردش ميكنند و مركز حيات و زندگي هستند، در هر جامعه اي اگر حيات و زندگي ثابت شود، معلوم ميشود كه موجوداتي در آن جا هستند.
در جاي ديگر قرآن كريم ميفرمايد: « وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ...»[اسراء/ 55] «پروردگار تو، از حال همة كساني كه در آسمانها و زمين هستند، آگاهتر است.»
براساس برخي روايات اسلامي، در كرات آسماني هم، موجوداتِ زنده وجود دارد. امام باقر (ع) ميفرمايد: «انجيل من وراء قمركم هذا اربعين قمراً ما بين قمر الي قمر مسيرة اربعين يوماً فيها خلقٌ كثير ما يعلمون انجيل الله خلق آدم اولم يخلقه»[6] از پسِ اين ماه شما، چهل ماه ديگر وجود دارد كه بين هر ماه تا ماه ديگر، مسافت چهل روز فاصله است. در آنها آفريدگان فراواني وجود دارند كه نميدانند؛ آيا خداوند آدم را (در زمين) آفريده يا نيافريده است.»؟
در روايات آمده است، «الف الف عالم» وجود دارد يعني هزاران عالم وجود دارد و موجودات اعم از مجرد و غير مجرد در آن زندگي دارند ولي هم اکنون انسان ها بدان ها دسترسي ندارند. ممکن است در آينده، بسياري از کرات کشف گردد و قابل زيستن هم باشد. [۲]

حکم کسانی که در کرات دیگر زندگی می کنند
بعد از اینکه امکان و وجود زندگی در کرات دیگر ثابت شد، مسئله از جهت دوم مورد سؤال قرار میگیرد و آن اینکه کسانی که در کرات دیگر زندگی میکنند چه وظایفی بر عهده دارند و وظایف دینی خود را چگونه باید انجام دهند؟
پاسخ به سؤالات از جهت دوم بر عهدۀ فقها و مجتهدین و دانشمندان علوم اسلامی است که با استفاده از آیات و روایات معتبر و قواعد کلی اصول فقه به این سؤالات پاسخ دهند که خوشبختانه از عهدۀ این وظیفه به خوبی برآمدهاند.
در وهلۀ اوّل بر اساس قواعد و قوانین کلّی میتوانیم چنین حکم کنیم که زندگی در این کرات اشکالی ندارد، مگر اینکه مستلزم ضرر گسترده به فرد یا جامعۀ بشری بوده، یا باعث بروز مشکلات دیگر شود که در این صورت باز هم با استفاده از همان قوانین کلی، حکم آن تغییر میکند.
اما اینکه دستورات اسلامی چگونه باید اجرا شود؟ باید گفت که در مسائلی مانند چگونگی تعیین قبله و اوقات پنجگانۀ نماز و... باید از مراجع تقلید استفتا نمود.
برای نمونه به سؤالی که از یکی از مراجع معظم تقلید در این باره شده است توجه کنید:
سؤال: با وسایل پیشرفتۀ امروزی انسان میتواند در یک شبانهروز چندین بار به دور کرۀ زمین بچرخد، در این صورت وظیفۀ او در مورد نمازهای پنجگانه چیست؟
جواب: هر گاه با سفینههای فضائی دور زمین بگردد، باید پنج نماز را در شبانهروز به جا آورد و میتواند مقیاس را وطنش در روی زمین قرار دهد.
سخن آخر اینکه اسلام با دید باز و مثبت گرایانهای به زندگی بشر و تحولات آن نگاه میکند. آیات قرآن خبر از تسخیر خورشید و ماه و ...برای انسان دارد، مسلماً تسخیر، چیزی فراتر از فرستادن سفینههای فضائی است. قرآن از زندگی در شکم ماهی خبر میدهد که اگر یونس پیامبر(ع) را خداوند نمیبخشید تا قیامت در آن زندگی میکرد، چیزی که شاید به فکر بشر امروز هم نمیرسد.
از پیامبر اکرم(ص) نیز دستورات زیادی دربارۀ جایگاه ایرانیان در کسب علم داریم که امیدواریم در آیندۀ نزدیکی محقق شود. در روایتی پیامبر میفرماید: "اگر علم در ثریا (یکی از ستارگان آسمان) باشد مردمی از قوم این مرد(سلمان فارسی) به آن دست خواهند یافت"
پی نوشت:
۱. به نقل از سایت مکارم
۲. به نقل از سایت بیتوته