بـــاز هم کتـــاب‌باز !

فصل اول
امیر حسین صدیق، بازیگر تئاتر و تلویزیون اجرای فصل اول را به‌عهده داشت. او در دکوری خاص و جالب که با یک چرخش 180 درجه‌ای کتابخانه‌اش به آشپزخانه تبدیل می‌شد و فضایی ساده و صمیمی با مهمانش خوش و بش می‌کرد؛ پای گاز می‌ایستاد و برایش چای و دمنوش آماده می‌کرد. قبل از شروع این برنامه امیر حسین صدیق گفته بود که
خیلی وقت است از کتاب و کتابخوانی دور بوده و دوست دارد در کنار مهمان‌ها باز هم به کتاب بپردازد و از گپ و گفت در مورد کتاب لذت ببرد.
بیشتر مهمانان فصل اول این برنامه از بازیگران و چهره‌های شناخته شده سینما و تلویزیون بودند. امیر حسین صدیق با مهمانش در مورد کتاب مورد علاقه‌اش صحبت می‌کرد و معمولا از مهمان می‌خواست قسمتی از کتاب را بخواند و بعد با هم در مورد این کتاب صحبت می‌کردند. در قسمت انتهایی برنامه هم مهمان جمله‌ای می‌نوشت که می‌توانست شروع یک داستان یا روایت باشد. مخاطبان برنامه می‌توانستند به جای سه نقطه انتهای جمله، داستان بنویسند و به برنامه ارسال کنند. برنامه با این روش قصد داشت هم تعامل بیشتری با بیننده داشته باشد و هم این‌که می‌خواست مخاطب طعم لذت‌بخش نوشتن را چشیده و تجربه کند. به نظر می‌آمد همین که چهره‌های شناخته شده و دوست داشتنی مخاطبان در یک گفت‌وگوی صمیمی از کتاب‌های مورد علاقه‌شان می‌گفتند باعث می‌شد مخاطب به کتابخوانی ترغیب شود.

فصل دوم
بعد از به پایان رسیدن فصل اول، سال96 دومین فصل کتاب‌باز با اجرای بازیگر، نویسنده و کارگردان معروف تلویزیون و سینما، سروش صحت روی آنتن رفت. دکور هم کمی به سمت سنتی شدن مایل شد و خبری از آن کتابخانه چرخشی نبود. در این فصل دعوت از مهمان‌ها کمی از فصل قبلی متعادل‌تر شد و فقط این چهره‌های سینمایی و تلویزیونی نبودند که به این برنامه دعوت می‌شدند. چهره‌های ورزشی، فرهنگی و هنری هم در میان مهمان‌ها بودند. آیتم جالبی هم به نام «نماداستان» که در این به فصل به کتاب باز اضافه شده بود که مهمانان باید بر اساس چند کلمه خاص که به آنها داده می‌شد یک روایت یا داستان بنویسند و برای این کار پشت میزی در گوشه‌ای از دکور می‌نشستند، می‌نوشتند و در انتها نوشته‌شان را می‌خواندند.

فصل سوم
اجرای این فصل از برنامه هم بر عهده سروش صحت گذاشته شد با این تفاوت که چهره‌هایی مثل مسعود فراستی، احسان رضایی و مجتبی شکوری که در فصل پیش به عنوان مهمان به برنامه دعوت شده بودند حالا به عنوان کارشناس در برنامه حضور داشتند. علاوه بر این حضور مهمان‌های کتاب باز فصل سوم کمی تخصصی‌تر و سعی شده بود بیشتر از چهره‌های شناخته شده فرهنگی، منتقدان، ناشرانی مثل هوشنگ گلمکانی، سوگل مشایخی، احسان ناظم بکایی، مهدی قزلی و ... استفاده شود. همین باعث شد کسانی که کمتر اهل کتاب و کتابخوانی بودند دیدن این چهره‌های ناآشنایی که گاهی حتی اسم‌شان را هم نشنیده بودند، به مذاق‌شان خوش نیاید و نتوانند با برنامه ارتباط برقرار کنند. علاوه بر این عوامل در دعوت از مهمان‌ها دچار سردرگمی شده بودند. مثلا چند برنامه پشت سر هم از چهره‌های معروف دعوت می‌شد و یک بحث کاملا سطحی در مورد کتاب بین‌شان برقرار می‌شد، در حالی که قسمت‌های بعدی متخصصان این حوزه به برنامه دعوت می‌شدند و کاملا تخصصی در مورد کتاب صحبت می‌کردند. از طرفی هم شاید شنیدن اطلاعاتی در مورد ادبیات ایران و جهان برای مخاطب عام لذت بخش باشد اما صحبت در مورد سبک‌های نویسندگی برای کسانی که تازه می‌خواهند وارد حوزه کتاب و کتابخوانی شوند جذاب نیست! به همین دلیل این فصل با ریزش شدید مخاطب روبه‌رو شد. طوری که وقتی در دو قسمت پایانی رامبد جوان و عادل فردوسی‌پور مهمان برنامه بودند باز هم برنامه آن‌طور که باید و شاید دیده نشد!

فصل چهارم

اما فصل چهارم این برنامه از شهریور امسال روی آنتن رفت و این‌بار می‌بینیم که نسبت به فصل قبل هم تخصصی‌تر شده است. تا این جای کار دعوت از مهمان‌های ناآشنا برای مخاطبان بیشتر از فصل قبل بوده و بیشتر از شاعران و نویسندگان به عنوان مهمان استفاده شده و فعلا خبری از چهره‌های نام‌آشنا نبوده است. اما یکی از آیتم‌های خیلی خوبی که به این برنامه اضافه شده پرداختن به حوزه کتاب کودکان است که توسط منصوره مطصفی‌زاده اجرا شده
و در مورد چگونه علاقه‌مند کردن کودکان به کتاب و کتابخوانی صحبت می‌کند.
نکته جالب دیگر این‌ فصل این‌که وقتی مجری یا مهمان از واژه‌های بیگانه در ادبیات فارسی استفاده می‌کنند معادل فارسی آن زیرنویس می‌شود که در نوع خود ایده جذاب و به درد بخوری است. احسان رضایی و مسعود فراستی هم در این فصل هم مانند فصل گذشته به عنوان کارشناس با مفاهیم تخصصی‌شان درباره سینما و ادبیات حضور دارند. خوبی این فصل این است که از هر کارشناس در جای درست خود استفاده شده، طوری که هر کدام از این کارشناسان به نوعی دست راست سروش صحت هستند و اجرایش را تکمیل می‌کنند. فصل چهارم سردرگمی فصل قبل را ندارد و مهمان‌ها کاملا سازمان‌دهی‌شده به برنامه دعوت می‌شوند. البته تخصصی شدن برنامه باعث شده که برنامه مانند سابق پربیننده نباشد که حالا از حالت سرگرمی برای مخاطب عام خارج شده و بیشتر برنامه‌ای تخصصی برای خوره‌های کتاب است.

الهام فیروزبخت
خبرنگار