جراحی مغز و اعصاب خشونت و ظرافت در کنار هم

این بافت حساس، زرد تا کرم‌رنگ و با عروق ظریف چه در مورد مغز و چه در مورد نخاع، توسط محافظی استخوانی و سخت حمایت می‌شود: جمجمه و ستون فقرات. طبیعتا بیماری‌های این دستگاه هم گاهی بافت عصبی و گاهی بافت استخوانی را درگیر می‌کند.
جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات وظیفه حفظ سلامت بافت عصبی و برقراری و پایداری استخوان‌های محافظ آن را به‌عهده دارد. برای رسیدن به تومور مغزی، باید اول با دریل استخوان سخت جمجمه باز شود و بعد شاهد بافت لطیف مغز خواهیم بود که توسط تومور مورد تهاجم قرار گرفته. جدا کردن تومور از مغز سالم نیازمند ظرافت بسیار و متفاوت با سایر جراحی‌هاست تا آنچه مایه حرکت، تکلم، تفکر و حافظه است به سلامت حفظ شود و بعد لازم است با پروتزهای فلزی روی استخوان برداشته شده، استقامت جمجمه بازگردانده شود. در عمل‌های جراحی دیسک و تومورهای نخاع هم اتفاق مشابه رخ می‌دهد. از طرفی، گاهی لازم است جراح مغز و اعصاب، ظرافت را کم کرده و با خشونت تمام و با استفاده از پیچ و پلاک‌های فلزی زمخت، مهره دررفته را جا بیندازد و ثابت کند.
هر حرکت نابجا، لرزش دست یا خطای کوچکی در تصمیم‌گیری می‌تواند باعث آسیب عصبی شود که با توجه به ضعف سیستم عصبی در بازسازی، ممکن است برای بیمار به قیمت از دست رفتن هوشیاری، حرکت، حس، تکلم یا حافظه باشد؛ عملکردهایی که هر‌کدام از آنها در زندگی یک انسان بی‌نهایت ارزش دارند.
گرچه تا‌کنون جایگزین‌های فلزی و غیرفلزی برای بازگرداندن استقامت به استخوان جمجمه و ستون فقرات ابداع شده‌ و به‌رغم نواقص متعدد، تاحدودی به حفظ عملکرد این اعضا کمک می‌کند، ولی تا‌کنون جایگزینی کاربردی و موثر برای بافت عصبی از دست رفته به‌دست نیامده است. این به معنی تراشیدن و شکستن یک گاو صندوق سخت برای رسیدن به گوهری شکننده در داخل آن است که به هیچ وجه نباید آسیب ببیند و آسیب آن قابل جبران نیست.

دکتر علیرضا طبیب خویی

جراح مغز ‌و ‌اعصاب