شیب ، بام، جنگ !؟

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا که در هفته های گذشته بیشترین لفاظی‌ و تهدید زبانی را متوجه ایران کرده بود، طی سفری که در روزهای اخیر به سوچی روسیه داشت در کنفرانس خبری مشترک با سرگئی لاوروف تاکید کرد آمریکا به‌دنبال جنگ با ایران نیست. البته طبق اخبار غیررسمی، پمپئو در سفر چندی پیش خود به عراق نیز این جمله را به مقامات عراقی گفته بود و از آنها خواسته بود به ایران اطمینان دهند که آمریکا برنامه ای برای نبرد نظامی با ایران ندارد.
البته وزیر خارجه آمریکا تنها مقام آمریکایی نیست که در روزهای گذشته، ژست جنگ‌افروزانه خود را تعدیل کرده چرا که برایان هوک، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور ایران هم در موضعی مشابه اعلام کرده آمریکا خواهان جنگ با ایران نیست. وی که با بی‌بی‌سی مصاحبه می‌کرد درباره دلیل اعزام ناو هواپیمابر و سامانه موشکی پاتریوت به منطقه هم این‌گونه توضیح داد که ما موقعیت نیروهایمان را تغییر دادیم تا آماده و در حالت دفاعی باشیم.
سومین مقام آمریکایی که در کمتر از چند ساعت به فاصله دو مقام دیگر تلاش کرده زمینه را برای تغییر موضع جنگ‌طلبانه و بی‌حاصل آمریکا مهیا کند جان ابی زید، سفیر جدید آمریکا در عربستان سعودی است.
ابی زید، ژنرال بازنشسته آمریکایی است که چند سال فرماندهی ستاد مرکزی نیروهای تروریستی آمریکا در خاورمیانه (سنتکام) را بر عهده داشته است. وی که در اولین نشست خبری خود در ریاض صحبت می‌کرد گفت: ما به دنبال جنگ نیستیم و تشدید تنش‌ها در منطقه غرب آسیا به نفع هیچ کس نیست.
توقف آبراهام لینکلن در دریای عمان
اظهارات یک مقام نظامی کشورمان درباره وضعیت نیروهای نظامی آمریکا در آب‌های جنوبی ایران هم موید عقب‌نشینی صورت گرفته در مواضع آمریکایی‌هاست. به گزارش مرکز ارتباطات و تبلیغات دفاعی ستادکل نیروهای مسلح، یک مقام آگاه در نیروهای مسلح درخصوص تحرکات نظامی آمریکا در منطقه اعلام کرد که حرکات آمریکا در منطقه برای حفظ و ایمن‌سازی واحدهای خود بوده و سایر مطالب عنوان شده از طرف آمریکا «عملیات روانی دشمن»‌ برای تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی داخلی و خارجی است.
وی گفت: براساس برآوردهای اطلاعاتی و نظامی، آنچه که این روزها در فضای رسانه‌ای دشمن و برخی دولت‌های وابسته به آمریکا درباره تحرکات نظامی آمریکا در منطقه دنبال می‌شود، اساساً ارزش عملیاتی ندارد و وضعیت واحدهای زمینی، دریایی و هوایی ارتش آمریکا گویای این واقعیت است که آنها در حالت تدافعی و حفظ نیروهای خود از خطرات احتمالی قرار دارند.
این مقام نظامی افزود: ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن در دریای عربی متوقف شده و به خلیج فارس نیامده و سایر واحدهای شناور رزمی‌شان هم خارج شده و خلیج فارس از همیشه خالی‌تر است و لذا ادعای آمریکا که ناوگان فرستاده دروغ است.
جنگ روانی؛ سقف اهداف آمریکا
این عقب‌نشینی‌ها از تهدیدات جنگ‌طلبانه پس از آن صورت می‌گیرد که ایران در هفته‌های گذشته کوچک‌ترین توجهی به هشدارهای مقامات آمریکایی و اقدامات نمایشی آنها در منطقه نداشته و اصرارهای دونالد ترامپ برای مذاکره و تماس تلفنی را بی‌پاسخ گذاشته و در عوض، چهره‌ای قاطع‌تر از جمهوری اسلامی ایران در مقابل برجام و همچنین در عرصه بین‌الملل به نمایش گذاشته است.
مقامات نظامی کشورمان از ابتدای شروع دور تازه تهدیدات آمریکا همواره تاکید کرده‌اند که این تهدیدات، تناسبی با فضای موجود ندارد و بر اساس اصول نظامی، با وجود هیاهوی فراوان از سوی آمریکا این کشور آمادگی راه انداختن جنگی جدید،‌ آن هم با حریفی مثل ایران را ندارد. سردار سرلشکر حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران در همین زمینه گفته بود: تحلیل راهبردی این است که جنگ نمی‌شود چون نوع رفتار آمریکایی‌ها و رفتارهای میدانی‌شان نشان می‌دهد آنها دنبال جنگ نیستند و فقط فضای روانی جنگ را راه انداخته‌اند.
دلیل ایجاد این فضای روانی هم مشخص است و چیزی نیست جز این‌که آمریکا می‌خواهد به هر طریق ممکن ایران را پای میز مذاکره و تسلیم بکشاند و در مقطع فعلی براساس نسخه‌های جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، تصور کاخ سفید بر این است که این اتفاق از طریق تهدید به حمله نظامی ممکن خواهد شد.
اما با وجود چنین تصوراتی در داخل آمریکا، ایران موضع خود را روشن کرده است و رهبر انقلاب بار دیگر به‌صراحت اعلام کردند مذاکره‌ای با آمریکا صورت نخواهد گرفت و جنگی هم واقع نخواهد شد، چرا که رئیس‌جمهور تاجر مسلک آمریکا می‌داند این جنگ برای آنها به صرفه نیست.
ادامه اقدامات نمایشی
البته آمریکا هنوز به اقدامات خود برای افزایش جنگ روانی علیه ایران پایان نداده است و در تازه‌ترین اقدام در این زمینه وزارت خارجه آمریکا برای ایجاد التهاب در منطقه، دستور خروج تمام کارکنان "غیر ضروری" دولتی را از عراق صادر کرد. وزارت خارجه آمریکا دلیل این مساله را تهدیداتی که ممکن است متوجه مقر نیروهای آمریکایی در عراق باشد، عنوان کرده است.
همین اقدامات است که باعث شده عده‌ای در آمریکا نگران باشند مبادا بر اثر یک اشتباه محاسباتی، اقداماتی که با هدف جنگ روانی انجام می‌شود باعث شود پای آمریکا به یک باتلاق کشیده شود و دیگر توان خروج از آن را نداشته باشد.
بر همین اساس است که این روزها شاهد موج هشدارها در داخل آمریکا نسبت به تبعات ناخواسته اقدامات کاخ سفید هستیم. از جمله اینها می‌توان به هشدار برنی سندرز، نامزد دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اشاره کرد که با انتشار فیلمی در توئیتر به ترامپ یادآوری کرده است که جنگ با ایران قابل مقایسه با جنگ آمریکا و عراق نیست. شورای سردبیری روزنامه واشنگتن پست نیز به ترامپ در مورد جنگ هشدار داد و توصیه کرد از طریق دیپلماسی، از این شرایطی که خود ایجاد کرده است خارج شود.
البته در داخل آمریکا امیدواری‌هایی وجود دارد که با خروج جان بولتون، مشاور امنیت ملی از کاخ سفید، این کشور از افتادن به ورطه یک جنگ احتمالی دور شود. در همین زمینه پایگاه اینترنتی نشریه نشنال اینترست به نقل از دو منبع آگاه گزارش کرد که ممکن است به دلیل تصمیمات خطرناکی که بولتون اتخاذ می‌کند به زودی راه خروج از کاخ سفید به بولتون نشان داده شود.
اما فارغ از اینکه بولتون در مسؤولیت فعلی خود بماند یا برود آمریکایی‌ها باید به این واقعیت رسیده‌ باشند که نه توان اقدام نظامی علیه ایران را دارند و نه جمهوری اسلامی ایران بار دیگر پای میز مذاکره با آنها خواهد رفت بنابراین بهتر است به گزینه دیگری به جز اینها بیندیشند.