حمایت غیر مستقیم صندوق نوآوری از شرکت‌های در حال شکل‌گیری

اگرچه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، می‌تواند اثر فزاینده‌ای بر رشد فناوری و افزایش تولیدات نوآورانه داشته باشد، اما واقعیت این است که بسیاری از شرکت‌های نوپا یا صاحبان ایده، اگر در همان مراحل ابتدایی حمایت نشوند ممکن است در جریانات پرخروش کسب‌وکار دوام نیاورند. صندوق نوآوری و شکوفایی بر مبنای قانون مجوزی برای حمایت از چنین افرادی ندارد، اما بتازگی با بازشدن راهی جدید، صندوق به صورت غیرمستقیم از این مجموعه‌ها نیز حمایت خواهد کرد.
«شتاب‌دهنده» (Accelerator) از دیگر واژه‌هایی است که در سال‌های اخیر با تحول دنیای کسب‌وکار و شکل‌گیری استارت‌آپ‌ها مصطلح شده است. شتاب‌دهنده‌ها مجموعه‌هایی خصوصی هستند که با ارائه خدمات مربی‌گری، فضای کار اشتراکی، اصلاح طرح کسب‌وکار و گاه تأمین سرمایه اولیه برای یک شرکت نوپا، درصدی از مالکیت آن را در اختیار گرفته (معمولا بین ۵ تا 30 درصد) و در مقابل به گردانندگان پروژه آموزش‌های لازم و خدماتی در مسیر ارزش‌آفرینی سریع‌تر و برای کسب موفقیت بهتر را ارائه می‌کنند. این نهاد حمایتی بین شش ماه تا یک سال و نیم میزبان صاحبان ایده، شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های نوپا هستند تا این شرکت‌ها فرصت رشد پیدا کنند و آماده ورود اولیه به بازار و جذب سرمایه‌گذار شوند.
مدتی است که بر اساس قوانین جدید کارگروه دانش‌بنیان، برخی شتابدهنده‌هایی که از شرکت‌هایی در حوزه‌هایی مانند نانوفناوری، زیست‌فناوری، فناوری اطلاعات، هوافضا و... حمایت می‌کنند، در مرکز شتابدهی و نوآوری عضو هستند و حداقل یک دوره شتابدهی موفق را گذرانده‌اند را نیز به عنوان شتاب‌دهنده دانش‌بنیان تأیید می‌کنند. در حال حاضر در کشور ما چیزی حدود صد شتاب‌دهنده مشغول فعالیت هستند که حدود 20 درصد از آنها دانش‌بنیان شده‌اند.
معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی ضمن ابراز خرسندی از ایجاد این جریان به جام‌جم می‌گوید: «در این حالت صندوق شکوفایی و نوآوری می‌تواند با حمایت از شتاب‌دهنده‌های دانش‌بنیان از شرکت‌های کوچکی که در ادامه ممکن است به شرکت دانش‌بنیانی تبدیل شود، حمایت غیرمستقیم کند. در حقیقت این حمایت به نوعی حمایت از جریان توسعه فناوری کشور است و هرچه بتوانیم پوشش حمایت خود را روی شرکت‌های نحیف‌تر افزایش دهیم، در آینده شاهد رشد و بالندگی بیشتری در کشور خواهیم بود.»
فراخوان ثبت درخواست برای حمایت‌های شتاب‌دهنده‌ها از سال گذشته آغاز شده و پرونده‌های دریافتی در حال حاضر در حال بررسی است. علاوه بر بهره‌مندی از خدمات توانمندسازی مشابه آنچه در بخش حمایت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان عنوان شد، شتاب‌دهنده‌های دانش‌بنیان از پنج روش اختصاصی برای حمایت می‌توانند بهره‌مند شوند. البته برای ایجاد توازن در تمام این بسته‌های حمایتی، اولویت با شتاب‌دهنده‌های مستقر در شهرهای دیگر کشور به ویژه مناطق محروم و همچنین شتاب‌دهنده‌های فعال در حوزه فناوری‌های سخت و تولیدکننده محصول خواهد بود.
1. پرداخت 70درصد از هزینه رهن فضای مورد نیاز
از آنجا که شتاب‌دهنده‌ها به فضای نسبتا بزرگی برای امکان استقرار چند مجموعه در کنار هم نیاز دارند، با هزینه سرسام‌آوری برای تهیه مکان روبه‌رو می‌شوند. صندوق نوآوری و شکوفایی برای رفع این مشکل در هنگام انعقاد قرارداد مکان استقرار، 70درصد از ودیعه مورد نیاز را تا پنج سال پرداخت می‌کند. این مبلغ پس از اتمام قرارداد پنج ساله از مالک ملک بدون دریافت سود اخذ خواهد شد.
2. تسهیلات کم‌بهره بازسازی و آماده‌سازی فضا
برخی از شتاب‌دهنده توانسته‌اند از نهاد‌های دولتی ساختمان‌های قدیمی یا متروکه‌ای را برای استقرار دریافت کنند. در این حالت می‌توانند از تسهیلات کم‌بهره صندوق برای بازسازی مکان مورد نظر و آماده‌سازی فضا برای استقرار مجموعه‌ها بهره‌مند شوند.
3. تسهیلات کم‌بهره برای تجهیزات
برخی شتاب‌دهنده‌ها بر اساس نوع فعالیتی که دارند و شرکت‌هایی که حمایت می‌کنند، تجهیزات متفاوتی مانند آزمایشگاه، رایانه‌های قوی و... نیاز دارند. برای این موضوع نیز شتاب‌دهنده‌های دانش‌بنیان می‌توانند از تسهیلات کم‌بهره برخوردار شوند.
4. سرمایه بذری (Seed Money)
دورانی که شرکت‌های نوپا در مدت استقرارشان در شتاب‌دهنده طی می‌کنند، دوران بذری گفته می‌شود. در این دوران شتاب‌دهنده‌ها باید بتوانند مبلغی سرمایه یا همان سرمایه بذری را به عنوان بخشی از مشارکت خود در اختیار این شرکت‌ها قرار دهند. جهت تأمین منابع مالی مورد نیاز برای این موضوع بر اساس طرح‌ کسب‌وکار می‌توان از تسهیلات کم‌بهره صندوق استفاده کرد.
5. فضای مورد نیاز برای برگزاری رویدادها
این مورد بیشتر برای شتاب‌دهنده‌های فعال در استان تهران کاربرد خواهد داشت. چند سالن اجتماعات و فضای بزرگی برای برگزاری رویدادهای استارت‌آپی در محل استقرار صندوق نوآوری و شکوفایی به صورت رایگان در اختیار شتاب‌دهنده‌های دانش‌بنیان برای برگزاری رویدادهایشان قرار داده می‌شود.