معمای «تماس‌های مشکوک» سانچی

شروع یک تراژدی

شانزدهم دی ماه سال گذشته زمانی که خبرگزاری رسمی چین اعلام کرد، یک نفتکش ایرانی با کشتی فله‌بر چینی برخورد کرده است، کسی تصور نمی‌کرد یک تراژدی رقم خورده است. نفتکش سانچی با 32 سرنشین که دو نفر از آنها اهل بنگلادش بودند، 25 آذر سال 96 عسلویه را به مقصد دایسان کره‌جنوبی ترک کرده بود و حامل 111هزار تن میعانات گازی بود.
عکس‌هایی که از کشتی منتشر می‌شد، نشان می‌داد آتش کشتی را فراگرفته و هر چه زمان می‌گذشت امید برای یافتن سرنشینان کشتی کمتر می‌شد. پیکر یکی از سرنشینان در آب پیدا شد و نیروهای امدادی چین که خود را به عرشه کشتی رسانده بودند، دو نفر دیگر از خدمه کشتی را پیدا کردند.
فرمانده چینی تیم چهار نفره امداد و نجات که به داخل کشتی سانچی ورود کرده بود، در مصاحبه‌ای گفت: یک تیم چهار نفره به‌‌رغم خطرات زیادی که از جمله احتمال انفجار و انتشار گازهای سمی وجود داشت با به خطر انداختن جان خود وارد کشتی شدیم. قسمت‌های مختلف کشتی از جمله کابین اقامت کاپیتان و کابین اسکان خدمه را جست‌وجو کردیم، ولی تنها در عرشه کشتی و در قسمت قایق‌های نجات، دو جسد پیدا کردیم.
وی ادامه داد: با توجه به این‌که درجه حرارت 89 درجه سانتیگراد بود و راهروی اضطراری کابین ایمنی در برابر دزدان دریایی هم از دود داغ و غلیظ پوشیده شده بود، تیم ما پس از بارها تلاش نتوانست وارد آن شود.
پس از یک هفته بیم و امید، نفتکش سانچی به طور کامل غرق شد و با گذشت یک سال از این حادثه پیکر 29 خدمه دیگر نفتکش پیدا نشد.

پدر یکی از دانشجویان حاضر در سانچی
برای زنده بودن پسرم دلیل دارم

با گذشت بیش از یک سال از این حادثه، خانواده تعدادی از خدمه کشتی با مراجعه به دستگاه‌های مرتبط با پیگیری حادثه با ارائه مدارکی اعلام کردند که تعدادی از خدمه کشتی زنده هستند و قبل از انفجار با قایق نجات خود را از کشتی خارج کرده‌اند. آنها مدعی هستند که خدمه از منطقه‌ای در اقیانوس آرام با آنها تماس گرفته و در تلاش بودند تا زنده بودن خود را اعلام کنند.
پدر سجاد عبداللهی، دانشجوی عرشه از دانشگاه خارگ از جمله خانواده‌هایی است که هنوز مرگ فرزندش را قبول نکرده و می‌گوید: پسرم زنده است و قبل از انفجار از کشتی خارج شده بود.
وی به جام‌جم می‌گوید: علاوه بر پسرم دو عضو دیگر خانواده‌ام نیز سوار نفتکش سانچی بودند. در این یک سال از ما خواستند گواهی فوت را امضا کنیم اما قبول نکردیم. البته بعضی خانواده‌ها با دلایلی که خودشان داشتند، نامه را امضاء کرده و جان باختن عزیزان خود را قبول کردند اما 12 خانواده این را قبول ندارند.
عبداللهی دلایل شرکت ملی نفتکش را قبول ندارد و ادامه می‌دهد: جعبه سیاه، عکس و فیلم‌های نفتکش و فیلمی که چینی‌ها از روی کشتی گرفتند، مستندات شرکت ملی نفتکش برای شهادت تمام سرنشینان نفتکش است. ما این دلایل را قبول نداریم و مستند نمی‌دانیم. حالا ما چهار دلیل داریم که نشان می‌دهد تعدادی از سرنشینان سانچی زنده هستند. دلیل اول ما صدای ضبط شده کاپیتان در جعبه سیاه است. او می‌گوید: آتش را نمی‌توان کاری کرد. قایق نجات را آماده کنید. بعد با زبان انگلیسی می‌گوید: برو. برو
مدرک دوم، عکس بازوی قایق نجات سمت راست است. اهرم پایین است و نشان می‌دهد قایق را به آب انداخته‌اند. می‌گویند حرارت، اهرم را پایین آورده و قایق را سوزانده است. اگر این حرف را قبول کنیم، خم شدن اهرم بر اثر حرارت منطقه‌ای نمی‌شود و کل اهرم را تحت‌تاثیر قرار می‌داد. گفتیم شما مستندات خود را درباره ذوب شدن قایق ارائه دهید که گفتند، نداریم.
وی با اشاره به دلیل سوم گفت: چینی‌ها وارد کشتی شده و قسمت‌های مختلف از جمله کابین کاپیتان را گشتند اما چیزی پیدا نکردند، فقط پیکر دو نفر از خدمه را پیدا کردند که ابتدا اعلام کردند از دانشجویان هستند و بعد معلوم شد این ادعا هم درست نبوده است.
عبداللهی در ادامه به نکته‌ای اشاره کرد که ده ماه آن را رسانه‌ای نکرده بودند. وی می‌گوید: از اردیبهشت امسال تا یک ماه قبل تماس‌های مکرر از خارج با خانواده حدود 13 نفر از خدمه سانچی گرفته می‌شد. ما موضوع را اعلام کردیم اما گفتند کار افراد خرابکار است. چطور ممکن است آنها به شماره تماس این تعداد از خانواده‌ها دسترسی داشته باشند. مادر یکی از خدمه وقتی به تماس پاسخ می‌دهد، فردی ایرانی از آن سوی خط می‌گوید ما زنده‌ایم. این مادر آن‌قدر شوکه می‌شود که تشخیص این‌که صدای پسرش بوده یا نه برایش سخت می‌شود. با من تماسی گرفته نشده بود اما با دامادمان تماس گرفته بودند. پسرم قبل از سفر مدتی در خانه دامادمان بود. این تماس‌ها، یکی از دلایل ما برای زنده بودن فرزندانمان است.
وی در پایان از شرکت ملی نفتکش ایران گلایه می‌کند و می‌گوید: زیر دریایی روسی با وزن سنگین‌تر از سانچی از عمق دریا خارج شد اما آیا نمی‌توانند سانچی را خارج کنند؟ شرکت‌هایی هستند که می‌توانند اما با آنها صحبت نمی‌شود. اگر نمی‌توانند نفتکش را خارج کنند، قسمت عقب کشتی که می‌گویند خدمه آنجا بوده را برش بدهند و جست‌وجو کنند. اگر پیکر خدمه پیدا شد، ما حرفشان را قبول می‌کنیم.

تماس از یک منطقه نظامی
همسر امید ضیایی هم می‌گوید شوهرش هنوز زنده است. او هم با اشاره به چهار دلیل دیگر خانواده‌ها برای زنده بودن خدمه به جام‌جم گفت: همسرم برای من یک خط شخصی خریده بود که خودش فقط این شماره را داشت. اردیبهشت امسال از خارج با این خط تماس گرفته شد. خیلی سعی کردیم با فردی که تماس گرفته، ارتباط برقرار کنیم اما نشد. ردیابی کردیم که اعلام شد تماس از یک منطقه نظامی در آسیای‌شرقی گرفته شده است. با 12خانواده این تماس‌ها برقرار شده بود که ما معتقدیم بی‌دلیل گرفته نشده است. این تماس‌ها از سیمکارت‌های یک بار مصرف گرفته می‌شود و ما نمی‌توانیم با تماس گیرنده‌ها ارتباط برقرار کنیم.
البته در این مدت بعضی‌ها هم سعی کردند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و نمکی روی زخم خانواده‌های چشم‌انتظار بودند. وی به یکی از این افراد اشاره کرد و گفت: مردی با تغییر صدا از یک باجه با خانواده‌ای تماس گرفته بود و خبر از زنده بودن خدمه سانچی داد که با ردیابی متوجه شدیم تماس از باجه‌ای در حوالی میدان بهارستان بوده است. این فرد با قرار دادن دستمال روی دهانش صدای خود را تغییر داده بود.
همسر این خدمه سانچی ادامه داد: به ما می‌گویند پیکر خدمه پودر شده است. اگر بخواهیم این را قبول کنیم، چرا پیکر دو شهیدی که روی عرشه پیدا شد، پودر نشده بود. دندان هم پودر نمی‌شود. می‌گوییم مدرکی برای این ادعا ارائه کنید، اما هیچ مستندی ندارند.