روح هم مانند جسم می‌سوزد

بیمارانی که دچار سوختگی می‌شوند علاوه بر این که باید اقدامات درمانی مناسب روی آنها صورت گیرد، باید از نظر جسمی، روحی و اجتماعی مورد حمایت و بازتوانی قرار گیرند. بیماری که از نظر جسمی می‌سوزد، دچار چسبندگی‌های مختلفی می‌شود که نیاز به فیزیوتراپی و کاردرمانی‌های مختلفی پیدا می‌کند و باید جراحی پلاستیک روی بدن او انجام شود تا چسبندگی‌ها از بین برود. رسیدگی به بیماران سوخته در ایران با توجه به امکانات خوبی که وجود دارد، به درستی انجام می‌شود و وضعیت خیلی بهتر از رسیدگی‌های روحی به این بیماران است. تنها مشکلی که سر راه درمان بیماران سوخته وجود دارد، کافی نبودن پوشش‌های بیمه‌ای است و بیماران گاهی باید هزینه‌های زیادی صرف خرید تجهیزات درمانی کنند. البته اوضاع بیماران مبتلا به سوختگی تا مدتی قبل و با پوشش‌های حمایتی بیمه سلامت وضعیت بهتری پیدا کرده بود، اما با ضعیف شدن این پوشش بیمه‌ای، دوباره شاهد مشکلات مالی خانواده‌های این بیماران هستیم. از آنجا که بیشتر اقشار کم‌درآمد جامعه به‌دلیل رعایت نکردن ایمنی دچار سوختگی می‌شوند، گران بودن بعضی درمان‌ها فشار زیادی را به آنها وارد می‌کند. به عنوان مثال، بیماری که بعد از درمان برای جراحی پلاستیک مراجعه می‌کند، معمولا متحمل هزینه‌های هنگفتی می‌شود که عده‌ای از آنها هم از عهده هزینه‌های آن برنمی‌آیند. امیدواریم بیمه‌ها این قبیل اعمال جراحی پلاستیک را جراحی زیبایی صرف در نظر نگیرند و پوشش‌های بیمه‌ای کاملی در اختیار بیماران سوخته قرار گیرد تا بتوانند با انجام عمل مناسب دوباره به زندگی برگردند.
معمولا برای بازتوانی بیماران سوخته دو روش شایع فیزیوتراپی و کاردرمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در فیزیوتراپی دستگاه‌های مختلفی مورد نیاز است که از آن جمله می‌توان به آب‌درمانی، ماساژدرمانی و دستگاه‌هایی اشاره کرد که حرکت اندام‌ها را در بیماران دچار سوختگی تسهیل می‌کنند. در کاردرمانی هم کار کردن با دستگاه‌های مختلف به بیماران آموزش داده می‌شود تا بعد از طی دوره درمان بتوانند به کار عادی خود برگردند و به بهبود وضعیت جسمی آنها کمک می‌کند.
روح بیماران را دریابید
موضوع دوم، بازتوانی روحی و روانی است. فردی که می‌سوزد به‌خاطر ناهنجاری‌هایی که پیدا می‌کند، تمایل زیادی به برقراری ارتباط با افراد ندارد و اغلب بیمارانی که دچار سوختگی می‌شوند معمولا دچار افسردگی شده و ایزوله می‌شوند و همه اینها باعث می‌شود بیماران نیاز به بازتوانی روحی و روانی داشته باشند؛ از این‌رو مشاوره‌های روان‌شناسی و روانپزشکی برای بیماران دچار سوختگی الزامی است، اما متأسفانه مراکز درمانی توجه کافی به این مساله نمی‌کنند و حتی فاقد امکانات مشاوره در مراکز خود هستند. ما روان‌شناسی سوختگی در ایران نداریم و حتی روان‌شناسان ما هم تجربه کافی در رابطه با بیماران سوختگی ندارند. اما با توجه به کمبودی که در این زمینه وجود دارد، چندی پیش از سوی انجمن سوختگی، کلینیکی برای مشاوره روان‌شناسی بیماران دچار سوختگی در بیمارستان مطهری و یافت‌آباد تهران راه‌اندازی شده ولی هنوز هم نیاز به تکمیل پوشش‌های روان‌شناسی و روانپزشکی برای بیماران وجود دارد و بیمه‌ها هم باید این پوشش‌ها را بپذیرند چرا که تنها تعداد محدودی از موارد مشاوره تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. کلینیک سوم روان‌شناسی بیماران سوخته هم قرار است به‌زودی در محل دفتر انجمن بیماران سوخته افتتاح شود. امیدواریم کلینیک‌های روان‌شناسی شعبه‌های شهرستان هم به‌زودی راه‌اندازی شوند.
پذیرش جامعه
در کنار بازتوانی جسمی و روحی بیماران سوخته، موضوع بازتوانی اجتماعی هم اهمیت بالایی دارد. معمولا بیمارانی که دچار سوختگی می‌شوند از سوی جامعه پس زده می‌شوند و دیگر مانند قبل نمی‌توانند حضور فعالی در اجتماع داشته باشند. بیشتر آنها شغل خود را از دست می‌دهند و دیگر جایگاهی در شغل قبلی ندارند، در خانواده با همسر، در محیط کار با دوستان و در محیط دانشگاه هم با دوستانشان دچار مشکل می‌شود؛ به همین دلیل برای این که این افراد دوباره به آغوش جامعه برگردند نیاز دارند از نظر اجتماعی هم برای آنها بازتوانی انجام شود و همین مشاوره‌ها باعث شود این افراد بتوانند شغل مناسبی پیدا کنند. اما اغلب این بازتوانی‌ها اتفاق نمی‌افتد و اغلب بیماران سوخته در خود فرورفته شده و ایزوله و افسرده هستند و معمولا در پیدا کردن کار دچار مشکل می‌شوند و کارفرمایان تمایلی به بازگردان این قبیل بیماران به کار قبلی به‌ویژه بیمارانی که از ناحیه صورت و دست‌ها دچار سوختگی شده‌اند، ندارند. همه اینها باعث می‌شود بیماران از نظر اجتماعی دچار مشکل شوند. این مسائل نیاز به راه‌اندازی و فعالیت هر چه بیشتر مراکز مشاوره برای بیماران مبتلا به سوختگی را نشان می‌دهد و کمک می‌کند بیماران هم با امید بیشتری به جامعه و خانواده بازگردند.

ندا اظهری

جام‌جم