اگر می‌خواهید سکته نکنید

می‌دانم چنین تصوری تلخ و ترسناک است و احتمالا بسیاری فرصت چنین تصوری را برای خود فراهم نمی‌کنند، اما یقین دارم افرادی که حاضر می‌شوند چند دقیقه آینده سلامتی خود را تصور کنند، به نتایج بزرگ و موثری می‌رسند و آن افزایش سطح خودمراقبتی در برابر عوامل موثر در بروز سکته است. با توجه به این که سلامتی شما خوانندگان گرامی برای ما بسیار مهم است، به مناسبت 29 اکتبر روز جهانی سکته مغزی با دکتر فرزاد اشرافی، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب درباره راه‌های پیشگیری از سکته مغزی گفت‌وگو کرده‌ایم.

80 درصد سکته‌های مغزی در اثر انسداد رگ اصلی جریان خون در بافت مغز است. هر چند 20 درصد نیز به دلیل پارگی رگ است. به گفته متخصصان برخی از شاخص‌های موثردر بروز سکته خارج از اختیار ما و متاثر از سن، جنس، نژاد و سابقه فامیلی هستند. اما بخش مهم دیگر در بروز سکته مغزی به عوامل تحت اختیار ما همچون سبک زندگی و خود مراقبتی ما در ابعاد مختلف مرتبط
است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد پیشگیری از سکته مغزی نیز باید از سنین پایین آغاز شود چرا که از 55 تا 65 سالگی به ازای هر دهه ریسک سکته دو برابر می‌شود.

عروق را از چربی‌های مضر پاکسازی کنید

اسیداوریک و کلسترول بالا، پرفشاری خون، نیکوتین و الکل مهم‌ترین عوامل بروز سکته مغزی محسوب می‌شود. با توجه به نقش چربی‌های مضر در بروز بیماری‌ها ، مراقبت از نوع تغذیه بسیار اهمیت دارد.

بررسی محققان در کشورهای مختلف دنیا نشان می‌دهد مصرف بالای میوه و سبزیجات با کاهش سکته مغزی ارتباط دارد. همچنین مصرف روغن‌های گیاهی همچون سویا، ذرت، کنجد، زیتون و سبزیجات حاوی ویتامین‌هایA و E در مراقبت از سلامت عروق و کاهش میزان چربی‌های مضر بسیار موثر
است.

از 20 سالگی فشار خون خود را
کنترل کنید

شاید تعجب کنید اگر بگوییم کنترل فشار خون را حتما از سنین پایین جدی بگیرید. به شیوع چاقی و مصرف بالای فست‌فودها بخصوص بین نسل جوان و اتفاقا وقوع سکته مغزی در افراد کم سن وسال، ریسک پرفشاری خون را در هر سن و سالی افزایش می‌دهد. با بررسی‌های دوره‌ای نسبت به نرمال بودن فشارخون خود (5/13روی 5/8)، کنترل کالری مصرفی ( 1500 تا 2000 کالری)، کاهش مصرف نمک (1500 میلی گرم معادل نصف قاشق چایخوری در روز) و 30 دقیقه پیاده‌روی نسبت به سلامتی خود اطمینان حاصل کنید.

تا فرصت هست دخانیات را رها کنید

مصرف سیگار در گرفتگی عروق، بالا رفتن فشار خون و در نهایت سکته مغزی و قلبی تاثیر بسزایی دارد. هر چه زودتر اراده خود را برای تغییر عادت مصرف سیگار به کار بگیرید، نه تنها ریسک سکته کاهش می‌یابد، بلکه از خود در برابر ابتلا به انواع سرطان‌های دهان و حنجره نیز مراقبت می‌کنید.

داروها و بیماری‌های پرریسک

علاوه بر دیابت و پرفشاری خون، مصرف داروهای هورمونی، ضدبارداری، روانگردان‌هایی همچون آمفتامین‌ها و بیماری‌های قلبی، ریسک ابتلا به سکته را افزایش می‌دهند. با توجه به تاثیر پنج برابری بیماری‌های قلبی در بروز سکته مغزی، افراد مستعد حتما باید تحت معاینات دقیق و درمان باشند.

افرادی که سابقه یکی از ریزفاکتورهای اشاره شده را دارند، حتما باید وضع عروق گردن و قلب را از طریق مراجعه به پزشک عمومی یا متخصص مغز و اعصاب بررسی کنند.

علائم سکته مغزی را به خاطر
داشته باشید

با وجود همه مراقبت‌ها و پیشگیری‌ها، آگاهی از علائم وقوع سکته مغزی و اقدامات بعد از آن بسیار مهم است. ضعف، بی‌حسی یا بی‌حسی در اندام‌ها، اختلال در تکلم و
راه رفتن، سردرد شدید و سرگیجه ناگهانی از شایع‌ترین علائم بروز سکته مغزی است.

اختلال در تعادل بدون ضعف حرکتی قابل توجه، اختلالات خلقی و حافظه، اختلالات حرکتی خاص مانند لرزش دست، پا، سر، کاهش سرعت و مهارت‌های حرکتی، پرش‌های ناگهانی عضلانی، تشنج (صرع موقت) و اختلالات بینایی علائم دیگری هستند که با وجود پایین بودن میزان عمومیت آنها اما اطلاع از آنها نیز مهم است.

بسیار مهم است فردی که دچار سکته می‌شود در کمتر از سه ساعت توسط اورژانس به یکی از بیمارستان‌های مجهز به واحد سکته مغزی انتقال یابد تا اقدامات حیاتی انجام شود. نکته قابل ذکر آن که بیمارستان‌های خصوصی به چنین واحدی مجهز نیستند.

سهیلا فلاحی

دانش و سلامت