مرگ اقتصاد آمریکا با حذف دلار از مبادلات بین‌المللی

دکتر محمد نصر اصفهانی، اقتصاددان با اشاره به تمایل حذف دلار از معاملات تجاری برخی کشورها، به جام جم آنلاین گفت: در شرایط فعلی حدود یک‌پنجم از تولید جهان در دست اقتصاد آمریکا است، بنابراین این کشور اقتصاد بسیاری از کشورهای را در اختیار دارد و اقتصادهای مرتبط با دلار را به دنبال خود می‌کشاند.

نصر اصفهانی در ادامه افزود: سیاست‌های اقتصادی آمریکا طی دوران گذشته باعث شده تا دلار این کشور به‌عنوان « ارز مرجع» در سراسر جهان جایگاه ویژه‌ای به خود گرفته و اغلب مبادلات اقتصادی بر اساس ارزش این واحد پول بین‌المللی تعیین شود، اما سیاست‌های آمریکا طی یک یا دو دهه اخیر باعث شد تا گروهی از کشورها به فکر کاهش وابستگی اقتصادشان به دلار باشند.

وی تصریح کرد: بر همین اساس اگر در بلندمدت حذف دلار از مرجع ارزی رخ دهد، اقتصاد آمریکا سلطه وبرتری خود را از دست خواهد داد، به‌این‌ترتیب اگر دولت ایران نیز حذف دلار از معاملات تجاری را با استفاده از راهکارهای مختلف ازجمله توافق‌نامه‌های تجاری با ارز ملی تحقق بخشد، این امر باعث خواهد شد که اقتصاد ایران در داخل کشور به خود متکی شده و در راستای اقتصاد مقاومتی گام برداریم.

نصر اصفهانی افزود: البته دولت اگر طرح حذف دلار را در برنامه‌های خود دارد باید بداند این موضوع در کوتاه‌مدت عملی نخواهد شد؛ زیرا تمایل دیگر کشورها بخصوص شرکای تجاری ایران در این زمینه تأثیرگذار است به‌عنوان‌مثال چین و هند نیز باید بخواهند نرخ مرجع ارز را از روی دلار به یک ارز دیگر تغییر بدهند. آنگاه می‌توان به حذف دلار آمریکا از روی معاملات و محاسبات فکر کرد و گفت این امر شدنی و امکان‌پذیر است.

این اقتصاددان افزود: البته در حال حاضر ایران اگر بخواهد با چین معامله کند مبنای محاسبات و ارزش‌گذاری همان دلار است، یعنی به‌اندازه ارزش دلار باید یوآن پرداخت کند؛ به‌عبارتی‌دیگر، نسبت یوآن هنوز با دلار سنجیده می‌شود. هر پولی در دنیا یک ارز مرجع دارد که بر مبنای آن‌همه چیز محاسبه می‌گردد و ایران باید با شرکای تجاری خود این ارز مبنا را تغییر داده و بر اساس آن توافق کند.

وی خاطرنشان کرد: اقتصاد آمریکا بر مبنای دلارهای کاغذی بوده و از سویی واردات آمریکا بیش از صادراتش است. درواقع این کشور بیشتر از اینکه تولید داشته باشد، مصرف می‌کند. قدرتمند بودن دلار درنتیجه قدرتمند بودن ابعاد سیاسی، اقتصادی و قدرت نظامی دولت ایالات‌متحده آمریکا در بردارد. اگر دلار شکست بخورد تمامی این ابعاد تحت تأثیر شدید قرار می‌گیرد و برای سایر کشورهای دنیا نیز این فرصت فراهم می‌شود تا به اقتصادهای نوظهور تبدیل شوند.

به گفته این اقتصاددان، شاید ریال ایران هم بتواند از این ره‌آورد به یک ارز مرجع در سطح دنیا تبدیل شود؛ لذا آنگاه میزان تولید ملی آن‌قدر باید بالا رود تا ارزش پول ملی نیز بالا رفته و بتواند توسعه داشته باشد. به‌عنوان‌مثال برخی از کشورها نیز برای حذف دلار ترفندهایی همانند کاهش عمدی قیمت ارز ملی به‌منظور شکل دادن صادرات بیشتر دارند که شاهد مثال اصلی آن کشور چین است.

نصر اصفهانی متذکر شد: برخی از کشورها همانند روسیه و چین علاقه‌مند حذف دلار در معاملات تجاری خود هستند. این کشورها برای حذف دلار زمانی که با یکدیگر معامله می‌کنند باید حجم برابری از ارز داشته باشند. به‌عبارتی‌دیگر، حذف دلار منوط به شرایطی خاص است؛ مثلاً کشورهایی که از ارز ملی خود استفاده می‌کنند همانند یوآن، لیر، روبل و ... نباید ارزش این ارزهای ملی در زمان مبادلات و معاملات کاهش یابد.

وی در پایان گفت: برای کاهش وابستگی اقتصاد کشورمان به دلار لازم است، بدون تعجیل و با استفاده حداکثری از راهکارهای علمی و اصولی ارز جایگزینی یافته و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنیم.