شلیک وزیر به بینوای اشرافی

این تئاترهای لاکچری

الیور توئیست اگر در رمان چارلز دیکنز کودکی یتیم و بیچاره بود که دلش یک ملاقه سوپ بیشتر می‌خواست، در ایران اما سردمدار نمایش‌های لوکس و گران‌قیمت محسوب می‌شود. این نمایش را هم حسین پارسایی با حضور ستاره‌های سینما و با بلیت 90 هزار تومانی در بازار رسمی، به صحنه برده بود و لابد تجربه جذابی بوده که باردیگر او را وسوسه کرده نمایش دیگری با ابعاد بزرگ‌تر و عوامل بیشتر را تدارک ببیند و این بار «بینوایان» را اجرا کند؛ نمایشی که تعداد زیادی بازیگر دارد و یک ارکستر به رهبری بردیا کیارس آن را همراهی می‌کند.

اما مساله بینوایان نه تعداد بازیگرانش است و نه حضور یک ارکستر با تعداد زیادی خواننده و نوازنده در کنارش و نه حتی تهیه و تولیدش در بخش خصوصی. سوال اینجاست که ساز و کار تولید این نمایش چگونه بوده که حتی حضور اسپانسر نتوانسته از قیمت بلیت آن بکاهد و این‌که چرخه تولید تئاتر در کشور ما تاب و توان چنین سرمایه‌هایی را دارد یا نه؟!

شهر در دست بینوایان

همه چیز برای ارائه یک محصول لاکچری فراهم شده، از ستاره‌های سینما گرفته تا بیلبوردهای تبلیغاتی. مردم شهر این روزها در تمام بزرگراه‌‌های شهر و در خیابان‌های اصلی حداقل چند بیلبورد بزرگ از تئاتر بینوایان را می‌بینند و این یعنی، تبلیغی که حتی در مورد فیلم‌های سینمایی شاهدش نبوده‌ایم چه برسد به تئاتر. برخی فیلم‌های سینمایی که بارها از سوی رسانه‌ها و منتقدان، به عنوان جریانی برای ورود «پول‌های‌مشکوک» به سینما مطرح شده‌اند، تبلیغاتی به گستردگی تئاتر بینوایان نداشته‌اند و هزینه تبلیغات این تئاتر بخشی از هزینه‌های میلیاردی تولید این نمایش است.

سبک و سنگین‌های هنری

در سینما صحبت از «پول‌های مشکوک» است، در شبکه نمایش خانگی تازه‌کارها به حوزه تهیه‌کنندگی و کارگردانی وارد شده‌اند و سریال‌هایی می‌سازند که به لحاظ تولید سنگین و به لحاظ محتوایی سبک هستند. این آخری‌ها، سرنوشت بیشتر سریال‌ها توقیف است و اصلاح و تعدیل.

حالا چشم ما به تولیدات تئاتری لاکچری روشن شده که حریم تئاتر را که همیشه از تمامی ظواهر خودنمایانه دور بود و هنری نجیب و عمیق به حساب می‌آمد، نیازمند مصونیت کرده است! این آش به قدری شور شده که صدای مرد آرام کابینه را در آورده؛ وزیری که همواره به سلوک و همراهی با همه جریان‌های مختلف فرهنگی، شهره بوده به واکنش واداشته است؛ واکنشی که چندان هم آرام نیست.

پارسایی کارگردان

حسین پارسایی فقط کارگردان تئاتر نیست؛ او نمایشنامه می‌نویسد و از سال 1368 یک گروه تئاتری داشت که بعدها گروه آئین نام گرفت. با این گروه، تئاتر را از شهر قم شروع کرد و در تهران ادامه داد. نمایش‌هایی که تا امروز به صحنه برده، موضوعات متنوعی داشته‌اند از نمایش‌های مذهبی و آثار دفاع‌مقدسی تا آثار کلاسیک مثل الیور توئیست یا همین بینوایان. فعالیت پارسایی اما به حوزه کارگردانی محدود نمی‌شود. او سمت‌ها و مسؤولیت‌هایی در دولت داشته و دارد. پارسایی مدیرکل نمایش خانگی است و البته دبیر شورای سیاستگذاری تماشاخانه ایرانشهر. علاوه‌بر نقدهایی که در رابطه با نمایش‌های به صحنه رفته در این تماشاخانه به حسین پارسایی شده، او دو سریال توقیفی هم در کارنامه دارد که وزارت فرهنگ و ارشاد هر دو سریال را نیازمند بازبینی و اصلاح دانسته است. یکی از این دو سریال «13 شمالی» است که به تهیه‌کنندگی رضا چاپلقی و کارگردانی علیرضا امینی ساخته شده و به دلیل مسائلی که در مناسبات و ارتباطات شخصیت‌های این سریال مطرح بود، مورد بازبینی قرار گرفت.

سریال دوم «ممنوعه» است که به تهیه‌کنندگی علی‌اکبر نجفی و کارگردانی امیر پورکیان ساخته شده و به آسیب‌های اجتماعی می‌پردازد اما موضوعات و مضامین این سریال و نیز مناسبات و ارتباطات شخصیت‌های در این سریال از آنچه در 13 شمالی دیده شده بود، هم فراتر می‌رفت. در نهایت هم با انتقادات بی‌سابقه رسانه‌ها فعلا از توزیع ادامه آن جلوگیری شده است.