اقتصاد ملی؛ شاه بیت سخنان رهبر معظم انقلاب

در این زمینه جام جم آنلاین گفت وگویی با دکتر حسین صمصامی، سرپرست اسبق وزارت اقتصاد داشته تا از وی درباره راهکارهای عملی کردن فرمایشات مقام معظم رهبری بپرسیم که در ادامه می‌خوانیم.

• اشاره مقام معظم رهبری درباره شکننده بودن تحریم‌ها برچه مبنایی است؟
ایشان قبلا مبنا را رسما و مشخصا اعلام فرموده بودند که همان اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است. چون براساس این نسخه ابتدا نقاط ضعف اقتصاد کشورمان مشخص خواهد شد و در مرحله بعد با ترمیم این نقاط ضعف، در واقع از کارشکنی یا شیطنت دشمنان جلوگیری خواهیم کرد، هرچند این پایان کار نیست. چون براساس همان سیاست‌های اقتصاد مقاومتی می‌توانیم عملکرد آینده دشمنان را نیز پیش‌بینی کنیم.

• به نظر شما نقاط ضعف اقتصاد ما چیست؟
اجازه بدهید اینگونه بگویم که براساس مطالعاتی که خود آمریکایی‌ها انجام داده‌اند درباره تحریم یک کشور اعلام کرده‌اند ابتدا باید نقاط ضعف کشور مورد نظر شناسایی بشود و پس از آن با هدف گرفتن آن نقطه ضربه نهایی وارد شود. خوب حالا درباره نقاط ضعف اقتصاد ما لازم است به این نکته توجه داشته باشیم که اقتصاد نفتی؛ سیستم بانکی نا مناسب و همچنین وابستگی به خارج از مرزها توجه داشته باشیم. نکاتی که آمریکا دقیقا از همان‌ها برای ضربه زدن به اقتصاد کشورمان استفاده کرده است. لذا این نکته‌ای که آقا اشاره فرمودند، تحریم‌ها کننده است؛ واقعا شکننده است، ولی بستگی به اتخاذ سیاست‌های درست و نحوه استفاده صحیح ما از منابعی که در اختیار داریم، داریم خواهد بود که بازهم ایشان طی فرمایشات خود به این زمینه نیز اشاره کردند.

• منظور از منابع واقعا چه بوده است؟
منابع طبیعی، مالی، سرمایه‌های انسانی همه و همه منظور نظر ایشان است. ببینید مشکل اصلی مدیریت منابع ارزی موضوع نرخ ارز است. وقتی بازار آزاد ارز درست می‌کنیم، در این بازار آزاد قاچاقچی، دلال یا افرادی که قصد انتقال سرمایه‌ از کشورمان را دارند نیز وارد می‌شوند و نهایتا فشار ایجاد شده منجر به افزایش نرخ ارز خواهد شد. اینجا نقطه‌ای است که بانک مرکزی معمولا وارد می‌شود تا برای مدیریت نرخ در بازار حجم قابل توجهی از منابع ارزی را به بازار سرازیر کند. دقیقا امروز دچار چنین مشکلی هستیم.

• آیا این روند در افزایش سفته‌بازی نیز تاثیرگذار بوده است؟
دقیقا بجای اینکه بیاییم تولید را رونق بدهیم، درحال رونق سفته بازی هستیم. یکی از ابزارهای توسعه سفته‌بازی هم همین بازار ارز و مدیریت دولت طی سال‌های اخیر است. در این شرایط اگر به اخبار توجه کنیم می‌بینیم چقدر سرمایه به این بازار وارد شده و بازار قاچاق و غیر رسمی را مصنوعی قانونی کرده است. به نظر شما این موارد از بین بردن منابع نیست.

• چرا این سرمایه‌ها به سمت تولید وارد نمی‌شوند؟
کاملا طبیعی است. اجازه بدهید به آمار سه ماهه بانک مرکزی درباره سرمایه‌گذاری اشاره کنم. براساس این آمار درست زمانی که سفته‌بازی و دلالی بسیار رونق داشته سرمایه‌گ ذاری در بخش مولد اقتصاد کشورمان نزولی بوده است. در همین آمار آمده است طی سال 96 سرعت گردش پول کمتر از یک در بخش واقعی و مولد اقتصاد بود. به این معنی که پول از بخش واقعی خارج شده و در بخش سفته‌بازی و دلالی جریان گرفته است. بنظر شما با این شیوه مدیریت اقتصادی می‌توانیم تحریم‌ها را بشکنیم؟ مقام معظم رهبری به این موارد نا محسوس اشاره فرموده‌اند.

• راهکار چیست؟
همانطور که قبلا اشاره کردم، یکی از گلوگاه‌های اصلی اقتصاد ما رونق سفته‌بازی است پس باید منافذ سفته بازی در اقتصاد ایران با استفاده دقیق از قانون بسته شود به عنوان مثال سفته بازی یا تقاضای کاذب در بازار سکه، ارز، طلا و ... . بهترین کار هم اجرای دقیق اطلاعیه شماره یک بانک مرکزی در تاریخ 21 فروردین سال جاری است. نکته بعدی این است که بانک مرکزی ارز موجود را درست، منطقی و معقول با نرخی مناسب اقتصاد کشورمان در اختیار بخش تولیدی واقعی قرار دهد. با این منابع ارزی می‌توانیم بسیار دقیق عمل کنیم.

• نرخ درست ارز در اقتصاد ایران چقدر است؟
نرخ درست 7 تا 10 هزار تومان نیست چون در شرایط فعلی اقتصاد کشورمان باید نرخ ارز را زیر 5 هزار تومان در نظر داشته باشیم. من اعتقاد دارم سوء مدیریت دولت باعث شده مردم زیان کنند، دوباره تکرار می‌کنم با این شیوه تحریم‌ها شکسته نمی‌شود.

• جایگاه سیستم مالیاتی در این بخش چیست؟
به نکته خوبی اشاره کردید، سیستم مالیاتی ناکارآمد داریم؛ گروهی دلار می‌خرند و می‌فروشند و میلیارد میلیارد در بازه زمانی کوتاه سود می‌کند، درحالی که یک ریال مالیات نمی‌دهد. ولی تولید کننده که اشتغال ایجاد کرده و اقتصاد کشورمان را به حرکت در آورد باید تا ریال آخر مالیات بدهد یا کارمندان و کارگران قبل دریافت حقوق مالیاتش را پرداخته‌اند. پس لازم است نظام مالیاتی به صورت کارآمد استفاده شود، نظام مالیاتی باید ابزاری باشد در جهت جذاب کردن تولید و ابزاری برای از بین بردن سفته بازی و دلالی درحالی که برعکس شده و همه امکانات در اختیار دلال‌هاست. این درحالی است که رونق تولید قطعا تحریم‌ها را خواهد شکست.

• افزایش درآمدهای مالیاتی در شرایط فعلی چه کمکی به رونق اقتصاد خواهد کرد؟
اجازه بدهید اینگونه توضیح دهم وقتی سیستم مالیاتی دقیق و اصولی داشته باشیم که ماده 169 مکرر اجرایی کنیم. یکباره درآمدهای مالیاتی دولت دوبرابر خواهد شد و در همین دوره می‌توانیم نفت را از بودجه خارج کنیم بعد ببینیم آیا آمریکا می‌تواند در اقتصاد ایران کارشکنی کند؟

• به موضوع مدیریت بازار ارز اشاره کردید، در این زمینه بیشتر توضیح دهید؟
ببنید؛ امروز عملا اتفاقی که در این بازار درحال وقوع است، عربستان و امارات در بازار ارز ایران دخالت می‌کنند و متاسفانه ما هم در راستای همان عملکرد آنها در بازار ورود کرده‌ایم. این کشورها با سرمایه‌های گسترده افرادی را وارد کرده‌اند که منابع ارزی ایران را خرید کنند. فراموش نکنیم که منابع ارزی ما محدود است.

• پس به نوعی معتقدید دولت درحالی بازی در زمین دیگران است؟
در واقع هدایت اقتصاد را سپردیم به بازار آزاد و بازار قاچاق؛ نکته اینجاست که قیمت‌گذاری را هم بر همان مبنا تعیین می‌کنیم. این همان چیزی است که دشمنان می‌خواهند و دولت هم دقیقا در راستای آنها عمل می‌کند این اشتباه است و باید جلوی آن گرفته شود.

عماد عزتی / جام جم آنلاین