آفت‌های جامعه خبرنگاری/ از عاشقان تا کاسبان

جام جم آنلاین – بگذارید برای لحظاتی تعریف و تمجید از خبرنگاران واقعی را فراموش کنیم و به مبحث مهم «آفت‌های خبرنگاری» بپردازیم. آفت‌های خبرنگاری چیست؟ آفت‌ها مواردی هستند که باعث می‌شوند سد بزرگی در راه اطلاع‌رسانی درست به وجود آید. این آفت‌ها یا جلوی انتشار اخبار درست را می‌گیرند یا این اخبار درست را از فیلتر خود رد می‌کنند و در قالب خبرهای نادرست و غیرواقعی به مخاطب ارائه می‌دهند. «اطلاع‌رسانی نادرست» در جامعه تبعاتی منفی به همراه دارد. با آفت‌های خبرنگاری بیشتر آشنا می‌شویم.

آفت شماره یک - «در ازای انتشار خبر نادرست پول بگیر».

خبرنگاری که در ازای دریافت پول خبری را کار می‌کند، ذاتاً کار اشتباهی را مرتکب نشده است. اما وقتی اخبار سفارشی در صدد تخریب یک فرد و در کل دربرگیرنده انتشار محتوایی منفی و ناکارآمد باشد، این کار صد در صد اشتباه است.

آفت شماره دو - «بدون سواد رسانه‌ای وارد حیطه خبرنگاری شو».

کسی که سواد رسانه‌ای و روزنامه‌نگاری ندارد، چگونه می‌تواند قایق خود را در تلاطم امواج اخبار درست و نادرست پیش ببرد؟ داشتن حداقل سواد رسانه‌ای برای وارد شدن به حیطه خبرنگاری بسیار واجب است، در غیر این‌صورت خبرنگار هم خود را گمراه می‌کند و هم مخاطبان رسانه‌ای که در آن کار می‌کند.

آفت شماره سه - «عقاید نادرست را به مخاطب القا کن».

گاهی پای پول در میان نیست، پای تعصب بر روی اعتقادات و نظرات شخصی در کار است. فرد با ذهنیتی که لایه لایه‌اش چیزی جز تعصب بی جا بر روی موضوعات مختلف نیست، تبدیل به خبرنگار می‌شود و دانسته و ندانسته عقاید، نظرات و راهکارهای نادرست خود را در رسانه انتشار می‌دهد. به عبارتی از رسانه‌ای که در اختیار دارد سوءاستفاده و آن را تبدیل به تریبون شخصی می‌کند.

آفت شماره چهار - «از رسانه به‌عنوان ابزاری برای تهدید و ترعیب استفاده کن».

در تمام دنیا این موضوع جریان دارد. این مورد تا حد زیادی به مورد شماره سه ارتباط دارد و با آن آمیخته می‌شود. برای پیشبرد اهداف شخصی و جمعی می‌توان به‌وسیله رسانه‌های مختلف اعم از دیداری و شنیداری و مکتوب به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم تهدید و ترعیب ایجاد کرد.

آفت شماره پنج - «اخبار دروغ منتشر کن».

این اصل نادرست به رقابت برای فروش و دیده شدن خبر مربوط می‌شود. اخبار دروغین با تیترهایی فریبنده معمولاً اگر چاپی باشند، فروش خوبی دارند و اگر مجازی باشند، بسیار کلیک می‌خورند.

آفت شماره شش - «دیگران را تخریب کن».

این مورد به شماره یک برمی‌گردد اما آن‌قدر مهم است که می‌تواند در مبحثی جداگانه مورد تحلیل قرار بگیرد. تخریب دیگران راهکارهای فراوانی دارد. برای پیش بردن یک هدف خاص باید دست به تخریب است، البته این نظری است که برخی از خبرنگاران غیرواقعی دارند. یک اصل مهم اما رقت‌انگیز در تمام جهان جاری و ساری است: اگر می‌خواهی از کسی تعریف و تمجید کنی یکی از راه‌های این تعریف و تمجید این است که فرد دیگری را تخریب کنی.

آفت شماره هفت - «عاشق شغلت نباش».

اصلاً به تو چه ربطی دارد که سعی می‌کنی به همکارت بگویی باید ابتدا عاشق باشد تا خبرنگار شود؟! بگذارید خبرنگاران بی‌حوصله تعدادشان زیادتر شود، همان‌هایی که هدفشان در این حرفه فقط کسب درآمد است. خبرنگاری عشق و علاقه آن‌ها نیست، اما وقتی شغلی نباشد باید موقعیت کنونی خود را حفظ کنند. کسی که عاشق خبرنگاری نیست کم‌کم در میان هیاهوی اخبار مختلف جامعه بی‌حوصله می‌شود. ذهن او کشش ساماندهی این اخبار را ندارد. نتیجه‌اش این می‌شود که خبرها از دسته اول بودن خارج می‌شود و به سمت روزمرگی می‌رود.

منبع: thenation / مترجم: هیلدا حسینی خواه