خانه را ایمـن تکـان بدهیم

مسلما پاک شدن شیشه‌ها، از بین رفتن گرد و غبار و...، خیلی حس خوبی را در آدم به وجود می‌آورد ولی در نقطه مقابل، باید به این نکته نیز توجه داشت که خانه تکانی به بدن آسیبی وارد نکند تا ایام عید به کام‌تان تلخ نشود.

دکتر بابک مهشیدفر، متخصص اورژانس و استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، برخی از نکات بسیار مهمی که در رابطه با خانه تکانی باید بدانید به شما می‌گوید.

آسیب‌ها را بشناسیم

به‌طور کلی، آسیب‌هایی که در خانه تکانی وجود دارند، آسیب‌های فیزیکی، شیمیایی هستند و در کنار خانه تکانی، افراد ممکن است دچار غفلت از کارهای روزمره شوند. بسیاری از خانم‌ها در زمان خانه تکانی بیش از حد توان خود کار می‌کنند که این مساله می‌تواند باعث آسیب فیزیکی شود. علاوه بر این، به علت انجام طولانی مدت چنین کارهایی، احتمال دردهای عضلانی، گردن درد، آسیب به کمربند شانه‌ای، ستون فقرات و...، وجود دارد. بسیاری از دردها ممکن است حتی تا پایان تعطیلات نوروز، همراه افراد باشد.

ترکیب کردن را فراموش کنیم

بسیاری از خانم‌ها دوست دارند محلولی داشته باشند که با آن بتوانند به بهترین نحو همه جا را تمیز کنند به همین دلیل بسیاری از مواد شیمیایی مثل چاه بازکن‌ها را بدون این‌که به حالت رقیق در بیاورند، استفاده می‌کنند. غلظت بالای این مواد شیمیایی، می‌تواند باعث تحریک مخاط تنفسی، چشم‌ها و پوست شود. یکی دیگر از کارهایی که برخی از خانم‌ها انجام می‌دهند، ترکیب مواد شیمیایی مختلف مثل سفید کننده با جوهر نمک رقیق است که انجام این کار، باعث تصاعد گازهای محرک و آسیب‌رسانی به مخاط تنفسی و چشمی می‌شود، ضمن این‌که فرد را دچار حملات آسمی می‌کند.

از زندگی غافل نشویم

زمانی که افراد مشغول کارهای خانه با حجم زیاد می‌شوند، ممکن است غذا یا داروهای خود را سر وقت نخورند و به این شکل به بدن‌شان آسیب وارد کنند. این دسته از افراد در صورت زندگی با افراد ناتوان، سالمند، کودک و معلول ذهنی، ممکن است از آنها غافل شوند و رسیدگی‌ها و مراقبت‌های ضروری را انجام ندهند و به همین دلیل مشکلاتی ایجاد شود.

سقوط آزاد از ارتفاع

یکی ازمواردی که در زمان خانه تکانی ممکن است اتفاق بیفتد، افتادن از ارتفاع محسوب می‌شود که می‌تواند بسیار جدی باشد. اگر ارتفاع، دو برابر قد فرد باشد، در چنین شرایطی می‌گوییم آن ارتفاع جدی است و نیاز به بررسی دارد. البته برای افراد آسیب‌پذیر، ارتفاع بسیار کم نیز می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند به ویژه زمانی که فرد روی لبه تیز یا جای سفت بیفتد. افتادن از ارتفاع، می‌تواند باعث ایجاد شکستگی‌ در استخوان‌ها شود. گاهی افتادن و ضربه به سر، گردن، صورت و قفسه سینه، آسیب‌های بسیار جدی را به همراه دارد به همین دلیل بعد از افتادن، باید وضعیت توسط خود فرد یا اطرافیان او، ارزیابی شود.

اگر کسی بیفتد چه کنیم؟

ارزیابی هوشیاری بعد از افتادن، ضروری است و باید پس از افتادن، این سوالات را مد نظر داشت و به دنبال پاسخ آنها بود. برای مثال، فرد اطرافیان را نمی‌شناسد و هذیان می‌گوید؟ نمی‌تواند براحتی صحبت کند؟ سردرد یا سرگیجه دارد؟ اشکال در بینایی ایجاد شده ؟ تهوع و استفراغ وجود دارد؟ درد در ستون فقرات ایجاد شده و احساس گزگز و مورمور در دست و پا مطرح است؟ تنگی نفس دارد و خونریزی نیز ایجاد شده؟ درد شدید در ناحیه لگن یا شکم وجود دارد؟ اندامی چون دست و پا را نمی‌تواند مثل قبل حرکت بدهد و کبودی، تورم، قرمزی، تغییر شکل و ...، وجود دارد؟ اگر پاسخ به یکی از این سوالات مثبت است، باید سریعا با اورژانس تماس گرفت و فرد به مراکز درمانی منتقل شود. قبل از آمدن نیروهای امدادی، باید از حرکت دادن مصدوم خودداری کرد و دادن هر نوع خوراکی، نوشیدنی حتی آب به فرد ممنوع است. اگر خونریزی وجود داشته باشد، در صورت فرو رفتن جسم خارجی در جایی از بدن، نباید آن را خارج کرد. گذاشتن گاز استریل با دستمال تمیز و فشار دادن محل خونریزی می‌تواند در کاهش شدت خونریزی موثر باشد. چنانچه در خانه گاز استریل آغشته به ماده بندآورنده خونریزی وجود دارد، باید این گاز در نزدیک محل خونریزی قرار بگیرد. اسپری بندآورنده خونریزی را نیز باید به محل جراحت زد.

مواظب برق باشیم

برای تمیز کردن وسایل برقی باید آنها را از برق کشید و به هیچ عنوان نباید به پشت یخچالی که متصل به برق است دست زد. برای پیشگیری از خطر برق‌گرفتگی، باید حتما کفش یا دمپایی پلاستیکی (عایق) پوشید. علاوه بر این، باید از ایستادن نزدیک دیوار و تماس پوستی با دیوار اجتناب کرد تا خطر برق‌گرفتگی کاهش پیدا کند. چنانچه بنا بر هر دلیل در اثر بی‌دقتی برق‌گرفتگی ایجاد شود، باید اقداماتی انجام داد. در صورتی که لوازم برقی باعث پریدن فیوز شد، نباید بلافاصله فیوز را زد چون برق دچار اتصالی و مشکل است و منجر به برق‌گرفتگی می‌شود، در نتیجه باید این مشکل توسط یک فرد متخصص برطرف شود. گاهی برق می‌تواند منجر به آتش‌سوزی شود در صورت بروز آتش‌سوزی، علاوه بر تماس با آتش‌نشانی، باید منبع اصلی برق را قطع کرد و با یک پارچه خشک غیرپلاستیکی بزرگ، برای خاموش کردن آتش تلاش کرد. چنانچه آتش‌سوزی شدید باشد، باید از منزل خارج شد. برق گرفتگی می‌تواند منجر به آسیب فیزیکی ناشی از پرت شدن فرد، ایجاد سوختگی‌های جدی و عمقی یا حتی ایست قلبی شود.

اقداماتی که باید انجام شود

اگر فردی را برق بگیرد، باید در وهله اول منبع اصلی برق را قطع کرد یا با یک وسیله عایق، فرد را از منبع برق جدا کرد که برای این منظور می‌توان از چوب خشک یا پلاستیک، مثل «تی» کمک گرفت. یکی دیگر از کارهایی که می‌توان انجام داد، گرفتن لباس فرد با دستکش است. بعد از جدا کردن فرد، باید سریعا با اورژانس و آتش‌نشانی تماس گرفت. در صورت پرت شدن فرد، از جابه‌جا کردن او به‌دلیل آسیب احتمالی به ستون فقرات، باید خودداری کرد. گاهی فرد در اثر برق‌گرفتگی، حالش وخیم نمی‌شود و تصور می‌کند خوب است، در حالی‌که احتمال آسیب به بخش‌های داخلی بدن، وجود دارد. اگر ادرار فرد به رنگ چای دربیاید، حتما باید به پزشک مراجعه کند، چون این مساله نشان می‌دهد که کلیه‌ها در معرض آسیب هستند. چنانچه برق‌گرفتگی هیچ مشکل خاصی ایجاد نکند، باز هم به بررسی توسط پزشک توصیه می‌شود.

ایمنی در کار

هنگام خانه تکانی فرد نباید تنها باشد تا در صورت هر گونه آسیب، بتواند از دیگری کمک بگیرد. اگر بنا بر هر دلیل فرد در زمان خانه تکانی تنها باشد، باید به برخی نکات توجه کند برای مثال، قبل از بالا رفتن از نردبان، پایه‌های آن را بخوبی کنترل کند و از مستحکم بودن پایه‌ها اطمینان کافی داشته باشد. دور تا دور نردبان را باید از اشیاء سفت، تیز و برنده، خالی کرد و وسایل نرم مانند تشک و بالشت دور نردبان گذاشت تا احتمال آسیب ناشی از افتادن، به حداقل ممکن برسد.

در دسترس قرار دادن تلفن همراه یا تلفن بی‌سیم در زمان انجام کارهای خانه تکانی، ضروری است تا در صورت بروز حادثه، فرد بتواند با نیروهای امدادی تماس بگیرد.

کاملیا تجریشی