نشست واکاوی نقش مداخلات حمایتی از کودکان در زلزله کرمانشاه

به گزارش جام جم آنلاین از انجمن حمایت از حقوق کودکان، این نشست با حضور فرشید یزدانی، مدیر عامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، محمدفرید لطیفی، معاون بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران، فرید براتی سده، سرپرست ستاد مدیریت بحران سازمان بهزیستی کشور، شاهین فتحی، معاون امداد و نجات سازمان هلال احمر کشور، نماینده رسانه‌های حاضر در منطقه زلزله زده و نمایندگانی از سایر رسانه‌ها، عصر دوشنبه در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

همچنین فرهنگسرای ارسباران میزبان نمایشگاه یک روزه عکسی بود که با همین مضمون از روزهای نخست پس از زلزله کرمانشاه توسط عکاسان داوطلب انجمن حمایت از حقوق کودکان عکاسی شده بود.

انجمن حمایت از حقوق کودکان به عنوان نخستین سازمان فعال در حوزه حقوق کودکان با حدود ربع قرن فعالیت در زمینه ترویج پیمان‌نامه حقوق کودک، در هر چهار زلزله بزرگ پس از تاسیس انجمن حضور فعال داشته است و در این نشست با تکیه بر تجربیات فعالیت‌های حمایتی در زلزله‌های جنوب خراسان، بم، آذربایجان و کرمانشاه به واکاوی نقش مداخلات حمایتی از کودکان در زلزله پرداخته است.

از جمله اقدامات صورت‌گرفته توسط انجمن حمایت از حقوق کودکان می‌توان به برنامه‌ریزی جهت راه‌اندازی مهدکودک سیار در مناطق زلزله‌زده جهت ارائه خدمات آموزشی و حمایتی به کودکان، راه‌اندازی دو کتابخانه در مناطق زلزله‌زده و تجهیز آنها، آموزش نحوه مراقبت از کودکان در مواقع بحران به خانواده‌ها و بسیاری از خدمات دیگر اشاره کرد.

در این نشست علاوه بر ارائه گزارش فعالیت‌های انجمن حمایت از حقوق کودکان مدعوین پنل به ارائه گزارش و همچنین آسیب‌شناسی و راهکارهای پیشنهادی خود برای بهبود روند خدمت‌رسانی به مناطق پرداختند.

محمدفرید لطیفی، معاون بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران گفت: قبل از تشکیل سازمان مدیریت بحران به دستور مجلس در سال 1387، دستگاه‌ها جزیره‌ای عمل می‌کردند. وی در تشریح فعالیت سازمان مطبوعش گفت: سازمان مدیریت بحران طرح بازتوانی را در پنج بعد از جمله بعد روانی دنبال می کند. در تجربه زلزله ورزقان، گرچه طرح توانمندسازی هیئت‌های مذهبی برای بازتوانی روانی کشور هنوز در مراحل پایانی قرار داشت، اما توانست با همکاری بهزیستی، وزارت بهداشت، هلال احمر و NGOها نقش تاثیرگذاری ایفا کند. وی افزود: ما حلقه وصل سازمان‌های دولتی و NGOها هستیم. اگر این مجموعه‌ها و تشکیلات دولتی ناهماهنگ عمل کنند میتوانند آفتهایی هم داشته باشند که باید مطرح گردد.

شاهین فتحی، معاون امداد و نجات سازمان هلال احمر کشور نیز در ادامه پنل در گزارش مختصری از عملکرد هلال‌احمر گفت: ما هر روز هشت صبح از تمام استانهای کشور گزارش حوادث میگیریم. کرمانشاه نمونه ایست که بولد شد، متاسفانه هر روز شاهد حوادثی در کشور هستیم. قبل از بروز هر حادثه باید برای شناسایی افراد تحت تاثیر آسیب یعنی سالمندان، مادران باردار، بیماران و کودکان اقدام کنیم. عملیات امداد به معنی اسکان و تغذیه اضطراری است و چادر استاندارد اسکان اضطراری در کشورهای جهان سوم برای حدود چهل و پنج روز اول است. انواعی از نشانههای اختلال در کودکان بعد از زلزله کرمانشاه مشاهده شد و یک تیم متخصص برای پشتیبانی از این افراد از طرف هلال احمر راهی منطقه گردید. 61 روستا و حدود 17779 نفر تحت پوشش این تیم قرار گرفتند و هنوز هم 41 تیم در منطقه حضور دارند.

فرید براتی سده، سرپرست ستاد مدیریت بحران سازمان بهزیستی کشور با اشاره به این نکته که در ارائه خدمات به کودکان در بحران‌ها باید مراقب بود که کودکان دچار ضربه مضاعف نشوند. متاسفانه هم سیستم‌های دولتی و هم سیستم‌ها غیر دولتی به صورت غیر تخصصی و بدون آموزش و دانش کافی وارد موضوع شدند و این خیلی وقت‌ها ضربه مضاعف بود.

براتی سده افزود: بهزیستی خیلی وقت‌ها نقش تسهیل‌گری ایفا می‌کند مثلا ما برای حضور جمعیت طلوع بی‌نشان‌ها که بهبودیافتگان اعتیاد هستند فضایی را فراهم کردیم و آنها به توزیع روزانه چندهزار وعده غذای گرم پرداختند و همین موضوع کمک مهمی در روزهای اول زلزله بود.

در ادامه این نشست جلیلی، نماینده رسانه‌های حاضر در منطقه و مدرس دانشگاه به ضعف اطلاع‌رسانی سازمان‌هایی مثل ز زلزله همه مردم چادرهای هلال‌احمر را دریافت کرده بودند و اخبار دروغ که جلیلی از آنها با عنوان فیک‌نیوز یاد می‌کند، باعث بی‌اعتباری و بی‌اعتمادی مردم به سیستم هلال‌احمر شده بود.

جلیلی مدیریت دانش را مهم‌ترین مساله در خدمت‌رسانی دانست و گفت: سازملن‌هایی مثل بهزیستی خیلی مفید و پررنگ بود اما همین بحران مدیریت دانش و دسته‌بندی اطلاعات باعث دیده نشدن این حضور شد و ضمن انتقاد از رسانه‌ها گفت: تزریق ناامیدی تزریق مرگ در جامعه است.

لطیفی در ادامه پنل لزوم توجه ویژه به کودکان در قالب کارگروهی مجزا را رد کرد و وظیفه وظیفه مدیریت بحران را پرداختن به امور کلان دانست و گفت : کودکان به واسطه آسیب‌پذیر بودنشان خود به خود جزو اولویت‌های این سازمان هستند و خواهند بود و همچنین با نقد رفتارهای غیر تخصصی گفت: برخی رفتارها مثل ارسال بی برنامه کانکس، حضور تیم‌هایی که به ارائه خدمات غیر ضروری در این برهه از زمان می‌پردازند و باعث می‌شوند مردم دیرتر خودشان را پیدا کنند و به زندگی عادی برگردند و بسیاری از این دست رفتارها نه تنها کمکی به مردم نمی‌کند بلکه ترمیم روحی و اجتماعی آسیب‌دیدگان را به تعویق می‌اندازد.

فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان در این نشست، به طرح دو موضوع اساسی در بحث ارائه خدمات به آسیب‌دیدگان زلزله پرداخت.

بحث اول توجه به تخصص‌گرایی در موضوع امداد و ارائه خدمات پرداخت. یزدانی با اشاره به حجم بالای کمک‌ها از قبیل کمک‌های مالی، اقلام و حضور افراد مختلف در امر خدمت رسانی گفت: عدم سامان‌دهی و تخصص‌گرایی در موضوع کمک‌رسانی در هر سه زلزله و به‌خصوص زلزله اخیر باعث هدر رفتن منابع از یک سو و اختلال در ارائه خدمات از سوی دیگر شده است. عدم کنترل احساسات توسط افراد کمک‌رسان و عدم اعتماد به سیستم‌های کمک‌رسانی باعث بروز اختلالاتی شد که از پررنگ‌رین آنها می‌توان به ترافیک جاده‌های منتهی به مناطق زلزله زده یا ارائه صدها حساب بانکی برای جمع‌آوری کمک‌ها اشاره و ضمن مثبت دانستن این حمایت‌ها بر ضرورت ساماندهی در راستای شناخت و رفع نیازهای واقعی آسیب‌دیدگان تاکید کرد.

یزدانی همچنین با تاکید مجدد بر مواضع انجمن حمایت از حقوق کودکان، وجود کارگروه‌های تخصصی ویژه کودکان در بحران‌های مختلف را امری ضروری دانست و افزود: مسائل و نیازهای کودکان در شرایط بحران نیز مانند شرایط عادی دارای ویژگی‌های خاصی است که تفاوت این نیازها از یک سو و لزوم سرمایه‌گذاری جدی‌تر برای کودکان با نگاه تربیت سرمایه‌های انسانی و اجتماعی برای آینده از سوی دیگر مهر تاییدی است بر نیاز به کارگروه‌های تخصصی ویژه کودکان در سازمان‌هایی مثل هلال احمر و مدیریت بحران. وی اظهار امیدواری کرد که در نشست بعدی با اعضای همین پنل، سازمان‌های مربوطه به ارائه گزارش‌ فعالیت‌های مفید و موفقشان در تشکیل و تقویت کارگروه ویژه کودکان در بحران بپردازند و اعلام کرد انجمن حمایت از حقوق کودکان آمادگی هرگونه همکاری تخصصی در این زمینه را دارد و دست تمامی سازمان‌هایی که دغدغه آنها کودکان است را به گرمی می‌فشارد.

انجمن حمایت از حقوق کودکان ضمن حفظ مواضع منتقدانه خود نسبت به فعالیت سازمان‌های مسئول در حوزه امدادرسانی به افراد زلزله زده و به‌خصوص کودکان، قدردان تمامی افرادی است که در این 4 ماه که از زلزله کرمانشاه گذشته است همواره با دغدغه‌های انسان‌دوستانه و مسئولانه در راستای بهبود شرایط پیش‌آمده بر اثر زلزله برای هم‌وطنان و هم‌نوعان خود کوشیده‌اند. این انجمن امیدوار است که تجربه‌های کسب شده در این مدت چراغ راه تمامی سازمان‌های مطبوع باشد و ادامه خدمت‌رسانی به مناطق آسیب‌دیده کرمانشاه و بحران‌های پس از آن.