درس های پلاسکو

ساختمان 17 طبقه اسکلت فلزی در سال 1341 افتتاح شد و یکی از مهم‌ترین مراکز تولید و فروش پوشاک در تهران بود که در 54سالگی خود بر اثر آتش‌سوزی گسترده فروریخت.

ساعت 7 و 55 دقیقه صبح پنجشنبه 30 دی‌ماه 1395 از طریق سامانه 125 سازمان آتش‌نشانی تهران آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو اطلاع داده شد و همزمان با اعلام این حادثه با توجه به گزارش اولیه در طبقه هشتم ساختمان و وسعت حریق تعدادی ایستگاه آتش‌نشانی همراه خودروهای بالابر، نردبان، دستگاه تنفسی و همچنین تانکرهای آب به محل اعزام شدند و من از نیروهایی بودم که از ایستگاه 31 آتش‌نشانی تهران اعزام شدیم. همچنین چند ایستگاه دیگر از طریق ستاد فرماندهی آتش‌نشانی به حالت آماده‌باش درآمدند.

از همان دقایق نخست تیم‌های عملیاتی حاضر در صحنه مشغول عملیات اطفای حریق، جست‌وجو و نجات گرفتار‌شدگان شدند.

بحرانی که تهران برای نخستین بار با آن مواجه شده و عکس‌العمل به موقع و اصولی و ایثارگرانه آتش‌نشانان برای مقابله با چنین حادثه‌ای آمادگی و توان بالای پرسنل را به نمایش در آورد که باعث نجات جان انسان‌های زیادی شدند، هرچند که معایب عملیاتی این ساختمان از جمله وجود مقادیر زیاد پارچه،عدم وجود پلکان اضطراری، عدم انطباق راه خروج با طراحی صحیح، عدم وجود سیستم‌های هشدار دهنده اطفای حریق اتوماتیک، نبود سیستم گرمایش استاندارد و وجود تعداد زیادی کپسول‌های پیک‌نیکی، نقطه منفی برای تیم‌های درگیر این عملیات بوده و تنها نقطه قوت این عملیات معبر پهن خیابان جمهوری و فردوسی بود که نحوه دسترسی و استقرار خودروهای آتش نشانی، بالابرها، نردبان‌ها در نزدیکی ساختمان مهیا بود.

بی شک عمده‌ترین مشکل در بحث عملیات اطفای حریق و نجات، دسترسی نامناسب خودروهای آتش‌نشانی با توجه به بافت شهر و معبر تنگ به محل حادثه است که در برخی مکان‌ها و ساختمان‌ها نردبان‌ها و بالابر‌های آتش‌نشانی امکان عملیات و دسترسی لازم را ندارند.

پس از تلاش‌های چند ساعته آتش‌نشانان تهرانی ناگهان ساختمان فروریخت و 16 آتش‌نشان و پنج شهروند زیر آوار 17 طبقه محبوس شده و بحران شکل دیگری گرفت و شرایط دشوارتر شد.

بلافاصله عملیات آوار برداری آغاز شد و تمامی مسئولان، دستگاه‌های دولتی و... تمام توان و تلاش خود را برای نجات جان گرفتارشدگان به میان گذاشتند و حادثه پلاسکو به صحنه همدلی مردم ایران و جهان تبدیل شد.

در پی این حادثه ناگوار اولین آتش‌نشان بهنام میرزاخانی که در این حادثه دچار سوختگی و آسیب‌دیدگی شدید شده بود به درجه رفیع شهادت نائل شد.

عملیات آواربرداری به صورت شبانه روزی پس از ده روز پایان یافت که پنج نفر از شهروندان و پیکر 16 شهید آتش‌نشانی به نام‌های علی امینی، علیرضا سفی‌زاده، ناصر مهرورز، محسن قدیانی، علی مستوفی، بهنام میرزاخانی، حامد هوائی، محسن روحانی، امیرحسین داداشی، مجتبی کوهی، حسین حسین‌زاده، رضا شفیعی، محمد آقایی، فریدون علی‌تبار، حسین سلطانی و رضا نظری از زیر آوار بیرون آورده و به درجه رفیع شهادت نائل شدند.

خاطراتی تلخ و ماندگارکه سال‌ها در یاد‌ها می‌ماند و ابراز همدردی و همدلی شهروندان عزیز که با حضور خود و شاخه‌گل‌هایشان و با صورت پر اشک، عرض تسلیت داشته و همین امر موجب دلگرمی‌ها و ایجاد روحیه ایثارگری و فداکاری برای پرسنل آتش‌نشانی شد.

اگر چند درصد از خسارات به وجود‌آمده از ساختمان پلاسکو قبل از این حادثه به تامین تمهیدات ایمنی اختصاص می‌یافت شاید شاهد این حادثه نمی‌بودیم.

ایمنی واژه‌ایست که هنوزبرخی با آن بیگانه هستند و همیشه بر این باورند که حادثه و خطر برای دیگران است چرا که اگر به این باور رسیده باشند تمهیدات ایمنی و اصولی لازم را به اجرا در می‌آورند و برخی بر این باورند که اگر ایمنی را اجرا کنند پولشان را هدر می‌دهند، با توجه به این‌که کشور ما یکی از حادثه‌خیزترین کشورهاست باید تمهیدات لازم را به اجرا در بیاوریم و شعار «ایمنی بهتر، زندگی بیشتر» را مدنظر داشته باشیم و خود را از ریسک‌ها و خطر‌ها دور کنیم.

امروزه آتش‌نشانی تهران از تجهیزات و لوازم مناسبی برخوردار است و تعداد ایستگاه‌های آتش‌نشانی به 131 ایستگاه رسیده و اخیرا با حمایت و نظر معاونت خدمات شهری و شهردار تهران پس از سال‌ها مدیرعاملی از جنس آتش‌نشان انتخاب کرده که با آشنایی کامل به مجموعه، ضعف‌ها، نیاز‌ها و قوت‌ها می‌تواند بهترین تصمیم‌ها را در جهت پیشبرد اهداف سازمان و خدمت‌رسانی مطلوب‌تر به شهروندان عزیز ارائه کند.

امروز که یک سال از این حادثه می‌گذرد هنوز ساختمان‌های بلند و پاساژهایی وجود دارد که هر لحظه می‌تواند به حادثه‌ای شبیه پلاسکو تبدیل شود.

طبق استاندارد‌ها به ساختمان‌هایی که ارتفاع 21 متر به بالا دارند ساختمان بلند گفته می‌شود که باید به سیستم‌های ایمنی ساختمان هشداردهنده و اطفای حریق اتوماتیک مجهز باشند و نظارت و اجرای دقیق استاندارد‌ها از جمله مهم‌ترین ارکان اصلی ایمنی است.

میلاد هاشمی آزاد

ضمیمه تپش جام جم