حتی برخی براین باور بودند که سرعت تحولات در جهان معاصر، ادامه روند انقلاب را در ایران اسلامی با مشکلات عدیدهای مواجه خواهد کرد و معلوم نیست استقرار نظام جدید در ایران بتواند در تحقق برنامههای خود موفقیتی کسب کند. اما بعد از گذشت چهار دهه از استقرار نظام جمهوری اسلامی، همچنان شاهد رشد و بالندگی آن و حتی ارسال ارزشها و باورها و آرمانهای انقلاب به دیگر نقاط دنیا هستیم.
روزگاری شعار صدور انقلاب اسلامی در فرآیندهای تبلیغاتی بنگاههای سخن پراکنی غربی، عربی و عبری تهدیدی نظامی تلقی میشد، اما طی این سالها بارها دیده شد که ارزشها و باورهای اعتقادی نه با شیوههای نظامی بلکه با ارائه الگوی دقیق و روشن برای مستضعفان جهان در بین دیگر کشورها نفوذ پیدا کرد. این اتفاق بزرگ ثمره وجود تفکری بزرگ و اندیشهای پویا به نام فرهنگ بسیجی است.
امام خمینی(ره) پنجم آذر 1358 فرمان تشکیل ارتش 20 میلیونی و سازمان بسیج مستضعفین را صادر کردند تا با ساماندهی این نهاد، فرهنگ ایثار، از خودگذشتگی، خدمترسانی و قناعت براساس رویهای نظاممند به دورانهای بعدی انقلاب منتقل شود.
آورده این نظام سروسامان گرفته از مشارکت مردمی در دوران جنگ تحمیلی به بهترین شیوه ممکن خود را نشان داد.
بعد از جنگ هشتساله، میلیونها بسیجی به عرصه سازندگی، فرهنگ و اقتصاد وارد شدند تا مثل رویه گذشته خود بیادعا کارهای بر زمین مانده را به سرانجام برسانند. اما دلیل این ماندگاری چیست؟ چرا همچنان الگوی بسیجی ماندن و بسیجی رفتار کردن همچنان مورد توجه مردم ایران و مردمان منطقه قرار گرفته و حتی دولتمردان برخی کشورها هم خواهان استفاده از چنین الگویی در امر سازندگی برای مملکتشان هستند.
تردیدی نیست که این الگوی پیشرفته که به عنوان یک سبک زندگی شناخته شده، متکی بر محورهایی چون شجاعت، مسئولیتپذیری، ایمان، اخلاق و سادهزیستی است و بر همین اساس موفق به سازماندهی یک جهانبینی ارزشی شده است.
امام خمینی، بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی و موسس بسیج مستضفعان در یکی از سخنرانیهای خود در این باره میفرمایند: من امیدوارم که این بسیج عمومی اسلامی، الگویی برای تمام مستضعفان جهان و ملتهای مسلمان عالم و قرن پانزدهم قرن شکستن بتهای بزرگ و جایگزینی اسلام و توحید به جای شرک و زندقه و عدل و داد به جای ستمگری و بیدادگری و قرن انسانهای متعهد به جای آدمخواران بیفرهنگ باشد. (صحیفه امام، ج12، ص: 160ـ159)
طرح ایده بسیجیان جهان اسلام در سال 67
ایشان همزمان با پایان دوران دفاع مقدس، ایده «بسیجیان جهان اسلام» را در تابستان 1367 و «بسیج جهانی اسلام» را در آذر همان سال مطرح کردند؛ تفکری که البته در آن زمان چندان ابعادش مشخص نبود، اما به عنوان آرمان در سطح نظری ارائه شده بود. بخش زیادی از این طرح در سال های اخیر با تحولاتی که در منطقه اتفاق افتاد اجرایی شد، چراکه داعشیان با آغاز فعالیت خود گویی آواری را بر سر مردم مظلوم و ستمدیده منطقه فرود آوردند.
سرعت عمل داعش در ابتدای امر و اشغال بخشهای وسیعی از خاک عراق و سوریه، مردم منطقه و سیاستمداران را در بهت و حیرت فرو برد اما به فاصله کمی، الگوی بسیج به عنوان راهحلی قطعی برای مبارزه با ظلم و بیعدالتی و رویارویی با جریانهای خشونتطلبی که ارزشهای اسلامی را به سخره گرفته بودند، مطرح شد.
از این پس شاهد بودیم که مجموعههایی از نیروهای رزمی و فرهنگی در قالبهایی چون فاطمیون، زینبیون، حیدریون، حزبالله لبنان، نجبا، عصائب، الحشدالشعبی، سازمان بدر، حزبالله سوریه، انصارالله یمن و جریان شیخ زکراکی شکل گرفت و هدفی جز ایثار، شهادت، خدمت رسانی به خلق، مبارزه با نمادهای استکبار، طاغوت و... نداشت. نهادهایی که با الگوبرداری از بسیج شکل گرفت عاشقانه در میدان پرتلاطم منطقه آشوبزده غرب آسیا حضور فعال پیدا کرد و بدون کوچکترین چشمداشت مادی به مبارزه با مظاهر ظلم و جور پرداخت.
بسیج، مانعی در مقابل سلطهطلبی آمریکا
حضور نیروهای مردمی در سرزمینهای بحرانزده سوریه و عراق که به نیروهای بومی اتکا دارد و بر پایه ایثار و خدمترسانی به مردم مبارزهای نفسگیر را با مظاهر طاغوت و استکبار آغاز کرده، البته با مذاق جریان آشوبطلب و بحرانساز و در راس آن آمریکا و کشورهای همسو با جریان سلطه سازگار نیست.
آمریکاییان میدانند وجود این نیروهای مردمی و بسیج عمومی در این دو کشور یکی از موانع جدی برای سلطهطلبی آنهاست.
نیروهای مردمی که در اتحادی ناگسستگی با محور مقاومت قرار دارند بهرغم کمبودها و محدودیتهایی در تجهیزات نظامی در حال در هم پیچیدن طومار داعش هستند، از اینرو آمریکا و متحدانش در پی آن هستند که از هر اقدامی برای از هم گسستن این جریان مردمی و قطع پیوند آن با محور مقاومت استفاده کنند.
این روند حتی تا آن مرحله پیش رفته که آمریکاییها مواضع الحشدالشعبی را در عراق بمباران کردند و باعث خسارات و تلفات زیادی به این مجموعه شدند.
چندی پیش نیروهای آمریکایی پایگاههای گردانهای سیدالشهدا را در مرزهای عراق و سوریه هدف حملات توپخانهای خود قرار دادند که بهدنبال آن تعداد زیادی، شهید یا مجروح شدند.
همزمان رایان دیلون، سخنگوی ائتلاف آمریکایی ضدداعش، تأکید کرده بود، این ائتلاف هیچ کمک یا آموزشی به نیروهای الحشد الشعبی ارائه نخواهد کرد و فقط با ارتش عراق در ارتباط است. وی افزود: نمیتوانیم از نیروهای تحت حمایت ایران پشتیبانی کنیم.
این در حالی بود که این نوع از بسیج مردمی براساس مولفههای قومی و مذهبی که دارای خاستگاه اجتماعی و بومی بود، بنیان نهاده شد و با وجود تلاش غرب و متحدان منطقهای آن مبنی بر شیعی نشان دادن الحشد الشعبی و ترسیم فضای تک ساحتی و پرخطر جلوه دادن آن، ساختار اجتماعی الحشد الشعبی ترکیبی از شیعیان، عشایر سنی، کردهای فیلی و مسیحیان عراق است.
واشنگتن بخوبی میداند که الگوی بسیج مردمی در کشورهای مختلف منطقه برهم زننده بازی آمریکایی است.
بر همین اساس، واشنگتن و ریاض با فشار اقتصادی به لبنان سعی میکنند حزبالله را در این کشور محدود کنند یا از طریق دوقطبیسازی داخلی در عراق، الحشدالشعبی را تحتفشار قرار دهند.
جنگ آلسعود با مردم یمن، هدفی جز از بین بردن انصارالله ندارد و کوششهایی که در دوره پساداعش در سوریه برای حذف جریان دفاع وطنی صورت میگیرد، نشان میدهد آمریکا با همه الگوها و نمادهای تفکر انقلابی در منطقه سر جنگ دارد.
تردیدی نیست که در کشورهایی مثل عراق و سوریه استفاده از الگوی بسیج مردمی، کارایی خود را نشان داده است ومشخص میشود که بسیج تشکلی فراگیر، کارآمد، پرتوان، کمهزینه و پرثمر است و همین ویژگیها این ساختار را در جایگاهی ممتاز قرار داده است.
در حقیقت بسیج را باید یکی از پایههای امنیت ملی و ستونهای مستحکم دفاع در مقابل تهدیدهای داخلی و خارجی امت اسلامی به حساب آورد و این الگو با توجه به تجربه موفقی که به جای گذاشته است، میتواند مورد استفاده سایر کشورها نیز قرار گیرد. الگویی که هر مجموعه سیاسی و فرهنگی و اقتصادی در سطح ایران و جهان میتواند با بهرهگیری از آن بسیاری از مشکلات را حل کند.
رهبر انقلاب، در دیدار بسیجیان این پدیده را بازکننده گرهها میدانند و تصریح میکنند: بسیج پدیده کمنظیر انقلاب اسلامی است که میتواند در همه بخشهای مورد نیاز حضور فعالی داشته باشد و گرههای مشکل را باز کند... بسیج یعنی گردآوردن و به خط کردن ظرفیتها و امکانات برای رسیدن به مقصود. انقلاب اسلامی اگر همه آنچه را که امروز داریم، داشت ولی بسیج مردمی را نداشت قطعا لنگی در کارهایش بهوجود میآمد... در هر کشوری آن عنصری که حرف آخر را میزند، نیروی انسانی است. کشورهای پیشرفته مادی هم بهخاطر پیگیری نیروی انسانی فعال خودشان که تنبلی را کنار گذاشته ـ ولو در طلب پول و دنیا ـ به یک نقطه اوجی رسیدند. (اول آذر 96)
طنین نوای دلنشین بسیج در کشور
احمد سعیدی - جانشین سازمان بسیج عشایری: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بنیانگذار و معمار کبیر این انقلاب، هویتی جدید تحت عنوان هویت بسیج را در کنار سایر ابعاد هویت بنیان میگذارد و در ذیل آن تعابیری به کار بردند که دلالت بر متمایز بودن آن کرد: «...اگر بر کشوری نوای دلنشین تفکر بسیجی طنینانداز شد، چشم طمع دشمنان و جهانخواران از آن دور خواهد گردید و الا هر لحظه باید منتظر حادثه ماند.»
این بسیج دارای ویژگیها و شاخصهایی است که از جمله؛ مکتبی بودن، ولایی بودن، تواضع و فروتنی، غیرت دینی و ملی، حسن خلق، شجاعت، مردمی بودن، شهادتطلبی، اخلاص و.... آنچه که در میان این شاخصها متمایزکننده و خاص است اخلاص در عمل بسیج و بسیجیان است که امام(ره) علاوه بر اینکه هویت بسیج را ریشه در ذات و فطرت پاک انسانی میدانند بر اتصال موجودیت انسان به منبع لایزال قدرت الهی تاکید میکنند و میفرمایند: بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکیل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نمودهاند. من همواره به خلوص و صفای بسیجیان غبطه میخورم و از خدا میخواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند، چرا که در این دنیا افتخارم این است که خود بسیجیام. در حقیقت امام(ره) به این هویت افتخار میکنند و آن را شناخته و به ماهیت آن کاملا آگاهی دارند و آن را الهی معرفی میکنند و نسبت به آن احساس خوب و مثبت و احساس تعلق میکنند و در نهایت با تمام وجود آمادگی و تعهد خود را با نماد عضویت در آن بازگو میکنند.
سازمان بسیج مستضعفین به عنوان موتور محرک و لکوموتیو این نهاد مقدس به صورت پیشرو، هدفدار، اصیل و متاثر از اصول ثابت و معقولی در حرکت است و از دل این تفکر و هویت بسیج انسانهایی مخلص با رسیدن به والاترین ارزشهای انسانی رشد و تکامل یافتهاند و تکلیفمدارانه در هر کجای این کره خاکی که ندای مظلوم و مستضعف را میشنوند کمر همت بسته و به یاری میشتابند که نمونههای آن لبیک حججیهایی است برای مقابله با شجره خبیثه تکفیری داعش و حرکتهای مردمی برای یاری مردم زلزلهزده کرمانشاه «و این است طنینانداز شدن نوای دلنشین تفکر بسیجی بر کشور ما.»
فتاح غلامی - سیاسی / جام جم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد