روز زمین پاک به روایت ایرانی

روز دوم اردیبهشت که با عنوان «زمین پاک» شناخته می‌شود در گوشه گوشه کشور توسط فعالان محیط زیست بزرگ داشته می‌شود. برخی از آنها در قالب سازمان‌های مردم نهاد یا حتی در گروه‌های خانوادگی اقدام به جمع‌آوری زباله‌های پراکنده‌ای می‌کنند که توسط جمعی دیگر از شهروندان در رفتاری غیرمسئولانه در طبیعت رها شده‌اند. چرخه‌ای که انگار بنای توقف ندارد؛ چیزی شبیه افسانه سیزیف!

سیزیف در اساطیر یونان به خاطر فاش کردن راز خدایگان محکوم شد تا تخته سنگی را به دوش گرفته و تا قله یک کوه حمل کند. اما همین که به قله می‌رسد، سنگ به پایین می‌غلتد و سیزیف باید دوباره این کار را انجام دهد.

آلبرکامو می‌گوید پیروزی وی در آگاهی است. آیا پیروزی فعالان اجتماعی هم در آگاهی بخشیدن به کسانی است که به‌صورت خستگی‌ناپذیری اقدام به تخریب محیط‌زیست با زباله می‌کنند؟ آیا اصولا این آزمون و خطا در هزاره سوم و در عصر اینترنت و ماهواره نیازی به آگاهی بخشی دارد؟ آیا دفن شدن در میان زباله‌های خودساخته یکی از بیهوده ترین مرگ‌ها نیست؟

اما بسنده کردن به یک روز در سال برای تکریم محیط زیست به هیچ وجه کافی نیست. در ایام نوروز و بویژه در روز طبیعت با‌وجود توصیه‌های موکد که باید بکوشیم جز «عکس» چیزی از خودمان به یادگار نگذاریم، بیشترین حجم از زباله مثل لکه‌های سیاه بر دامن سبز طبیعت به یادگار می‌ماند و این کار نه توسط دشمنان این سرزمین که اتفاقا توسط کسانی صورت می‌گیرد که احتمالا شعر ایران ای مرز پرگهر را بدون لکنت از حفظ می‌خوانند... اگر این رفتارها ناسپاسی و قدرنشناسی در قبال سرزمین مادری نیست، پس چیست؟

عرف است که در نوشتارهایی از این دست، نویسنده برای به دست آوردن دل مخاطب با فرودی تحسین برانگیز برای آنها کف می‌زند، اما به عنوان یک معلم و البته شاگرد همیشگی محیط‌زیست، به تلخی می‌نویسم که برای زدودن پلشتی‌ها از طبیعت ایران باید در هر سال حداقل 365 روز «دوم اردیبهشت» داشته باشیم. 365 روز زمین پاک. 365 روز هوای پاک....

دکتر اصغر محمدی‌فاضل - کارشناس محیط‌ زیست