چرایی کمک پوتین به ترامپ در پیکار انتخاباتی

اگر برای چندین دهه آمریکا و شوروی ـ و سپس روسیه ـ از رقبای جدی یکدیگر بودند، اما امروز نزدیکی بیش از حد معمول آنها به یکدیگر مساله‌دار شده است. سابقه این موضوع به زمان رقابت‌های ریاست جمهوری آمریکا برمی‌گردد که هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات‌ها، ترامپ جمهوریخواه را متهم کرد که نامزد ولادیمیر پوتین در انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست و به‌این ترتیب روابط ترامپ با مسکو به یک مساله چالشی تبدیل شد، البته ستایش و تحسین مکرر پوتین توسط ترامپ به افزایش شبهات و نگرانی‌ها در نظام سیاسی آمریکا دامن زد.

با مستقر شدن ترامپ در کاخ سفید و انتخاب اعضای کابینه‌اش هر روز یکی از همکاران او به ارتباط با سرگئی کیسلیاک، سفیر روسیه در واشنگتن متهم می‌شوند. به همین دلیل پس از استعفای زودهنگام مایکل فلین، مشاور امنیت ملی، برخی از دیگر وزرای ترامپ نیز متهم به تماس مخفی با روس‌ها شده‌اند و حتی خود ترامپ هم توسط روزنامه‌ها و رسانه‌های آمریکایی مورد حمله قرار گرفته و متهم به فعالیت علیه مصالح ملت آمریکا شده است.

حال که ترامپ در این مخمصه گرفتار شده و در عین حال نمی‌خواهد تسلیم کنگره و رسانه‌های آمریکایی برای ادامه روند گذشته مقابل روسیه شود، پوتین چه واکنش و اقدامی انجام می‌دهد؟ آیا از وضعیت موجود راضی است؟ اساسا چرا پوتین این بازی خطرناک را شروع کرده است؟ آیا این اقدامات مخفی روسیه صرفا برای تضعیف رقیب دیرینه خود است یا به دنبال ثبات و تعادل در محیط بین‌المللی است؟

روسیه گام مهم و اساسی خود را برای کمک به ترامپ زمانی برداشت که باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در آخرین روزهای ریاست خود تعداد زیادی از دیپلمات‌های روسیه را به دلیل اعمال غیردیپلماتیک شان از آمریکا اخراج کرد، ولی پوتین مقابله به مثل نکرد و دموکرات‌ها را برای بهره‌برداری سیاسی از موج ضد روسی و مقابله با ترامپ ناکام گذاشت، لذا تیم تبلیغاتی ترامپ ارتباطات و تماس‌های خود را با روسیه افزایش داد. تلاش پوتین از ابتدا بر این بود تا افراط کاری‌های تیم اوباما و به طور کلی دموکرات‌ها را تعدیل کند، بدون شک اگر اقدامات اطلاعاتی روسیه در جهت افشای ایمیل‌های خانم کلینتون و رصد ستاد انتخاباتی وی با دادن اطلاعات دقیق از وضعیت آنها به ستاد ترامپ نبود شاید امروز ترامپ در کاخ سفید حضور نداشت، بنابراین پوتین به منظور کنترل رفتار دولت جدید در آمریکا و تقویت ثبات و تعادل در معادلات بین‌المللی، تلاش فزاینده‌ای برای کمک و تقویت ستاد انتخاباتی ترامپ انجام داد، چرا که روس‌ها بخوبی از قبل می‌دانستند که ترامپ مرد عرصه مداخله فعالانه در بحران‌ها و مشکلات بین‌المللی نیست و اگر به ریاست جمهوری برسد، عمده تلاش‌های خود را معطوف به افزایش قدرت در محدوده سرزمینی کشورش خواهد کرد و لذا بحران‌های بین‌المللی کاهش می‌یابد.

به نظر می‌رسد اگر شرایط و روند نزدیکی آمریکا و روسیه به صورت طبیعی پیش رود، میزان خشونت‌ها و درگیری‌ها در جهان کاهش چشمگیری خواهد یافت و نیروهای تندرو و افراطی در اقصی نقاط جهان تضعیف خواهند شد و شرایط در خاورمیانه به واسطه عدم دخالت و حضور گسترده آمریکا رو به بهبود خواهد رفت و زمینه نقش‌آفرینی بیشتر برای نیروهای ثبات بخش و نظم آفرین نظیر جمهوری اسلامی بیشتر خواهد شد و در عین حال بازیگران حامی فعالیت‌های تروریستی و بنیادگرایی‌ افراطی نظیر عربستان، قطر و رژیم صهیونیستی دچار محدودیت‌ها و تنگناهای شدیدتری خواهند شد که تغییر در نقش بازیگران و سیستم‌های سیاسی این کشورهااز جمله پیامدهای سیاست جدید بین‌المللی خواهد بود.

دکتر غلامرضا کریمی

استاد دانشگاه خوارزمی