وقتی مسعود کیمیایی گرد و خاک می‌کند

به گزارش جام‌جم، کمتر کسی فکر می‌کرد که مسعود کیمیایی پس از ماجراهایی که سر تولید فیلم جدیدش قاتل اهلی پیش آمد، پا به کاخ اهالی رسانه بگذارد. همه فکر می‌کردند او به عادت سال‌های اخیر در برج میلاد حاضر نمی‌شود، اما فیلمساز نترس آمد تا فیلمش را همراه با اهالی رسانه و هنرمندان ببیند.

اعتراض به حضور آقازاده

قاتل اهلی هم به‌دلیل اسم مسعود کیمیایی و هم به‌خاطر همین حاشیه‌های اخیر پیرامون فیلم، با استقبال خیل عظیم خبرنگاران، منتقدان و هنرمندان همراه شد. به‌طوری‌که درهای سالن اصلی و بالکن زودتر از معمول دیگر فیلم‌ها باز شد تا ازدحام ایجاد شده در صف‌ها دردسرساز نشود.

فیلم شروع می‌شود؛ این همان نسخه موردنظر مسعود کیمیایی است، همان که چند سکانس باقیمانده آن پس از آشتی موقتی و رفع کدورت‌ها در شورای حل اختلاف خانه سینما فیلمبرداری شد و پولاد کیمیایی، پسر آقای کارگردان بازیگر آن بود. اختلاف اصلی کیمیایی و تهیه‌کننده (منصور لشکری قوچانی) هم سر حضور پولاد بود و همچنان هست و باعث شد حتی داد پرویز پرستویی، بازیگر نقش اصلی فیلم را هم درآورد و باعث شد او طی یادداشتی مسعود کیمیایی را خطاب قرار دهد و از این فیلمساز و حضور آقازاده گله کند. کیمیایی هم در اظهارنظری از خجالت بازیگر فیلمش درآمد و از او خواست که طرف هنر بایستد نه در جانب سرمایه.

به هرحال فیلم شروع شد و از همان اول پرویز پرستویی، حضور و بازی قانع‌کننده‌ای در نقش حاج‌آقا دکتر جلال سروش ندارد و بویژه لحن داش مشدی وار حرف زدنش متناسب با شخصیتش به نظر نمی‌رسد. جالب اینجاست که پرستویی در برخی سکانس‌ها راکورد حرف زدنش را حفظ نمی‌کند و چیزی می‌شود شبیه فیلم‌های حاتمی‌کیا و بویژه نقش حاج حیدر ذبیحی بادیگارد!

پولاد کیمیایی در این فیلم نقش خواننده‌ای به نام بهمن را بازی می‌کند و ظاهرا سکانس‌های مورد اختلاف تهیه‌کننده و کارگردان، همان لحظاتی است که پولاد در آن می‌خواند. اینها صحنه‌های تازه‌ای است که به اصرار فیلمساز به فیلم اضافه شده. باوجود تلاشی که پولاد کیمیایی کرده و به جای خودش خوانده و ترانه کارها که سروده یغما گلرویی است و طعنه‌ها و اعتراض موردنظر کیمیایی در آنها لحاظ شده، اما به نظر می‌رسد در این زمینه تا حدی حق با تهیه کننده باشد و می‌توان از حجم این صحنه‌ها کم کرد.

مفاسد اقتصادی و شخصیت‌های غریب

اگر منصفانه نگاه کنیم، قاتل اهلی که فیلمی درباره مفاسد اقتصادی و زد و بندهای پشت پرده این موضوع است، یک سر و گردن از فیلم‌های اخیر کیمیایی از جمله متروپل جلوتر قرار دارد، اما همچنان فیلم خوب و کاملی نیست و در روایت و قصه، با ابهاماتی روبه‌رو است. کیمیایی در گذشته ساده و سرراست‌تر و جذاب‌تر قصه می‌گفت و حرف می‌زد و درعین حال زبان منحصربه‌فرد خودش را هم داشت اما نمی‌دانم چرا در سال‌های اخیر و در این فیلم‌های متاخر، سخت و ثقیل حرف می‌زند و شخصیت‌هایش غریبند.

فیلم کیمیایی تا پایان بد پیش نرفت و فضا و ساختار فیلم طوری بود که تماشاگران کم‌طاقت و سوژه یاب برج میلاد، چندان نتوانستند از خجالت آن دربیایند. آن اندک جاهایی هم که برخی از دستشان در رفت و خندیدند، با واکنش کیمیایی پسر روبه‌رو شدند؛ زهر مار!!

به هرحال اتفاق اصلی در فیلم نیفتاد، بلکه در نشست پرسش و پاسخ قاتل اهلی افتاد و جنجالی‌ترین شب جشنواره امسال فیلم فجر را رقم زد. تالار سعدی مرکز همایش‌های برج میلاد جای سوزن انداختن نبود و خبرنگاران زیادی یا پشت در ماندند یا در وضعیت ایستاده و در ازدحام در سالن حضور پیدا کردند.

دعوا وسط پرسش و پاسخ

وقتی محمود گبرلو، مجری جلسه از مسعود کیمیایی و همراهان می‌خواهد به سالن وارد شوند، عکاسان بی‌امان به ثبت تصویر مشغول می‌شوند. ورود آقای کارگردان با تشویق حاضران روبه‌رو می‌شود. خیلی‌ها وقتی کیمیایی را همراه لشکری قوچانی دیدند، گمان کردند اختلافات میان این دو تمام شده و قرار است همه چیز در این نشست به خیر و خوشی برگزار شود، اما کارگردان و تهیه‌کننده پس از دقایقی آبروداری، حسابی از خجالت هم درآمدند.

نکته مهم در این نشست، محیطی تماما به نفع کیمیایی بود و فضا طوری بود که انگار هیچ نقد و نظری مخالف او حق طرح ندارد. عده‌ای از منتقدان و هنرمندان طرفدار کیمیایی، از سعید راد، سیاوش اسعدی، سعید سهیلی، علی جناب، محمد شایسته و علی علایی در جاهای مختلف سالن نشسته بودند. حتی جذابیت این نشست باعث شده بود محمد حیدری، دبیر جشنواره هم به نشست بیاید. برخی دیگر هم به محض صحبت‌های کیمیایی او را تشویق می‌کردند. در چنین شرایطی کمتر خبرنگار و منتقدی جرأت پرسش و اظهارنظر مخالف را پیدا می‌کرد، اگر هم این اتفاق می‌افتاد کیمیایی سربالا جواب می‌داد و سعی می‌کرد ورق را به سمت خودش برگرداند.

فیلمی که مال نترس‌هاست!

مسعود کیمیایی حرف‌هایش را با طعنه به خبرنگارانی که موقع تماشای فیلم در سالن می‌خندیدند، شروع کرد و گفت: آمدن و نشستن با شما تبعات دارد. با دنیای مزدوری در هنر روبه‌روییم. قیمت‌ها و ملاقات و جنس خندیدن‌ها را می‌دانیم. این فیلم مال نترس‌هاست. کسی که این فیلم را می‌بیند، نترس است، مانند سازنده‌اش. این فیلم برای او ساخته شده است، برای کسی که خود را در نادانی‌ها می‌گذارد.

او ادامه داد: دو سال برای این فیلم علاف بودم اما ایستادم تا فیلم را بسازم. اما دیگران به این فیلم با گرفتن دو زار دامن می‌زنند. برای تو فیلم را ساختم و برای تو اینجا نشستم. دسیسه‌ها و سیاهی دیگر نمی‌ماند و فقط فیلم است که می‌ماند!

منصور لشکری‌قوچانی، تهیه‌کننده فیلم هم گفت: ممنون که حمایت می‌کنید. این فیلم پروداکشن سختی داشت، اما خدا را شکر بخوبی گذشت. متأسفانه جواد بیات تصویربردار پشت صحنه این فیلم امروز فوت کرد.

پس از این که به درخواست قوچانی، حاضران فاتحه‌ای برای این تصویربردار خواندند، پگاه آهنگرانی، یکی از بازیگران فیلم گفت: از صمیم قلب می‌گویم افتخار می‌کنم اکنون کنار مسعود کیمیایی نشسته ام. او به من بازی در این فیلم را پیشنهاد داد و مگر می‌شود، برای بازی کردن در فیلم او وسوسه نشوم؟

بهزاد عبدی، آهنگساز فیلم هم درباره همکاری‌اش با کیمیایی در جدیدترین فیلمش بیان کرد: این دومین همکاری من پس از متروپل با آقای کیمیایی است. او بخوبی پیش از فیلم، همه نکات را برایم توضیح داد.

پولاد کیمیایی هم در ادامه این نشست گفت: سال‌هاست دارم از سینمای کیمیایی یاد می‌گیرم. ممنون از آقای فریدون جیرانی و سعید راد که در اینجا حضور دارند. به رغم گلایه‌های زیاد گفتم اینجا باشم تا به سوالات جواب بدهم. دوست داشتم پرویز پرستویی و امیر جدیدی هم اینجا بودند، اما حاشیه‌ها کاممان را تلخ کرد. دوست داشتم بخش جشن جشنواره حفظ شود و از تلخی دور باشیم.

بی‌اخلاقی در بدنه فیلم

مسعود کیمیایی در بخشی از جلسه درباره حواشی به وجود آمده در روند ساخت فیلم قاتل اهلی توضیح داد: این حجم بی‌اخلاقی از داخل خود فیلم و از اصلی‌ترین نیروی فیلم آمده است. پولاد یک بازیگر است. هر وقت متلک می‌خواهند بگویند، به او می‌گویند پسر کیمیایی. هی نیش می‌زنند تا این حد که خون داریوش مهرجویی را هم به جوش آوردند.

کارگردان قاتل اهلی ادامه داد: در این میان کنجکاوی ایجاد شده است و خبرنگاران حق دارند بپرسند. آقای لشکری قوچانی آدمی محترم است، اما ایشان کارشان تبلیغات در تلویزیون بوده است! او با ساخت این فیلم در کنار من و به واسطه من برای خودشان تبلیغ بزرگی کرد. او به من نتوانسته بند کند، حالا نوبت به پولاد رسیده است. این فیلم سازنده و روش دارد. مگر می‌شود، بعد از 50 سال فیلمم را برای پسرم کج و کوله کنم؟!

جیرانی تعظیم کرد

گبرلو در این لحظه، از فریدون جیرانی که از حاضران جلسه بود، خواست صحبت‌هایی درباره این اختلاف نظر میان تهیه کننده و کارگردان مطرح کند.

جیرانی که امسال با فیلم خفگی در جشنواره حاضر است، گفت: متاسفانه این اختلاف اتفاق افتاده است. من به اینجا آمده‌ام برای حمایت از مسعود کیمیایی و ابراز و تأکید بر این که مولف واقعی هر فیلم، کارگردان است و اوست که می‌تواند درباره فیلم تصمیم بگیرد. از نامه پرویز پرستویی و فضایی که در برج میلاد و کاخ جشنواره ایجاد شده است، بسیار متأسفم. آمدم اینجا و نمی‌خواستم مشکلات به این جا کشیده شود. آقای کیمیایی به احترام شما و فیلم هایتان تعظیم می‌کنم.

در ادامه نشست، مسعود کیمیایی گفت: از سعید راد که اینجاست ممنونم که با وجود این که یک سال با هم درگیری روحی داشتیم، الان اینجا نشسته است. او نماینده واقعی از نسل قدیم است. البته جای پرویز پرستویی هم در این نشست خالی است و درود بر داریوش مهرجویی که بزودی نزد او می‌روم و دستانش را می‌بوسم.

در پایان گبرلو از کیمیایی و قوچانی خواست، همدیگر را در آغوش بگیرند و روی هم را ببوسند، اما کارگردان قاتل اهلی میانجیگری مجری را رد کرد و حاضر نشد با تهیه‌کننده فیلمش دست بدهد. در ادامه اتفاق دیگری هم افتاد و در حالی که نشست به پایان رسیده بود، علی علایی، از منتقدان دوستدار کیمیایی با صدای بلند گفت، باید پای آقای کیمیایی را بوسید. پاسخ لشکری قوچانی باعث شد، این منتقد از کوره در برود و با تذکر جدی گبرلو مواجه شود. مجری با ذکر این نکته که جلسه تمام شده، از منتقد معترض‌به تهیه‌کننده خواست که از سالن بیرون برود.

با این اوصاف، انصافا نشست رسانه‌ای قاتل اهلی که تا نیمه‌های شب طول کشید، از خود اثر جذاب‌تر و سینمایی‌تر بود و پیشنهاد می‌شود، دوستان پخش‌کننده در نسخه خانگی اثر، آن را ضمیمه کنند! قاتل اهلی، جدیدترین ساخته مسعود کیمیایی، قصه زندگی فرد معتقد و متمولی به نام حاج‌آقا دکتر جلال سروش است که او را درگیر ماجرای پولشویی و مفاسد اقتصادی می‌کنند. پرویز پرستویی، امیر جدیدی، پگاه آهنگرانی، حمیدرضا آذرنگ، حمیدرضا افشار، لعیا زنگنه و پولاد کیمیایی از بازیگران فیلم هستند.

شروع چالش

وقتی از مسعود کیمیایی درباره وجود دو نسخه از فیلم قاتل اهلی (یکی مورد تائید کارگردان و یکی مورد تائید تهیه‌کننده) سوال شد، او گفت: مگر می‌شود یک کتاب دو مولف داشته باشد؟ قاتل اهلی یک تعریف دارد و فقط در مونتاژ قرار است اندازه‌اش کمی تغییر کند. این فیلم یک کیسه‌کشی می‌خواهد و تدوین دیگری نخواهد داشت.

کیمیایی این بار با کنایه، تهیه‌کننده فیلمش را خطاب قرار داد و گفت: قاتل اهلی و حذفی‌اش مال من است و اقتصادش مال ایشان (به لشکری قوچانی اشاره کرد).

لشکری قوچانی نیز گفت: معتقدم، قاتل اهلی فیلم خوبی است و بهتر از این هم خواهد شد و بر اساس این باور پای آن ایستاده ام. بازی‌های این فیلم، فراتر از فیلمنامه است. بعد از جشنواره با مسعود کیمیایی جلسه خواهیم گذاشت. سینما کار گروهی است. در قاتل اهلی عوامل را بخوبی کنارهم چیده‌ام و تمام آنچه را که از سینما و کیمیایی می‌دانستم، در این فیلم انجام دادم. بهتراست از حاشیه‌ها دور شوید.

کیمیایی هم بلافاصله به قوچانی جواب داد و گفت: کوتاه کردن فیلم در حد شما نیست. اصل حاشیه‌های ایجاد شده برای فیلم هم خود این آدم است. (اشاره به تهیه‌کننده)

حمله پسر به تهیه‌کننده

پولاد کیمیایی گفت: به‌خاطر من سکانسی کم یا زیاد نشد. از ابتدا قرار نبود در این فیلم به خاطر همزمانی بازی در «گشت 2» حضور داشته باشم. دیگر این که اساسا من خواننده نیستم، اما آقای لشکری قوچانی اصرار کرد که پدرت دوست دارد در فیلم باشی. اکنون می‌بینیم که سکانس‌هایی از فیلم حذف و فینال آن مانند کلیپ شده و تغییر کرده، در صورتی‌که در فیلمنامه این‌گونه نبوده است. او ادامه داد: امیر جدیدی در این فیلم نمونه قهرمان کلاسیک فیلم‌های کیمیایی است. من نخواستم به زور بر خلاف صحبت‌های لشکری‌قوچانی، در این فیلم وارد شوم. او بود که گفت می‌خواهم از شما پدر و پسر در جشنواره فیلم داشته باشم. بسیار ناراحتم چرا با بزرگان این گونه رفتار می‌شود و کسی صرفا به خاطر سرمایه‌اش فیلم را بی‌هیچ دلیلی تغییر می‌دهد.

قوچانی نیز در ادامه این بحث‌ها گفت: در این فیلم بر قانون اصرار داشتم. معتقدم هر خلافی که صورت می‌گیرد، این قوه قضاییه است که باید قضاوت کند. اکنون فیلمنامه موجود است. این فیلم زندگی من است و اگر خوب نباشد، من از سینما حذف می‌شوم. 14 درصد پول من را در فیلم، دولتی بر می‌دارد که ادعا می‌کند از هنر حمایت می‌کند.

حاشیه‌ها به فیلم من لطمه می‌زند. ایمان دارم که در این نظام بی‌گناه پای چوبه دار می‌رود، اما اعدام نمی‌شود. بزودی این اختلاف را از طریق قانون پیگیری خواهم کرد.

علی رستگار