طرح ایران؛ مبنای تعامل مخالفان و دولت سوریه

تغییر شطرنج نظامی سوریه به تغییر رویکرد سیاسی رهبران جریان‌های افراطی سوریه منجر شده است و به همین دلیل خروج 12 هزار نفر از عناصر گروهک‌های تروریستی از حلب به ادلب موجب شد این گروهک‌ها، یعنی گروهک‌هایی که توافق‌نامه آتش‌بس را امضا کرده‌اند به واقعیت‌های میدانی تن بدهند.

یکی از مواردی که در توافق‌نامه آتش‌بس مورد توجه قرار گرفته، نقش مدیریتی ترکیه روی گروهک‌های تروریستی است. سوالی که مطرح می‌شود این است که ترکیه چگونه توانسته 13 گروه اصلی مخالف دولت سوریه را وادار به پایبند بودن به این آتش‌بس کند تا قرارداد آتش‌بس را امضا کنند. چه کسی به ترکیه اجازه داده است که به نیابت از دولت سوریه با گروهک‌های تروریستی وارد مذاکره شود؟

این مسائل نشان می‌دهد تمام بحران سوریه با مدیریت ترکیه صورت می‌گیرد. اما برآیند پیروزی محور مقاومت و پایداری ایران، حزب‌الله و دولت سوریه موجب شده گروهک‌های تروریستی به این شرایط تن دهند و این شکست بزرگی برای مخالفان دولت سوریه و مخالفان محور مقاومت است.

با توجه به این‌که قرار است یک ماه پس از برقراری آتش‌بس، مذاکرات در آستانه، پایتخت قزاقستان برگزار شود، باید در انتظار نتایج و خروجی این مذاکرات بود. در صورتی که مذاکرات به نتیجه مطلوب برسد، آتش‌بس پایدار خواهد بود اما در صورتی که گروهک‌ها پیش‌شرط داشته باشند، این مساله به شکسته شدن آتش‌بس منجر خواهد شد.

باید به این نکته توجه داشت که بدون حضور ایران، امکان آتش‌بس پایدار و خارج شدن سوریه از بحران فعلی وجود ندارد، زیرا ایران تا کنون برای حفظ تمامیت ارضی سوریه، هزینه‌های بسیاری داده و اجازه نخواهد داد بار دیگر گروهک‌‌های تروریستی بر سوریه مسلط شوند.

با توجه به این‌که جبهه النصره و داعش خارج از توافق هستند و مایل نیستند در سوریه آرامش برقرار باشد، احتمال شکستن آتش‌بس و درگیری مجدد بین داعش و النصره با دولت سوریه وجود خواهد داشت، اما اصل پایبندی سایر گروهک‌ها به مساله آتش‌بس وجود دارد.

در مورد سفر ولید معلم به ایران نیز باید گفت این سفر در چارچوب رایزنی‌های موجود میان ایران و سوریه قابل ارزیابی است. ایران در گذشته طرح‌های بسیاری برای خروج سوریه از بحران فعلی ارائه کرده است، طرح آتش‌بسی که در آستانه، مورد بررسی قرار خواهد گرفت همان طرح شش ماده‌ای ایران خواهد بود که در گذشته ایران آن را با مخالفان مطرح و برخی از آنها قبول کرده بودند و همچنین در برگیرنده مسائل همه طرف‌هاست و می‌تواند مبنای تعامل مخالفان بشار اسد و دولت سوریه باشد.

حسن هانی‌زاده

کارشناس مسائل منطقه