تشخیص هویت با پروتئین مو

بررسی ساختار پروتئین مو می‌تواند راهکاری به مراتب کارآمدتر برای تشخیص هویت افراد در پزشکی قانونی باشد. احتمالا در فیلم‌های پلیسی دیده‌اید اعضای تیم بررسی صحنه جرم، یک قطعه مو یا باقیمانده خون فردی تبهکار را در محل ارتکاب جرم می‌یابند و به آزمایشگاه تشخیص هویت ژنتیک می‌فرستند و در آزمایشگاه نیز ظرف چند دقیقه، هویت فرد آشکار می‌شود.

کد خبر: ۹۴۶۲۵۷

با این وجود در دنیای واقعی، تشخیص هویت با دی‌ان‌ای به این راحتی‌ها نیست و دشواری‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارد. در این میان، گروهی از پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که شاید بررسی پروتئین موجود در موی به‌جا مانده از فرد مورد نظر، بهتر از شیوه توالی دی‌ان‌ای بتواند هویت او را آشکار کند. این دانشمندان امیدوارند شیوه جدید تحلیل پروتئین مو بتواند در آینده‌ای نزدیک، جایگزین شیوه پردردسر توالی دی‌ان‌ای شود.

دردسرهای دی‌ان‌ای مو

یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که کارشناسان پزشکی قانونی و پلیس تشخیص هویت با آن روبه رو هستند این است دی‌ان‌ای در صورتی که درون سلول زنده نباشد، خیلی زود تجزیه می‌شود.

با رشد مو، سلول‌های سازنده ساقه مو به خاطر دور شدن از منبع تغذیه اصلی خود بتدریج می‌میرند. در این میان فقط دی‌ان‌ای‌هایی می‌توانند زنده بمانند که درون میتوکندری قرار گرفته‌اند و البته این دسته از دی‌ان‌ای‌ها دیگر شامل همه اطلاعاتی که در دی‌ان‌ای موجود در هسته سلول وجود دارد، نخواهند بود. از آنجا که دی‌ان‌ای موجود در میتوکندری آن‌قدر اندک است که نمی‌توان از آن برای تشخیص هویت استفاده کرد، کارشناسان بیشتر به بررسی قطعه موی پیدا شده با استفاده از میکروسکوپ روی می‌آورند. به این ترتیب رنگ و نیز برخی ویژگی‌های ظاهری مو مورد بررسی قرار می‌گیرد تا شاید به این طریق بتوان فرد گناهکار را از میان افراد مظنون شناسایی کرد.

با این وجود، میزان درستی جواب به‌دست آمده با استفاده از شیوه بررسی ظاهر مو چندان قابل اطمینان نیست و برای همین نیاز به شیوه‌ای جایگزین بشدت احساس می‌شود.

مزایای روش جدید

در مقابل، پروتئین از پایداری بیشتری نسبت به دی‌ان‌ای برخوردار بوده و مقدار آن در مو نیز بیشتر است. هر نوع جهش در دی‌ان‌ای می‌تواند روی ساختار پروتئین نیز تاثیر بگذارد و چیدمان اسیدهای آمینه را تغییر دهد. بررسی‌های این پژوهشگران نشان داده با بررسی نحوه قرارگیری اسیدهای آمینه در پروتئین می‌توان ساختار دی‌ان‌ای اصلی را شناسایی کرد. به این ترتیب اگر دی‌ان‌ای مورد نیاز موجود نباشد یا به خاطر قرارگیری در معرض نور، گرما یا سایر عوامل محیطی از بین رفته باشد، با بررسی جزئیات موجود در پروتئین‌های ساختار مو می‌توان هویت فرد مذکور را شناسایی کرد.

در این مطالعه، نمونه‌های مو از 76 مرد و زن زنده و نیز شش مجموعه اسکلت بر جای مانده از قرن 18 و 19 میلادی مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهشگران به این ترتیب توانستند 185 الگوی مجزا از چیدمان اسیدهای آمینه را شناسایی کنند. این الگوها فرآیند تشخیص هویت فرد را به طور قابل توجهی ساده می‌کنند.

این تیم پژوهشی همچنین به مقایسه اطلاعات به دست آمده از پروتئین‌های مو با اطلاعات ژنتیک فرد صاحب آن مو پرداختند. این اقدام مشخص کرد دقت شیوه بررسی پروتئین مو در تشخیص هویت 3/98 درصد شیوه مرسوم بررسی دی‌ان‌ای بود.

این تیم پژوهشی قصد دارد در گام بعدی سراغ سایر بخش‌های بدن نظیر دندان، استخوان و پوست برود. آنها امیدوارند بتوانند به شیوه‌هایی حتی دقیق‌تر از شیوه تحلیل پروتئین برای تشخیص هویت افراد دست یابند.