عسگراولادی: برای مبادلات ارزی با مشکل زیادی مواجه ایم / توصیه کارشناسان برای عبور از تحریم ها

به گزارش جام‌جم ، با برداشته شدن تحریم‌ها قرار بود که بانک‌های ایرانی با بانک‌های اروپایی درجه یک مبادلات پولی داشته باشند، اما به دلیل تهدیدهای آمریکا علیه بانک‌های معتبر بین‌المللی، این بانک‌ها هنوز حاضر به همکاری با ایران نیستند و به نوعی تحریم‌ها هنوز پا برجا بوده و فقط به شکل دیگری درآمده است.

تسهیل مبادلات پولی یکی از شروط برجام بود که خلف وعده آمریکا در این بخش مشهود است. آمریکا تحریم دلاری را برای مبادلات ایران با کشورهای دیگر برنداشته و تجار ایرانی همچنان برای پرداخت پول با مشکلاتی مواجه‌اند و پرداخت پول را از طریق واسطه‌ها می‌پردازند که مشمول هزینه‌های زیادی است.

راهکار کاهش تاثیر تحریم بانکی

در حالی که آمریکایی‌ها با خلف وعده و کارشکنی، بازگشت ایران به سیستم بانکی جهانی را دچار مشکل کرده‌اند، به گفته کارشناسان استفاده از ابزارهایی چون پیمان‌های پولی دوجانبه، بهترین راهکار برای رفع این شیطنت‌هاست.

راهکار پیشنهادی کارشناسان در سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه نیز مورد تاکید رهبر معظم انقلاب واقع شده بود.

بند چهارم سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه، بر توسعه‌ پیوندهای اقتصادی و تجاری متقابل و شبکه‌ای کشور بویژه با کشورهای منطقه‌ آسیای جنوب غربی، تبدیل‌شدن به قطب تجاری و ترانزیتی و انعقاد پیمان‌های پولی دو و چندجانبه با کشورهای طرف تجارت در چارچوب بندهای 10، 11 و 12 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی تاکید کرده است.

در جهت همین ابلاغیه، مجلس نهم تبصره‌ای به لایحه احکام دائمی برنامه ششم اضافه کردند که پیمان‌های دوجانبه پولی را الزامی کرد، اما متاسفانه در رفت و برگشت‌های لایحه میان مجلس و شورای نگهبان، در مجلس دهم این تبصره مهم حذف شد.

ضرورت و اهمیت این ماده از آنجاست که با قرارداد پیمان‌های پولی دو و چندجانبه، وابستگی کشور به ارز‌های واسط مانند دلار و یورو کاهش می‌یابد و تجارت میان ایران و طرف‌های تجاری مقابل توسط پول‌های ملی ایران و همان کشورهای طرف قرارداد انجام می‌گیرد.

همچنین مطابق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره پیمان‌های پولی، با انعقاد این پیمان‌ها با کشورهای طرف مبادلات تجاری ایران، تا حدود 80 درصد تحریم‌های بانکی قابل رفع است.

برجام، پیمان‌های پولی را کنار زد

در همین باره حسین حاجیلو، کارشناس مسائل ارزی در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: در چند سال اخیر بیشترین فشاری که به کشور ایران آمد، بحث تحریم‌ها بود که تحریم‌های بانکی و فروش نفت، بیشترین معضل را برای کشور به وجود آورد. در همان زمان ایران تصمیم گرفت با چند کشور، پیمان دوجانبه پولی منعقد کند تا بتواند با کشورهای دیگر مبادلات بانکی واردات و صادرات داشته باشد، اما با برجسته شدن بحث برجام همه این موضوعات کنار رفت و قرار شد که تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: قدرت‌های بزرگ اقتصادی مانند ژاپن و چین مبادلات خود را با ین انجام می‌دهند و دلار، چهارمین اولویت آنهاست. همین موضوع نشان می‌دهد که آنها به کشورهای غربی اعتماد ندارند و مبادلات خود را براساسی تنظیم کرده‌اند که اگر روزی کشورهای غربی آنها را تحریم کردند، مبادلات پولی‌شان به خطر نیفتد.

وی تصریح کرد: دولت به جای این‌که دست روی دست بگذارد تا تحریم‌ها برداشته شود و ما برای مبادلات تجاری نفس راحتی بکشیم، باید به فکر پیمان پولی دوجانبه باشد و مجلس نباید این بند را از لایحه احکام دائمی برنامه ششم حذف می‌کرد. غفلت در این بخش قطعا باعث درجا زدن در حوزه مبادلات پولی می‌شود.

این کارشناس اقتصادی گفت: اجرا نکردن این سیاست برخلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است و باید در برنامه ششم توسعه گنجانده شود، اما بانک مرکزی متاسفانه اراده کافی در این زمینه ندارد.

وعده اجرا در برنامه ششم

همچنین دکتر محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با وعده این که مجلس در لایحه برنامه ششم توسعه، بحث پیمان‌های پولی دوجانبه را خواهد گنجاند، گفت: هنوز مشکلات نقل و انتقال پولی برای ایران حل نشده و باید روی پیمان‌های پولی دوجانبه و چندجانبه برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم و به دنبال این هستیم تا پیشنهادی در قالب یک تکلیف قانونی به بانک مرکزی بدهیم که از این طرح استفاده کند.

وی افزود: پیمان‌های پولی دوجانبه و چندجانبه می‌تواند از تنگنای دلاری عبور کند و تحریم‌ها را دور بزند.

پورابراهیمی ادامه داد: روسیه با اجرای این سیاست توانست خود را از سایه تحریم‌ها برهاند و کشورهایی مانند چین نیز با بسیاری از کشورها این پیمان را برقرار کردند تا برای مبادلات پولی مشکلاتشان به حداقل برسد.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: با بدعهدی آمریکایی‌ها در بحث برجام اکنون مبادلات پولی، بیشتر خود را نمایان می‌کند و معضلات آن با ابعاد بیشتری مورد بحث قرار می‌گیرد. اکنون بانک‌های خصوصی به این بخش ورود کردند، اما این موضوع یک تمرین اولیه است و باید به صورت تکلیف در بانک مرکزی قرار گیرد و ما حتما در برنامه ششم توسعه آن را قرار خواهیم داد تا دیگر تحریم‌ها نتواند در بخش واردات و صادرات کشور مشکلی ایجاد کند.

تحریم‌های دلاری هنوز پابرجاست

از سوی دیگر اسدالله عسگراولادی، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین به جام‌جم گفت: در برجام قرار بود که همه تحریم‌ها یکباره برداشته شود، اما متاسفانه این موضوع را شاهد نبودیم و هنوز هم برای مبادلات ارزی با مشکل زیادی مواجه هستیم و برای رفع معضل این جریان باید مبادلات خود را به سمت غیردلاری هدایت کنیم.

وی افزود: اگر تاجر ایرانی از کشور دیگر اقدام به خرید یا پرداخت پول کند، قطعا با سنگ‌اندازی‌ غربی‌ها مواجه می‌شود و بهترین راهی که می‌توان تحریم‌های غربی را کنار زد، انعقاد پیمان‌های دوجانبه و چندجانبه است که موجب تقویت واردات و صادرات کشور بخصوص با کشورهای آسیایی می‌شود.

عسگراولادی اظهار کرد: حذف این سیاست از برنامه ششم توسعه که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز است، کارشناسی نیست و باید به متن اصلی برگردانده شود.

این فعال اقتصادی گفت: برای کشوری مانند ایران که قصد کسب قدرت منطقه‌ای دارد، باید پیمان‌های دوجانبه را در برنامه قرار دهد و با این کار بخش زیادی از مشکلاتمان رفع خواهد شد.همچنین با وجود پیگیری‌های چندروزه خبرنگار جام‌جم از مسئولان مختلف بانک مرکزی، هیچ یک حاضر به پاسخگویی در این زمینه نشدند.

اولویت پیمان‌های دوجانبه با شرکای تجاری

اگر ایران تنها با چهار کشور چین، امارات‌متحده عربی،‌ ترکیه و کره جنوبی که شرکای تجاری اصلی آن هستند، پیمان پولی دوجانبه منعقد کند، برای 60 درصد واردات خود نه‌تنها از دلار بلکه از شبکه مالی آمریکا نیز بی‌نیاز و در برابر تحریم مصون خواهد شد. با این اقدام، عملا امارات که واسطه نقل و انتقال پول (و نه کالا) در مبادلات تجاری ایران است، از این چرخه کنار خواهد رفت، چون ایران به طور مستقیم با شرکای تجاری اصلی‌اش مبادلات مالی خواهد داشت.

سخنان رهبری درباره لغو نشدن تحریم‌های بانکی

بدعهدی آمریکا در برداشتن تحریم‌های بانکی در چند ماه اخیر مورد اشاره رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفته است.

ایشان در دیدار با مسئولان نظام در 25 خرداد در این باره فرمودند: «کسانی که دست‌اندرکارند توجه کنند، دقت کنند؛ مدام نگوییم تحریم‌ها برداشته شده؛ نه، مساله‌ معامله‌ بانک‌ها حل نشده و بانک‌های بزرگ معامله نمی‌کنند. آمریکایی‌ها می‌گویند آقا به ما چه! خب حرف خباثت‌آلودی است؛ چطور [می‌گویید] به ما چه! کار آنهاست.»

ایشان در دیدار هفته گذشته با اقشار مردم نیز مجدد لغو نشدن تحریم‌ها را مورد اشاره قرار دادند و تاکید کردند: «خب، برجام اصلا برای برداشتن تحریم‌ها بود؛ برای این‌که تحریم‌های ظالمانه برداشته بشود. مگر غیر از این است؟ خب برداشته نشده؛ حالا می‌گویند بتدریج، یواش یواش دارد درست می‌شود! مگر بحث سرِ یواش یواش بود؟ آن روز مسئولان، هم به ما می‌گفتند، هم به مردم می‌گفتند که در این مذاکرات، قرار بر این است که وقتی ایران تعهدات خود را انجام می‌دهد، یکباره همه‌ تحریم‌ها برداشته بشود؛ یعنی این مانعی که آمریکا سر راه ملت ایران ظالمانه و خباثت‌آمیز به وجود آورده بود، برداشته بشود؛ خب حالا شش ماه از این موعد گذشته است، برداشته نشده.»

محمدحسین علی اکبری - اقتصاد