سلامت چشم‌ها در محاصره دیابت

آمار نشان می‌دهد 37 درصد جامعه ایرانی مستعد ابتلا به بیماری‌های دیابتی هستند و متاسفانه شیوع عوارض چشمی بیماران دیابتی روز‌به‌روز بیشتر می‌شود. دیابت یک بیماری موذی است و چراغ خاموش می‌آید و بدون این که ساکنان بدن متوجه شوند به خانه چشم می‌رسد. به گفته دکتر جعفر‌نژادی، دیابت علت اصلی کاهش دید و نابینایی در بالغان است. در هر دو نوع دیابت عوارض چشمی مشاهده می‌شود و احتمال عوارض و درگیری چشمی در افرادی که بیش از پنج سال مبتلا به دیابت هستند، بیشتر است. به عبارت دیگر معمولا از هر چهار نفر دیابتی یک نفر دچار بیماری‌های چشمی می‌شود. نکته حائز اهمیت این است که تشخیص بموقع و پیگیری دائم می‌تواند از بروز کوری جلوگیری کند.

دکتر عباسعلی جعفرنژادی، فوق‌تخصص قرنیه در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: دیابت از جمله بیماری‌هایی است که روی اندام‌های مختلف بدن تاثیر می‌گذارد. چشم هم یکی از این اندام‌ها ست که ممکن است بر اثر دیابت بشدت آسیب ببیند.

ویزیت بیمار دیابتی توسط چشم پزشک

در بیشتر موارد چشم پزشک، اولین شخصی است که بیماری دیابت را تشخیص می‌دهد. دکتر جعفرنژادی می‌گوید: در افراد دیابتی آب مروارید، آب سیاه، عفونت‌های چشمی و خشکی چشم، درگیری شبکیه و زجاجیه چشم نسبت به دیگر افراد شایع‌تر است.

این متخصص چشم می‌افزاید: اگر بیمار دیابتی که قند خون بالایی دارد با تاری ناگهانی دید و عیب انکساری، نزدیک بینی یا دوربینی داشته باشد با عینک اصلاح نمی‌شود. همچنین ممکن است بیمار دیابتی با تاری ناگهانی بر اثر خونریزی چشم یا کاهش تدریجی دید مراجعه کند .

لازم است، بیماران دیابتی علاوه‌بر متخصص غدد، توسط چشم پزشک به صورت دوره‌ای ویزیت شوند. به گفته دکتر جعفرنژادی، علاوه‌بر کنترل قند خون، فشار خون، چربی خون و درمان مشکلات کلیوی می‌توان از بروز عوارض چشمی جلوگیری کرد. این امر در درمان رتینوپاتی دیابتی ـ یکی از شایع‌ترین علل نابینایی بزرگسالان ـ موثر است. همچنین در درمان این بیماری از لیزر شبکیه، تزریق دارو به داخل چشم و اعمال جراحی استفاده می‌شود. در صورت تشخیص دیابت، فرد باید در اولین مرحله به چشم پزشک مراجعه کند.

دیابت چیست؟

آمارها نشان می‌دهد در جهان از هر 12نفر یک نفر با دیابت زندگی می‌کند و از هر دو بیمار دیابتی، یک نفر از بیماری خود اطلاع ندارد. در ایران هم چهار و نیم میلیون نفر مبتلا به دیابت هستند و از این تعداد دو میلیون نفر از بیماری خود اطلاع ندارند. به طور کلی در هر شش ثانیه، یک نفر بر اثر دیابت در جهان جان خود را از دست می‌دهد. تنها نکته در خصوص این بیماری غیرواگیر این است که با کنترل و مدیریت شیوه زندگی می‌توان آن را شکست داد. دکتر ژیان ولیئی، متخصص بیماری‌های داخلی و غدد در این باره به جام‌جم می‌گوید: دیابت از شایع‌ترین اختلالات متابولیک و یک بیماری مزمن است که در نتیجه آن سوخت و ساز قند در بدن مختل می‌شود. این بیماری بر حسب ایجاد آن در دو گروه قرار می‌گیرد که معمولا افراد در سنین نوجوانی به دیابت نوع 1 مبتلا می‌شوند. دیابت نوع 2 معمولا در میانسالی بروز کرده و زمینه ارثی در ایجاد آن دخیل است.

اصلاح شیوه زندگی، سپری در برابر دیابت نوع 2

دیابت نوع 1 ناشی از فقدان انسولین است و باید با انسولین درمان شود. این متخصص غدد می‌گوید: عوامل متعددی از‌جمله آلوده شدن به ویروس‌هایی خاص یا اختلال خود ایمنی می‌تواند باعث ابتلا به دیابت نوع یک شود. هرچند دیابت نوع 1 معمولا در کودکی و نوجوانی رخ می‌دهد، اما امکان ابتلا بزرگسالان نیز به این بیماری وجود دارد.

وی می‌افزاید: دیابت نوع 2 ناشی از کمبود یا اشکال عملکرد انسولین است. وراثت، عدم تحرک، چاقی، تغذیه نامناسب عوامل موثر در بروز دیابت نوع 2 است. افراد مبتلا به این شکل دیابت با مصرف دارو، اصلاح شیوه زندگی، رژیم غذایی مناسب، ورزش و حفظ وزن می‌توانند درمان شوند.

چگونه دیابت غافلگیر می‌کند؟

دکتر ولیئی می‌گوید: علائم شاخص دیابت، زمانی که فردی به این بیماری مبتلا می‌شود به صورت پرخوری، پرنوشی و پرادراری خود را نشان می‌دهد. وی می‌افزاید: بالا بودن قند خون، زمینه‌ساز بروز بیماری‌های قلبی ـ عروقی، کلیوی (نفروپاتی)، فشار خون و بیماری‌های چشم است. به بیان دیگر در دیابت، عروق خونی آسیب می‌بیند و می‌توان با کنترل دیابت از بروز آن جلوگیری کرد.

نکته آخر این که، فرد مبتلا به دیابت برای کنترل و پیشگیری از عوارض این بیماری باید رژیم غذایی سالم داشته باشد، به مقدار کافی ورزش کند و وزن خود را متعادل نگه دارد. همچنین یک بیمار دیابتی باید به طور منظم با پزشک متخصص در ارتباط باشد. داروهای تجویز شده بطور منظم مصرف و قند خون‌ و فشار خون‌ مرتب چک شوند.

هانیه ورشوچی