چگونه عملیات «پنجه عقاب» شکست خورد

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از فارس، «عملیات طبس» که در ارتش آمریکا «پنجه عقاب» نام گرفته بود، ماموریتی نظامی توسط نیروی دلتا ( نیروهای ویژه) در 5 اردیبهشت 1359برای آزادسازی آمریکایی‌های گروگان گرفته‌ شده توسط «دانشجویان پیرو خط امام » در تهران بود. در پی ناکامی دولت آمریکا در اعمال فشار سیاسی و اقتصادی برای آزادی گروگان‌های آمریکایی در تهران که در ماجرای تصرف سفارت آمریکا بازداشت شده بودند، «جیمی کارتر » رییس جمهور وقت آمریکا دستور انجام عملیات آزادسازی را صادر کرد. این عملیات با شکست مواجه شد و 8 نفر از نظامیان آمریکایی در این ماجرا کشته شدند.

روزنامه آمریکایی «نیویورک دیلی نیوز» روز گذشته (شنبه) به مناسبت سالگرد این ماجرا متنی از گزارش 25 آوریل سال 1980خود را منتشر نمود.

این روزنامه در گزارش آن زمان خود آورده بود: «تلاش برای نجات جان 50 گروگان آمریکایی سفارت اشغال شده آمریکا در تهران اوائل امروز به دستور «جیمی کارتر» رییس جمهور (وقت) به خاطر نقص فنی پیش آمده لغو شد. در جریان این حادثه دو هواپیمای آمریکایی فرود آمده در بیابان‌های طبس در جریان عقب نشینی از عملیات با هم برخورد کردند.»

بر اساس این گزارش، کاخ سفید اعلام کرد که 8 خدمه هواپیما در این سانحه کشته و چند نفر نیز مجروح گشتند. البته نظامیان ‌آسیب دیده به خارج از ایران انتقال داده شده و تحت مداوا قرار گرفته‌اند و انتظار بهبودی آن‌ها می‌رود. در همین زمینه نیز قرار است رییس جمهور جیمی کارتر ساعت 7 صبح به وقت محلی از تلویزیون برای مردم سخنرانی کند.

این روزنامه در ادامه با اشاره به شرح ماجرا می‌نویسد: «هنوز مقام‌های ایرانی در مورد سلامتی 50 گروگان آمریکایی واقع در سفارتخانه یا سه دیپلماتی که در وزارت خارجه این کشور هستند واکنشی نشان نداده‌اند. شبه نظامیان ایرانی که گروگان‌ها را در اختیار دارند نیز گفته‌اند در صورت هرگونه علامتی مبنی بر حمله نظامی آمریکا علیه ایران، گروگان‌های خود را خواهند کشت.»

البته «مارک جانسون» از مقام‌های وزارت خارجه آمریکا از عدم وجود اخباری در زمینه در خطر بودن جان گروگان‌های آمریکا در ایران خبر می‌دهد. این در حالی است که شبه نظامیان ایرانی در 9 آوریل همان سال اعلام کرده بودند در صورت حتی کوچکترین واکنش نظامی آمریکا علیه ایران، سفارتخانه اشغال شده را آتش زده و همه گروگان‌ها را خواهند کشت.

بر اساس این گزارش، کاخ سفید در بیانه‌ای دیگر اعلام می‌کند ، عملیات نجات جان گروگان‌ها حرکتی خصمانه علیه ایران و مردم این کشور نبوده و هیچ ایرانی در این ماجرا صدمه ندیده است. این ماموریت بعد از برخورد یک هواپیمای ترابری سی – 130 و یک بالگرد متوقف شد.

در بیانیه وقت کاخ سفید آمده است: «رییس جمهور مسئولیت کامل تصمیم گیری برای نجات جان گروگان‌ها را می‌پذیرد. کشور عمیقا سپاسگزار مردان شجاعی است که آماده نجات گروگان‌ها شدن. آمریکا کماکان دولت ایران را مسئول سلامتی گروگان‌ها می‌داند و هنوز مصمم به آزادی آن‌ها در سلامتی کامل و در اسرع وقت است.»

در ادامه گزارش نیویورک دیلی نیوز آمده است: «این عملیات در بالاترین سطوح دولت‌ آمریکا ناشناخته و بصورت غیر منتظره بود به طوری‌ که مقام‌های ارشد دولت آمریکا در اواخر دیروز از عدم اشتیاق در انجام عملیات نظامی علیه ایران و اعمال تحریم‌های اقتصادی و دیپلماتیک اروپا که دو ماه یا بیشتر ممکن بود طول بکشد، خبر داده بودند.»

کارشناسان نظامی نیز غالبا از مشکل بودن عملیات نجات گروگان‌ها سخن گفته بودند زیرا تهران 400 مایل با خلیج فارس و نیروهای واکنش فوری آمریکا که شامل 26 کشتی و 2ناو هواپیمابر بودند، فاصله دارد. همچنین مکان جغرافیایی تهران و فاصله بین سفارتخانه آمریکا با فرودگاه مهرآباد تهران که هواپیماهای سنگین بتوانند در‌آن جا فرود بیایند، عملیات را غیر ممکن می‌ساخت و شبیه عملیات «اِنتِبه» در اوگاندا و از سوی ارتش اسرائیل برای نجات گروگان‌ها در سال 1976شده بود.

نیویورک دیلی نیوز سپس در ادامه این گزارش به ادامه شرح ماجرا پرداخته و می‌نویسد: «یک روز قبل از این عملیات نیز «سایروس ونس» وزیر خارجه (وقت) آمریکات به کانادا سفر می‌کند و در آنجا مقام‌های کانادایی مخالفت خود را با بکارگیری نیروی نظامی برای نجات جان گروگان‌ها اعلام می‌کنند.»

این روزنامه سپس نوشت: «اعلام انجام عملیات نجات گروگان‌ها برای مقام‌های ارشد وزارت خارجه که در گروه ایران این وزارتخانه بودند و بعد از اشغال سفارت 24 ساعته مراقب اوضاع بودند، تعجب آور بود. کارتر نیز هفته قبل از این ماجرا نیز گفته بود که اگر فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک آمریکا و متحدانش کارایی نداشته باشد، اقدام نظامی گزینه بعدی این کشور خواهد بود و نیروهای آمریکا بنادر ایران در جنوب را محاصره و مین‌گذاری می‌کنند.»

روزنامه مذکور سپس از نقش روسیه در کمک به ایران برای دور زدن محاصره بنادر ایران از سوی آمریکا خبر داد به طوری که در گزارش 25 آوریل 1980خود آورده است: «اتحاد جماهیر شوروی کمک به ایران را برای دور زدن محاصره احتمالی از سوی آمریکا با ارائه خط ریلی و مسیر زمینی افزون‌تر به این کشور اعلام داشته است. آن‌ها روز گذشته اعلام کرده بودند که در صورت محاصره بنادر ایران، بزرگراه‌های خود را برای افزایش تردد ایران باز می‌گذارند و همچنین قصد دارند مذاکرات متوقف شده خرید گاز طبیعی از ایران را دوباره آغاز نمایند. «توماس رستون» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در واکنش می‌گوید، شوروی امکانات اقتصادی مناسب برای جایگزین کالاهایی که ایران از غرب وارد می‌کند را ندارد.»

وی حتی پا را فراتر گذاشته و با مثال زدن از سرنوشت کشورهای همسایه ایران، افغانستان و اشغال آن از سوی 85 هزار نیروی شوروی و پیشبرد مسیر مارکسیستی در این کشور تلاش شوروی را برای تصرف استان آذربایجان در بعد از جنگ جهانی دوم به مقام‌های ایرانی یادآور شد.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در ادامه گفته بود: « ظرفیت حمل و نقل بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی عملی نمی‌باشد و من این موضوع که منافع ایران در همکاری با شوروی است را باور ندارم. با توجه به آشوب در این کشور و حضور نیروهای شوروی در افغانستان‌، تهدید واقعی علیه امنیت ایران آشکارتر از گذشته شده است.»

همزمان ایران نیز واکنش نشان داده و اعلام می‌کند که در صورت مین گذاری شدن بنادرش از سوی آمریکا، دسترسی غرب به خلیج فارس به عنوان شاهراه نفتی را قطع می‌نماید. «قطب زاده» وزیر خارجه وقت ایران نیز در مصاحبه‌ای رادیو ، تلویزیونی یک روز قبل از ماجرای عملیات نجات گروگان‌ها می‌گوید: «ما به هر وسیله که شده خلیج فارس را خواهیم بست.»