گردشگری ورزشی؛ پدیده‌ای جدید

گاهی هم ممکن است در فعالیت‌های ورزشی شرکت نکنید و صرفا بخواهید مخاطب و تماشاچی رویدادهای مختلف ورزشی باشید یا از موزه‌ها، تالارها یا مکان‌های باستانی و ورزشی کشورهای دیگر دیدن کنید. در هر صورت، شما یک گردشگر ورزشی محسوب خواهید شد.

از آنجا که در تمام دنیا افراد زیادی هستند که علاقه وافری به این گونه سفرها دارند و شاهد افزایش روزافزون تعداد آنها نیز هستیم، لذا امروزه در کشورهای صنعتی و بسیاری از کشورهای در حال توسعه، هنگام طراحی و تدوین برنامه‌ها و سیاست‌های کلان صنعت توریسم، توجه خاصی به صنعت گردشگری ورزشی می‌‌شود. حتی در برخی کشورهای جهان، وزارتخانه‌ای به نام وزارتخانه گردشگری و ورزش شکل گرفته تا مسئولان بتوانند امور مربوط به این صنعت جدید و پر رونق را در آنجا به خوبی طرح‌ریزی، بررسی و اجرا کنند.

کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) و سازمان جهانی جهانگردی نیز هر چند وقت یکبار کنفرانس‌های بین‌المللی را به منظور تجزیه و تحلیل مسائل مربوط به توریسم ورزشی در خلال بازی‌های المپیک برگزار می‌کنند که این موضوع اهمیت زیاد این صنعت نوپا را نشان می‌دهد.

اصولا گردشگری ورزشی تلفیقی از دو صنعت پرطرفدار و جذاب گردشگری و ورزش است که اگر به آن توجه کنیم، بها بدهیم و آن را بخشی از سیاست‌های کلان صنعت کشورمان بدانیم، آن گاه علاوه بر توسعه رشدِ ارزی، موجب بالا رفتن سطح سلامت و فرهنگ جامعه نیز شده‌ایم.

صنعت درآمدزا

صنعت گردشگری ورزشی به شاخه‌های مختلفی ازجمله گردشگری ورزش‌های زمستانی، آب‌درمانی و سلامت گردشگری، دیدار از غارها، توریسم در مناطق ییلاقی، گردشگری کنگره‌های ورزشی، گردشگری با هدف شکار، گردشگری ورزش گلف، توریسم کشتیرانی، کوهنوردی، ورزش‌های هوایی، غواصی و ورزش‌های آبی تقسیم می‌شود.

لذا با در نظر گرفتن اهمیت گردشگری ورزشی به عنوان پدیده‌ای نوین، آن هم در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی و با توجه به موقعیت جغرافیایی و بالتبع آن شرایط آب و هوایی خاص هر شهر، می‌توانیم محل ایجاد و ارائه یک یا چند نوع خدمات ورزشی و به دنبال آن خدمات مسافرتی و جهانگردی را در هر شهر مشخص کنیم تا علاوه بر فعالیت در حوزه گردشگری فرهنگی، طبیعی، تجاری و مذهبی، در صنعت توریسم ورزشی نیز به موفقیت برسیم. همچنین باید به این نکته توجه داشت که همه کشور‌های میزبان رویدادهای ورزشی، از چند سال قبل، به انجام برنامه‌ریزی‌های جامع و کلان برای ساخت تاسیسات زیربنایی و روبنایی در کشور خود اقدام می‌کنند تا بتوانند میزبان درخوری برای اردوهای ورزشی بخصوص اردوهای پیش‌ از مناسبت‌‌های بزرگ و همچنین خود رویدادها باشند.

آنها در طول مدت برگزاری اردوهای منتهی به این رویدادها با میزبانی و پذیرایی از هزاران ورزشکار و مسئول ورزشی و اختصاص تعداد زیادی تخت به آنها در هتل‌های مجللشان می‌توانند متضمن کسب سودهای میلیون دلاری برای صاحبان کسب و کارهای گوناگون باشند.

البته این اردوها علاوه بر تاثیر آنی و مستقیم بر اقتصاد محلی، باعث می‌شوند توجه رسانه‌‌ها به شهر محل برگزاری مسابقات جلب شود و همین مسأله توسعه همکاری‌ها و ایجاد روابط تجاری جدید با هیأت‌های ورزشی و ادارات مربوط را در پی دارد که بی‌شک نتیجه مطلوب چنین روابطی، پیشرفت گردشگری و تشویق سرمایه‌گذاران به ایجاد فضاهای جدید تجاری و تفریحی در شهر خواهد بود.

چگونه برنامه‌ریزی کنیم؟

باید توجه داشت شناسایی عوامل جذب گردشگران ورزشی بسیار با اهمیت است. در نتیجه برنامه‌ریزی‌های یک رویداد باید بر این اساس صورت گیرد که برای توسعه گردشگری ورزشی در کشور، مؤلفه‌های متعددی در نظر گرفته شود. مؤلفه‌هایی چون بازاریابی، شناخت قابلیت‌ها و ظرفیت‌ها، پژوهش، آموزش نیروی انسانی، حمایت سیاسی و قانونی، مدیریت و هماهنگی، ایجاد زمینه‌های فرهنگسازی، ایجاد انگیزه و از همه مهم‌تر ایجاد زیرساخت‌ها، اماکن و تأسیسات ورزشی مناسب.

البته مؤلفه‌های دیگری ازجمله پرورش ورزشکاران قهرمان نیز وجود دارند که باعث جذب گردشگران بیشتر به منظور تماشای مسابقات آن چهره‌های مشهور می‌شوند و در مراحل آینده هم می‌توان به تأثیر و اهمیت تبلیغات و پوشش رسانه‌ای گسترده درباره جاذبه‌های توریسم ورزشی کشور اشاره کرد.

بتازگی در کشور خودمان هم سند همکاری متقابل بین کمیته ملی المپیک ایران و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در راستای توسعه پایدار گردشگری ورزشی منعقد و کمیسیونی مرتبط با همین موضوع در کمیته ملی المپیک ایران تشکیل شده است.

با توجه به این که موقعیت اقلیمی ایران می‌تواند زمینه را برای جذب سرمایه‌گذاری و رقابت در حوزه گردشگری ورزشی فراهم کند، باید توجه داشته باشیم این رویدادهای ورزشی هستند که مردم را به شهرها می‌کشانند و آنها را وادار می‌کنند پول‌های خود را در هتل‌ها، رستوران‌ها و فروشگاه‌های شهر شما خرج کنند و حتی به دنبال آن، فرصت‌هایی برای ایجاد مشاغل جدید و استخدام افراد جویای کار ایجاد می‌کند.

پس تا وقتی نتوانیم استانداردهای ورزشگاه‌های خود را به استانداردهای بین‌المللی برسانیم و امکانات لازم برای میزبانی رویدادهای مهم ورزشی را در شهرهای کشورمان فراهم آوریم، قطعا نخواهیم توانست آن‌طورکه باید و شاید در این صنعت نوپا و پراهمیت موفق عمل کنیم.

هما سلوکی / جام جم ورزشی