شیوا یک زن موفق ایرانی است

کرامتی فعالیت هنری‌اش را از سال 1355 در عرصه تئاتر آغاز کرد و با عروسک‌گردانی در فیلم «شهر موش‌ها» (1364) به کارگردانی مرضیه برومند، کار در سینما را تجربه کرد.

او همچنین کارگردانی فیلم‌هایی نظیر «پاتال و آرزوهای کوچک» (1368)، «مرغابی وحشی» (1370)، «کودکانه» (1381)، «روز کارنامه» (1381) و «ترانه کوچک من» (1388) را به‌عهده داشته است.

کرامتی سال‌ها به عنوان دستیار کارگردان در فیلم‌ «افق» (و بازیگری در فیلم‌های مجنون و سفر به چزابه) با مرحوم رسول ملاقلی‌پور همکاری داشته است.

کرامتی این روزها در نمایش «نگاهمان می‌‌کنند» به کارگردانی محمدرضا اصلی و در کنار بازیگرانی چون سام قریبیان، فرشته صدرعرفایی و نازنین فراهانی در تماشاخانه ایرانشهر بازی می‌کند.

او در حال حاضر سریال «یادداشت‌های یک زن خانه‌دار» را در حال پخش از شبکه پنج سیما دارد. داستان این سریال خانوادگی ـ اجتماعی درباره شیوا نویسنده وبلاگی به نام یادداشت‌های یک زن خانه‌دار است.

او اتفاقات زندگی روزمره خود و اطرافیانش را در آن می‌نویسد و این تجربیات را با خوانندگان وبلاگش که در مورد نوشته‌های او نظر می‌دهند در میان می‌گذارد.

یادداشت‌های یک زن خانه‌دار ساختاری اپیزودیک دارد و موضوع اصلی آن تاکید به جایگاه خانواده در جامعه ایرانی است. این سریال در 45 قسمت 35 دقیقه‌ای به سفارش گروه فیلم و سریال شبکه پنج تولید شده و در حال پخش است. با کرامتی درباره ساختار و مضمون این سریال گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.

سریال یادداشت‌های یک زن خانه‌دار را می‌توانیم یک درام خانوادگی بدانیم؟

سریال را می‌توانیم یک کار اجتماعی و خانوادگی بدانیم و در کنار این محور موضوعات مختلفی در سریال مطرح می‌شود.

در سریال شما زنان قهرمان‌ اصلی هستند؟

در فرهنگ ایرانی زن‌ محور خانواده است و مدیریت امورات خانه را به‌عهده دارد. از طرف دیگر ماجراها و اتفاقات داستان سریال در خانه رخ می‌دهد که زنان در آنجا حضور دارند و طبیعی است در محور اغلب ماجراها و تصمیم‌گیری‌ها باشند.

با وجود این به نظر می‌رسد با سریالی آپارتمانی روبه‌رو هستیم...

ایده اصلی شکل‌گیری فیلمنامه در آپارتمان بود و کاری به سفارش ساخت یک سریال آپارتمانی نداشت. ایده اصلی قصه سریال را اسماعیل عفیفه با نویسنده مطرح کرد و براساس آن فیلمنامه در چنین فضایی نوشته شد.

شغل‌هایی نظیر پزشکی که فرزاد داماد خانواده دارد یا نویسنده بودن شیوا چقدر در شخصیت‌پردازی کاراکترها نقش داشت؟

به هرحال شغل آدم‌ها در شیوه برخورد و جهان‌بینی‌شان تاثیرگذار است و روابط بین آدم‌ها را برطبق ویژگی‌های خودش تعریف می‌کند‌. شغل می‌تواند معرف جایگاه اجتماعی آدم‌ها باشد.

به نظر می‌رسد شیوا دانای کل سریال است.

نه، دانای کل نیست. قصه از جانب سایر شخصیت‌ها نیز روایت می‌شود و یک جورهایی بخشی از قصه را شرح می‌دهد و شیوا تمام احوالات زندگی و طرز تفکراتش را در وبلاگ شخصیش می‌نویسد و در معرض دید دیگران قرار می‌دهد و نظرآنها را جویا می‌شود.

شیوا را می‌توانیم نمونه موفق یک زن تحصیلکرده و خانه‌دار ایرانی بدانیم؟

بله، با این تعریف موافقم و شیوا یک زن موفق روشنفکر طبقه متوسط جامعه است.

به چه دلیل شخصیت‌های سریال متعلق به طبقه متوسط جامعه هستند؟

نکته‌ای که وجود دارد بحث ممیزی است. شما وقتی وارد نشان دادن شخصیت‌های متعلق به طبقه مرفه جامعه می‌شوید. طبیعی است باید زندگی لوکس و پرزرق و برقی را نشان بدهید و آن وقت انگ نشان دادن لوکس‌گرایی به کار شما زده می‌شود و ممکن است برای برخی‌ها سوءتفاهم‌برانگیز باشد. این بحث درباره نشان دادن طبقه پایین جامعه دارد و اگر بخواهید به سراغ ارائه زندگی این طبقه اجتماعی بروید انگ سیاه‌نمایی به شما الصاق می‌شود. بنابراین بخشی از جامعه در تولید سریال یا فیلم محکوم به فراموشی هستند.

چقدر در ساخت سریال یادداشت‌های یک زن خانه‌دار ضمن توجه به ارائه سرگرمی به فکر ارائه مفاهیم آموزشی و تربیتی بودید؟

بخشی از فضای داستانی سریال بار آموزشی و تربیتی در امور و مبانی خانه و خانواده دارد. به این قضیه اعتقاد دارم که تلویزیون رسانه‌ای است که جایگاه آموزش مسائل مختلف اخلاقی و تربیتی باید در سریال‌سازی همیشه مورد رویکرد قرار داشته باشد و این پیام‌ها باید در لابه‌لای روایت قصه جذاب و پرکشش ارائه شود.

در بحث انتخاب بازیگران مجموعه چه ویژگی‌هایی را در نظر گرفتید؟

محمود بهروزیان و فریبا جدیکار جزو دوستان قدیمی و خوبم هستند و با فریبا جدیکار در چند پروژه مثل روزکارنامه و کودکانه همکاری داشته‌ام. محمود بهروزیان سال‌ها در خارج از کشور زندگی کرده و از همدوره‌ای‌های برادربزرگم در دوران تحصیل است و سال‌هاست که او وتوانایی‌هایش را در بازیگری می‌شناسم. از انتخاب شقایق دهقان برای ایفای نقش شیوا به‌شدت خرسندم، زیرا از نزدیک با توانایی‌هایش به عنوان کارگردان آشنا شدم و چند ماه قبل هم در سریال نوروزی سر به‌راه با او همبازی بودم و از ابتدای انتخاب بازیگران نقش‌ها مطمئن بودم که او می‌تواند این نقش را به درستی و شایستگی بازی کند.

آیا برای ایفای نقش شیوا گزینه‌های دیگری هم داشتید؟

بله، یکی دو گزینه دیگر هم مطرح بودند، اما شقایق دهقان گزینه اول ایفای این نقش بود و با اسماعیل عفیفه درباره انتخاب شقایق دهقان نقطه نظر مشترکی داشتیم‌. البته توانایی‌های شقایق دهقان بیش از اینهاست و امیدوارم در کارهای بعدی هم با او همکاری کنم. شرایط پیشنهادهای کاری هم در نوع بازی بازیگر بی‌تاثیر نیست و هدایت بد کارگردان یا فیلمنامه و شخصیت‌پردازی ضعیف هم می‌تواند در بازی بازیگر تاثیرات منفی داشته باشد و به علت شرایط اقتصادی شاید برخی بازیگران مجبور باشند نقش‌های نه‌چندان خوب و مناسب برای بازی را هم قبول کنند.

به چه دلیل داستان و فضای سریال فقط در محیط خانواده جریان دارد و کمتر به مسائل روز اجتماعی اشاره‌ای می‌شود؟

در بخش‌هایی از سریال اشاراتی به وقایع روز اجتماعی وجود دارد. اما مدیوم این نوع سریال‌ها و فرمت کاری در تلویزیون جای چندانی برای پرداخت به این مسائل ندارد.

جاهایی هم در سریال ترس مردان از همسالان‌شان نشان داده می‌شود‌. آیا این قضیه تاکیدی براقتدار زنانه شخصیت‌های سریال بود؟

من به این تعریف که خانم‌ها حرف اول و آخر را در خانه می‌زنند اذعان دارم.

این رویه با زن ذلیلی مردان متفاوت است؟

بله، ربطی به هم ندارد. این تعریف عرفی و در فرهنگ جامعه ما درباره اقتدار زنان در خانواده وجود دارد و تعریف بدی هم نیست و می‌شود به آن بها داد. شخصیت فرزاد را در نظر بگیرید که از روی شعور و آگاهی حرف همسرش شیوا را گوش می‌کند و ربطی به ترس و این حرف‌ها ندارد. جایی در سریال زمانی که شیوا کار اشتباهی مرتکب می‌شود و از فرزاد عذرخواهی می‌کند فرزاد مطلقا از این قضیه سوءاستفاده نمی‌کند و تمام تلاشش را انجام می‌دهد شرایط به گذشته برگردد تا در خانواده‌اش احساس ناامنی به وجود نیاید.

شما ازجمله بازیگران مطرح و خوب سریال‌های تلویزیونی هستید. به چه دلیل در سریال بازی نکردید؟

انجام دادن توامان دو کار سخت بود و ترجیح دادم فقط تمرکزم روی کارگردانی باشد و از طرفی نقش مناسب من هم در فیلمنامه وجود نداشت. البته همچنان مرتکب خطای بازی می‌شوم.

در مقطع فعلی دغدغه اصلی شما بیشتر بازیگری است یا کارگردانی؟

ببینید بیش از چهار دهه است که در حوزه‌های مختلف سینمایی و تلویزیونی فعالیت می‌کنم و دغدغه خاصی ندارم و بیشتر به عنوان شغل و حرفه به کارگردانی و بازیگری نگاه می‌کنم. البته سعی می‌کنم در هر کاری بهترین کیفیت کاری‌ را ارائه کرده و در ضمن مجبور نشوم هر پیشنهادی را هم قبول کنم.

از ساخت سریال یادداشت‌های یک زن خانه‌دار خاطره‌ای دارید؟

تمام کارهایی که می‌سازم یا بازی می‌کنم مملو از خاطرات تلخ و شیرین، دوست‌داشتنی و ناگوار است. در حین فیلمبرداری سریال اتفاق تلخ و هولناکی رخ داد که خدا را شکر به خیر گذشت. در یکی از جلسات فیلمبرداری دختربچه بازیگر فیلم شیطنت کرد و رفت بالای پشت بام و از پاسیوی همسایه به پایین پرت شد، اما آسیب جدی ندید و یک معجزه رخ داد که سقوط از ارتفاع 8 متری هیچ آسیب جدی برایش به همراه نداشت و خوشبختانه کار ختم به خیرشد. هرچند همه اعضای گروه لحظاتی بشدت نگران و مضطرب شدند.

هونام حقانی