به گزارش فارس، «یوکیو آمانو» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی امشب پس از پایان نشست شورای حکام آژانس تحت مدیریت خود به میان خبرنگاران آمد و در خصوص دستور کار مهم این جلسه یعنی ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران سخن گفت.
در حالی که دقائقی پیش، شورای حکام قطعنامه پیشنهادی 1+5 برای بستن پیامدی را تصویب کرده بود و «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران هم گفته بود «پیامدی» به تاریخ پیوست، آمانو اما نظر دیگری داشت و گفت: «هنوز نقاط خاکستری با ایران وجود دارد.»
سابق رنگبندی برنامه هستهای ایران از سوی آمانو به آنجایی برمیگردد که مدیرکل آژانس چندی پیش گفته بود «گزارش آژانس درباره پیامدی نه سفید خواهد بود و نه سیاه.»
آمانو در توضیح علت خاکستری ماندن برخی نقاط در برنامه هستهای ایران، به جنبههای تیره رابطه ایران و آژانس پرداخت و گفت: «بین ایران و آژانس سابقهای از بیاعتمادی وجود دارد.»
مدیرکل به جنبههای روشن این رابطه هم پرداخت؛ جنبههایی که به اجرای برجام از سوی دولت ایران بازمیگشت. آمانو گفت: « ایران با سرعتی بالا، در حال اجرای گامهای مقدماتی برجام است و با جدیت، مراحل مورد نیاز را پشت سر میگذارد.»
آمانو ادامه داد: «آژانس برای راستی آزمایی گامهای مقدماتی ایران برای اجرای «برجام» به زمان نیاز دارد و این (رسیدن به مرحله اجرای برجام) تنها به سرعت اقدامات ایران بستگی ندارد.»
مدیرکل آژانس که میدانست خبرهای هستهای به خاطر اجرای برجام و عملاً به خاطر رفع تحریمها داغ است؛ به زمان مورد نیاز برای شروع روند اجرایی شدن توافق هستهای اشاره کرد و گفت: «راستیآزمایی اقدامات مقدماتی ایران، قبل از اجرای برجام، به چندین هفته زمان نیاز خواهد داشت.»
همه اعضای آژانس نظر 1+5 را در خصوص پی امدی قبول کردند
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز سهشنبه به اتفاق آراء قطعنامه پیشنهادی گروه 1+5 درباره پرونده ادعایی موسوم به «ابعاد نظامی احتمالی» برنامه هستهای را تصویب کرد.
گروه 1+5 هفته گذشته پیش نویس قطعنامهای را منتشر کرد که ضمن مختومه کردن پرونده ابعاد احتمالی، دستور کار آژانس را از این پرونده به نظارت بر حسن اجرای توافق هستهای تغییر میدهد. این پیشنویس را آلمان به نمایندگی از 1+5 به شورای حکام ارائه کرد.
مختومه شدن پرونده «ابعاد نظامی احتمالی» برنامه هستهای ایران به معنی آن است که این پرونده از دستور کار آژانس خارج میشود و این نهاد نظارتی سازمان ملل از این پس نظارت بر حسن اجرای «برجام» را در دستور کار خواهد داشت.
یوکیا آمانو مدیر کل آژانس در ابتدای نشست روز سهشنبه به ارائه گزارشی در مورد مسئله ابعاد احتمالی نظامی پرداخت و بار دیگر ادعاهای عنوان شده در گزارش اخیرش در مورد برنامه هستهای ایران را تکرار کرد.
وی ابتدا با تشریح سابقه روابط آژانس و ایران در موضوع ابعاد احتمالی، گفت: «هرچند که آژانس نمیتوانست تمام جزئیات فعالیتهای صورت گرفته توسط ایران در گذشته را بازسازی کند، اما توانستیم به اندازه کافی عناصر لازم برای رسیدن به یک ارزیابی از تصویر کلی را شفاف کنیم.»
او با بیان اینکه گزارش او به دو سوال مهم پاسخ میدهد، گفت این دو سوال عبارتند از اینکه آیا ایران در گذشته فعالیتی در راستای تسلیحاتیسازی برنامه هستهای خود انجام داده یا نه و اینکه آیا این فعالیتها همچنان در جریان است یا نه.
وی در بیانیه ابتدایی خود، همراستا با گزارشهای جامعه اطلاعاتی آمریکا، گفت: «ارزیابی آژانس این است که پیش از پایان سال 2003 مجموعهای از فعالیتهای مرتبط با توسعه یک تجهیز انفجاری هستهای به صورت هماهنگ در ایران صورت گرفته است و فعالیتهایی نیز بعد از سال 2003 انجام شده است.»
آمانو گفته است که «این فعالیتها از امکانسنجی و مطالعات علمی و اکتساب برخی مهارتها و توانمندیهای فنی مربوطه، فراتر نرفته است.»
وی افزود: «آژانس همچنین هیچ نشانه موثقی دال بر انحراف مواد هستهای ایران در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران، نیافته است.»
وی گزارش در مورد ابعاد احتمالی نظامی را «واقعی، از لحاظ فنی صحیح و متوازن» توصیف کرده و ابراز امیدواری کرد که شورای حکام امروز در مورد ادامه مسیر تصمیمگیری کند.
او گفت که از این پس دو اقدام مهم انجام شود، گفت یکی از این اقدامات برداشتن گامهای آمادهسازی از سوی تهران برای اجرای توافق هستهای است. وی گفت: «من به محض اینکه آژانس تائید کرد که این گامهای مقدماتی تکمیل شدهاند، به شورا اطلاع خواهم داد.»
آمانو مسئله مهم دوم را هم تعیین تکلیف نحوه تأمین بودجه لازم برای انجام وظایف آژانس در جریان اجرای برنامه جامع اقدام مشترک خواند. وی گفت که در لایحه بودجه بعدی آژانس، ارزیابی خود از هزینههای احتمالی در سال 2017 را ارائه خواهد کرد.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: «پیشرفت چشمگیری در مورد مسئله هستهای ایران صورت گرفته، اما اکنون وقت استراحت نیست. این موضوع تاریخچه طولانی و پیچیدهای دارد و باید بر میراث بیاعتمادی بین ایران و جامعه بینالمللی فائق آمد.»
آمانو افزود: «کارهای بسیاری باقی مانده که باید انجام شود. تمام طرفها باید به طور کامل تعهدات خود ذیل برجام را اجرایی کنند. برای رسیدن به این توافق، تلاش فوقالعادهای لازم بود. برای اجرای آن هم تلاشی مشابه و پایدار، لازم است.»
وی ادامه داد: «آژانس با همان حرفهایگری که در گذشته نشان داده، به بررسی موضوع هستهای ایران ادامه خواهد داد. من به گزارشدهی به شورا ادامه میدهم.»
پس از اظهارات آمانو، نمایندگان کشورها شروع به قرائت بیانیههای خود در مورد برنامه ایران کردند. جمعا قرار است 37 کشور در نشست امروز سخنرانی کنند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد