اردوغان و چالش تشکیل جامعه ای فراگیر در ترکیه

شاید عده ای با توجه به سیستم حکومتی موجد در ترکیه و نظر به اینکه هم اکنون «احمد داووداوغلو» نخست وزیر ترکیه، ریاست حزب عدالت و توسعه را برعهده دارد و بر اساس قانون اساسی ترکیه، نخست وزیر همه کاره کشوور است و رئیس جمهور این کشور نباید عضو هیچ حزبی باشد بگویند که پیروزی حزب عدالت و توسعه تاثیر چندانی بر موقعیت رجب طیب اردوغان ندارد.

اما اگر به این افراد گفته شود که اردوغان چه خواب هایی برای ترکیه دیده آنها خواهند فهمید که اردوغان هم اکنون خوشحال ترین رئیس جمهور دنیا است.

انتخابات روز گذشته ترکیه پنج ماه بعد از شکست حزب حاکم عدالت و توسعه در تصاحب اکثریت کرسی های پارلمان برگزار شد. در آن زمان اگر عدالت و توسعه اکثریت کرسی های مجلس ترکیه را تصاحب می کرد رویای «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه، یعنی تبدیل سیستم حکومتی به ریاست جمهوری و حضور در قدرت حداقل تا سال ۲۰۲۵ به حقیقت می پیوست.

اما شکست در آن انتخابات موجب شد تا عدالت و توسعه با بی میلی وارد مذاکرات مربوط به تشکیل دولت ائتلافی شود و همین امر در نهایت منجر به شکل نگرفتن دولت و برگزاری انتخابات زودهنگام شد.

در انتخابات قبلی یکی از دلایل شکست حزب اردوغان، میزان آرایی بود که توسط حزب دموکراتیک خلق ها کسب شد و برای اولین بار کردها توانستند بصورت مستقل به پارلمان ترک ها راه بیابند و شاید به همین دلیل بود که بعد از کسب این نتیجه عدالت و توسعه اقدامات خود را علیه کردها گسترش داده و حملات خود به مواضع حزب کارگران کردستان (پ ک ک) را از سر گرفت و همین امر ترکیه را به سمت بحران سوق داد.

انتخابات دیروز ترکیه برای حل مسئله کردها و ورود این کشور به اتحادیه اروپا، ساماندهی امور مهاجران و مهار مهاجرت به اروپا بسیار اهمیت داشت. نکته حائز اهمیت دیگر که از جهاتی برای آینده سیاسی این کشور مهم​تر است، این است که حزب حاکم تلاش می‌کرد با پیروزی در انتخابات مقدمات تغییر قانون اساسی، افزایش اختیارات رئیس جمهور و تبدیل سیستم پارلمانی به ریاست جمهوری را فراهم کند. رجب طیب اردوغان قصد داشت با کسب اکثریت آرا در​ پارلمان به رئیس جمهوری مقتدر تبدیل شود و اکنون به این خواسته خود رسیده است.

در فاصله میان این دو انتخابات اردوغان توانست با استفاده از ترفندهایی چون بی دولتی، حاکمیت فضای ناامنی و استفاده از شکاف در میان احزاب رقیب و بهره برداری از آن اکثریت پارلمان را از آن خود کند. اگرچه او اکثریت آراء را در جیب خود دارد اما مقبولیت دولتش در راستای تشکیل جامعه ای فراگیر در ترکیه خواهد بود. امری که دولت او نتوانسته تاکنون آنرا محقق سازد. سیاستهای خارجی ماجراجویانه او در منطقه از جمله دلایل این عدم فراگیری است.

اکنون باید گفت شب گذشته آرام ترین شبی بوده که اردوغان در کاخ جدید ریاست جمهوری ترکیه، گذارنده است. کاخی که اردوغان قصد دارد خاطرات پرافتخاز امپراطوری عثمانی را در آن زنده کند.