گویندگان رادیو باید جسارت زیادی داشته باشند

با توجه به تن صدایی که دارید، می‌دانستید یک روز گوینده می‌شوید؟

نه اصلا فکرش را نمی‌کردم. خیلی اتفاقی گوینده شدم! سال 78 رئیس صدا و سیمای زاهدان درخواست جذب گوینده داده بود. اتفاقی از طریق یکی از دوستانم به من پیشنهاد شد تست گویندگی بدهم.

چطور شد علاوه بر گویندگی در بخش آنونس و تیزر تلویزیونی هم کار کردید، علتش تن صدای شماست؟

خیلی کار آنونس و تیزر تلویزیونی را دوست داشتم. اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 این کار را شروع کردم. کار بسیار سختی بود و سعی می‌کردم صدای کسانی را که می‌شنوم الگو قرار دهم و کار کنم. الان هم آنونس شبکه رادیویی تهران با صدای من پخش می‌شود.

به نظر شما برای گوینده شدن فقط باید صدای خوب داشت؟

در این کار باید خیلی جسارت داشت. نام این شغل بزرگ است؛ به همین دلیل حفظ این عنوان کار راحتی نیست. داشتن صدای خوب یکی از ویژگی‌های کار گوینده است. مسلما اگر صدای شاخصی و به قول معروف صدای رادیویی نداشته باشید، نمی‌توان کار را ادامه داد. تنها ابزار ما در رادیو صداست و از این طریق باید همه حس‌مان را به شنونده منتقل کنیم. بنابراین صدای خوب اهمیت زیادی دارد.

بزرگ‌ترین حسن گویندگی چیست؟

بزرگ‌ترین حسن گویندگی بیان خوب در جامعه است؛ چون شما را به عنوان کسی می‌شناسند که صدای خوب و بیان خوبی دارد و مردم خیلی زود ناخودآگاه با شما ارتباط برقرار می‌کنند.

آیا تهیه‌کننده می‌تواند از فردی که قبلا سابقه‌ نداشته به عنوان گوینده در برنامه استفاده کند و آیا این مساله به برنامه لطمه می‌زند یا نه؟

زمانی که تهیه‌کننده از صدا یادانش یک شخص خوشش می‌آید می‌تواند گوینده را انتخاب کند. مسلما این کار باید با هماهنگی مدیر گروه یا مدیر شبکه انجام شود، اما به نظرم این امر با آزمون و خطا همراه است. معتقدم اگر استعدادی هم در فرد نهفته باشد، چون با نگرانی همراه می‌شود، فرد نمی‌داند باید چه کند و نسبت به فضای کار بیگانه خواهد بود.

اگر هم فرد اعتماد بالا داشته باشد، چون دانش لازم را ندارد؛ خیلی ماندگار نخواهد شد. بنابراین چون گوینده ویترین یک برنامه رادیویی محسوب می‌شود، به همین دلیل باید تهیه‌کننده در انتخاب گوینده دقت و حساسیت زیادی داشته باشد و فردی را انتخاب کند که همه مولفه‌های لازم برای گویندگی را داشته باشد.

به نظر شما یک گوینده خوب و موفق چه معیارهایی باید داشته باشد؟

معتقدم گوینده بهتر است در بیشتر حوزه‌ها کار کند؛ یعنی این گونه نباشد که فقط گوینده در حوزه فرهنگی یا اقتصادی فعالیت کند. اگرچه گوینده باید در یک حوزه موفق عمل کند یا خودش را در یک رشته پروش بدهد، اما نباید نسبت به دیگر حوزه‌ها بی‌اهمیت باشد. زیرا مخاطب، گوینده را در همه حوزه‌ها متخصص فرض می‌کند.

گوینده خوب و کار بلد باید در همه حوزه‌ها توانمند و به همه جزئیات تسلط داشته باشد. هر رادیویی صدای خاص خودش را می‌طلبد و باید صدای گوینده متناسب با برنامه‌های همان شبکه و ماموریت‌هایش باشد، حتی مخاطبان گویندگان را با صدای همان شبکه می‌شناسند. بنابراین باید گوینده با مخاطب صادق باشد.

اگر کسی به گویندگی علاقه‌مند باشد، چه توصیه‌ای به او می‌کنید؟

اگر شخصی به این شغل علاقه‌مند است و این روحیه را در خودش می‌بیند، بهتر است رادیوهای مختلف را گوش کند و زمانی که اعتماد به نفس و دانش لازم را پیدا کرد، می‌تواند شروع به کار کند. به نظرم با آموزش، مطالعه و تمرین، صدا و بیان پخته‌تر می‌شود. صدا به مرور زمان پرتر می‌شود و بهترین زمان 20 سالگی به بعد است، چون باید این پختگی با تمرین به وجود بیاید.

شما در حال حاضر در چه برنامه‌هایی اجرا دارید؟

سال 84 کارم را با رادیو تهران شروع کردم و در حال حاضر هم با برنامه «خانه فیروزه ای»، «افق آسمان» ویژه اذان مغرب، «آوای کاروان» یا ویژه برنامه‌های مناسبتی همکاری ادامه دارد.

علاوه بر آن همیشه قبل از شروع برنامه، نوشته‌ها و متن‌ها را بررسی می‌کنم تا خدای نکرده اشتباهی در برنامه نداشته باشم؛ زیرا مردم از گوینده رادیویی توقع اشتباه ندارند.

مریم کریمی

جام جم