دنیای جدید گوگل برای تلفن‌های همراه

اما روند فناوری‌های نو همیشه به‌گونه‌ای است که فرصت‌ها و البته تهدیداتی کاملا متفاوت از گذشته در آن پدیدار می‌شود و این موضوع می‌تواند روند موفقیت‌آمیز شرکت‌های پیشتاز را با چالش روبه‌رو کند. به نظر می‌رسد اصلی‌ترین تهدیدی که گوگل به ‌عنوان یکی از پیشتازان در حوزه فناوری با آن روبه‌روست، وسیله کوچکی است که هر روز در دستان من و شما قرار دارد؛ این وسیله چیزی نیست جز تلفن هوشمند.

انقلاب موبایلی

با توجه به گسترش چشمگیرساخت و امکانات موجود در تلفن‌های هوشمند، نحوه استفاده از اطلاعات در جهان در حال تغییر است. دیگر شاید همچون گذشته نشستن در برابر صفحه رایانه برای خیلی‌ها تنها گزینه موجود نباشد. در عوض تلفن‌های هوشمند همه‌جا همراه افراد هستند و حتی بسیاری از مردم تا پیش از خوابیدن در رختخواب هم از تلفن استفاده می‌کنند.

در این میان، بسیاری از کاربران تلفن‌های هوشمند به جای این‌که وقت خود را در وبسایت‌های مختلف سپری کنند، بیشتر به استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف روی می‌آورند. به ‌این‌ترتیب اصلی‌ترین منبع درآمد گوگل که همان جستجو در میان وبسایت‌های اینترنتی است، با تهدیدی جدی روبه‌رو خواهد شد.

استقبال گسترده و روبه افزایش مردم از گوشی‌های هوشمند سبب شده رقیبان زیادی برای موتور جستجوی گوگل شکل بگیرد. با این‌که گوگل هنوز هم بیشترین رشد و البته سوددهی را میان موتورهای جستجوی موبایلی دارد، اما رقیبانی که در این سال‌ها وارد میدان شده‌اند می‌توانند در آینده عرصه را بر این شرکت تنگ کنند. با این‌که برخی از این شرکت‌ها، استارتاپ‌های کوچکی هستند که گوگل با ثروت افسانه‌ای خود می‌تواند آنها را تصاحب کند، اما بازیگران مهمی همچون اپل نیز در این میدان حضور دارند. برای نمونه چندی پیش اپل اعلام کرد در سیستم‌عامل iOS بعدی خود قصد دارد امکان جستجوی موسیقی، اپلیکیشن‌ها و نیز خدمات محلی را برای کاربران آیفون و آیپد فراهم کند و به ‌این ‌ترتیب نیاز کاربران خود را به گوگل کاهش دهد.

نیازهای یک صفحه نمایش کوچک

یکی از بزرگ‌ترین تفاوت‌های استفاده از تلفن و رایانه این است که استفاده از موتور جستجو به ‌صورت سنتی یعنی وارد شدن به سایت موتور جستجو و تایپ کردن عبارت موردنظر و بعد از آن بررسی نتایج ارائه شده و انتخاب یک یا چند تا از آنها در تلفن‌های هوشمند کار دشواری است. دلیل این امر نیز کوچک بودن نمایشگر تلفن‌ هوشمند و نیز دشواری تایپ کردن روی آن است. همچنین این روند روی ساعت‌های هوشمند، کاری به مراتب زجرآورتر خواهد بود. به همین دلیل لازم است رویه‌هایی که تاکنون برای صفحات نمایشگر بزرگ رایانه‌ها جواب داده، به‌دلیل نیاز ویژه کاربران صفحات کوچک تلفن‌های هوشمند تغییر یابد.

پاسخ‌های از پیش آماده

پس دیگر تردیدی نمی‌ماند، انجام جستجو به شیوه سنتی و تایپ در باکس جستجو در عصر تلفن‌های هوشمند و صفحات نمایش کوچک دیگر همانند گذشته کارآمد نیست، اما چه راهی برای حل این مشکل وجود دارد؟

یکی از نخستین راه‌حل‌هایی که برای این مشکل ارائه شده، پیش‌بینی پرسش‌های کاربر و تعیین پاسخ آنها یا الگوریتمی برای تعیین بهترین پاسخ به آن است. یکی از نخستین پیشتازان در این زمینه، سیستم پاسخ‌دهی به پرسش‌های سیری (Siri) بود که از سوی شرکت ولفرام برای اپل طراحی شد. در این سامانه، کاربر پرسش خود را به صورت صوتی می‌پرسید و پاسخی مناسب دریافت می‌کرد. در این الگوریتم برخی پرسش‌های رایج نظیر «نزدیک‌ترین پمپ بنزین به من کجاست؟» یا «قیمت یک همبرگر چقدر است؟» تعریف شده بود. برای دیگر پرسش‌های پیچیده‌تر نیز این سامانه از موتورهای جستجوگر استفاده می‌کرد.

گوگل نیز در چند سال اخیر با استفاده از پروژه‌ای به نام گراف دانش (Knowledge Graph) پاسخ‌هایی استاندارد برای برخی پرسش‌های کاربران تعیین کرد. برای نمونه اگر همین حالا نام یک بیماری را (به انگلیسی) در گوگل جستجو کنید، اطلاعاتی در مورد بیماری و حتی تصویری از بخش‌هایی از بدن که به دلیل این بیماری تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد، در کادری در سمت راست صفحه گوگل ظاهر می‌شود.

خلاصه این‌که هر قدر موتورهای جستجو بتوانند پاسخ مدنظر کاربر را دقیق‌تر پیش‌بینی کنند، نیاز کاربر برای بررسی تک‌تک نتایج موجود در صفحه جستجو، کلیک روی آنها و خواندن مطالبی که مشخص نیست تا چه اندازه می‌تواند نیازش را تامین کند، از بین خواهد رفت.

مهمان جدید اندرویدی

گوگل برای این‌که بتواند هر چه بیشتر به نیازهای کاربران تلفن‌های هوشمند پاسخ دهد، حتی نرم‌افزاری به نام ناو آن تپ (Now on Tap) را طراحی کرده است. این برنامه که روی سیستم‌عامل اندروید نصب می‌شود، نوعی موتور جستجوی درونی برای تلفن هوشمند خواهد بود که می‌تواند جستجوهای مختلفی را میان اطلاعات موجود در خود تلفن (نظیر متن پیامک‌ها، تصاویر یا نرم‌افزارها) به انجام رساند. کافی است کاربر برای چند ثانیه دکمه «هوم» روی تلفن را نگه دارد تا بتواند از این ویژگی استفاده کند.

با این حال، گوگل بیشترین تمرکز خود را روی تغییر ساختار اصلی‌ترین منبع درآمد خود یعنی موتور جستجو قرار داده تا کار با آن و نیز نتایج به دست آمده را برای کاربران موبایل به دست خوشایندتر کند.

الگوریتم جدید گوگل

طبق آمارهای اعلام شده از سوی گوگل، حجم زیادی از جستجوهای صورت گرفته در این موتور جستجو در چند ماه اخیر به جستجوهای انجام شده با استفاده از تلفن‌های همراه یا تبلت اختصاص داشته است. همچنین آمار این نوع از جستجوها به شکل چشمگیری در حال افزایش است. به همین دلیل تردیدی نمی‌ماند که در آینده و با گسترش هرچه بیشتر تلفن‌های همراه هوشمند، بر حجم این نوع از جستجوها افزوده شود.

به همین دلیل، گوگل تدابیر جدیدی را برای این منظور در نظر گرفت. از چند ماه پیش، گوگل تغییراتی در الگوریتم جستجوی خود ایجاد کرد. براساس این تغییرات، سایت‌هایی که سازگار با موبایل یا همان «موبایل‌پسند» (mobile-friendly) هستند در رتبه بالاتری در میان نتایج انجام شده توسط تلفن‌های هوشمند قرار می‌گیرد.

منظور از موبایل‌پسند بودن این است که اندازه و ساختار صفحات مختلف هر وبسایت باید بر حسب اندازه صفحه نمایش دستگاه مورد استفاده تغییر یابد. این نوع از طراحی را در اصطلاح پاسخگو (responsive) می‌نامند. به ‌این‌ ترتیب کاربر تلفن دیگر لازم نیست برای دیدن سمت راست و چپ صفحه از نوار اسکرول استفاده کند. همچنین اندازه فونت صفحات وبسایت نیز باید برای کاربر تلفن همراه با اندازه‌های مختلف صفحه خوانا باشد.

براساس اعلام گوگل، وبسایت‌هایی که موبایل‌پسند نیستند، نمی‌توانند جایگاه خوبی در میان نتایج جستجوهای انجام شده داشته باشند. گفتنی است این تغییرات فقط در جستجوهای به نمایش درآمده برای کاربران تلفن‌های هوشمند اعمال می‌شود و ربطی به نتایج جستجو کاربران رایانه‌های رومیزی یا لپ‌تاپ ندارد.

اما این اقدام جدید گوگل در نهایت به نفع صاحبان وبسایت‌ها نیز خواهد بود. از آنجا که اکنون تعداد کاربرانی که از طریق گوشی خود به اینترنت متصل شده و از وبسایت‌های مختلف بازدید می‌کنند افزایش قابل توجهی یافته و نیز پیش‌بینی ادامه این روند در آینده، ایجاد اصلاحاتی در وبسایت به منظور هماهنگ‌سازی آن برای نمایش در تلفن‌های هوشمند، نه فقط به افزایش رتبه سایت در گوگل بلکه در نهایت به تجربه خوشایندتری برای کاربران در آن وبسایت و در نتیجه استقبال بیشتر از آن می‌انجامد.

(کلیک-ضمیمه یک شنبه روزنامه جام جم)